جزء چهارم از قرآن كریم

ترتیل جزء چهارم از قرآن كریم با صدای استاد احمد محمد عامر

شیخ احمد عامر در سال 1927 میلادی در عساكر صالحیه مركز فاقوس شرقی مصر متولد شد و از دوران كودكی قرآن را حفظ كرد و در جوانی به استخدام ارتش درآمد و در سال 1963 به رادیو پیوست.
این قاری برجسته مصری به كشورهای مختلفی همچون فلسطین، فرانسه، آمریكا، برزیل و انگلستان سفر كرده بود.
احمد عامر تاكنون چندین بار به ایران نیز آمده و بارها در مسابقات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران به عنوان داور شركت كرده بود.
آخرین بار این قاری برجسته مصری سال 1392 شمسی در مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران حضور یافت و پس از پایان این رقابت‌ها در محضر مقام معظم رهبری تلاوت كرد و با صدای زیبای خود در سن 86 سالگی حاضران در جلسه را مات و مبهوت تلاوت خود كرد تا جایی كه بسیاری با شنیدن صدای استاد عامر اشك ریختند.
شیخ احمد عامر سر انجام در سال 2016 و در سن 89 سالگی دار فانی را وداع گفت.



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِبه نام خداوند رحمتگر مهربان كُلُّ الطَّعَامِ كَانَ حِلًّا لِبَنِی إِسْرَائِیلَ إِلَّا مَا حَرَّمَ إِسْرَائِیلُ عَلَى نَفْسِهِ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُنَزَّلَ التَّوْرَاةُ قُلْ فَأْتُوا بِالتَّوْرَاةِ فَاتْلُوهَا إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿93﴾همه طعامها بر بنی اسرائیل حلال بود مگر آن را كه یعقوب پیش از نزول تورات بر خود حرام كرد. بگو: اگر راست می‌گویید حكم تورات را آورده، تلاوت كنید. (93) فَمَنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿94﴾پس كسانی كه بعد از این حجّت بر خدا دروغ بندند، البته ستمكاران هم آنها خواهند بود. (94) قُلْ صَدَقَ اللَّهُ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِینَ ﴿95﴾بگو: سخن خدا راست است، پس باید از آیین ابراهیم پیروی كنید كه بر آیین پاك توحید بود و هرگز از مشركان نبود. (95) إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِینَ ﴿96﴾اول خانه‌ای كه برای عبادت خلق بنا شد همان خانه (كعبه) است كه در بكّه است كه در آن بركت و هدایت خلایق است. (96) فِیهِ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِیمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِینَ ﴿97﴾در آن خانه آیات (ربوبیّت) هویداست، مقام ابراهیم خلیل است، و هر كه در آنجا داخل شود ایمن باشد. و مردم را حجّ و زیارت آن خانه به امر خدا واجب است بر هر كسی كه توانایی برای رسیدن به آنجا دارد، و هر كه كافر شود (به خود زیان رسانده و) خدا از جهانیان بی‌نیاز است. (97) قُلْ یَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ شَهِیدٌ عَلَى مَا تَعْمَلُونَ ﴿98﴾بگو: ای اهل كتاب، چرا به آیات خدا كافر می‌شوید حال آنكه خدا گواه اعمال شماست؟! (98) قُلْ یَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ مَنْ آمَنَ تَبْغُونَهَا عِوَجًا وَأَنْتُمْ شُهَدَاءُ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ ﴿99﴾بگو: ای اهل كتاب، چرا اهل ایمان را از راه خدا باز می‌دارید و اهل ایمان را به راه باطل می‌خوانید در صورتی كه (به زشتی این عمل) آگاهید؟! و (بترسید كه) خدا از كردار شما غافل نیست. (99) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا فَرِیقًا مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْكِتَابَ یَرُدُّوكُمْ بَعْدَ إِیمَانِكُمْ كَافِرِینَ ﴿100﴾ای كسانی كه ایمان آورده‌اید، اگر پیروی بسیاری از اهل كتاب كنید شما را بعد از ایمان به كفر بر می‌گردانند. (100) وَكَیْفَ تَكْفُرُونَ وَأَنْتُمْ تُتْلَى عَلَیْكُمْ آیَاتُ اللَّهِ وَفِیكُمْ رَسُولُهُ وَمَنْ یَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ ﴿101﴾و چگونه كافر خواهید شد در صورتی كه آیات خدا بر شما تلاوت می‌شود و پیغمبر خدا میان شماست؟ و هر كس به دین خدا متمسّك شود محققا به راه مستقیم هدایت یافته است. (101) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ ﴿102﴾ای اهل ایمان، از خدا بترسید چنانچه شایسته خدا ترس بودن است، و نمیرید جز به دین اسلام. (102) وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا كَذَلِكَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ ﴿103﴾و همگی به رشته (دین) خدا چنگ زده و به راههای متفرّق نروید، و به یاد آرید این نعمت بزرگ خدا را كه شما با هم دشمن بودید، خدا در دلهای شما الفت و مهربانی انداخت و به لطف و نعمت خدا همه برادر دینی یكدیگر شدید، و در پرتگاه آتش بودید، خدا شما را نجات داد. بدین گونه خدا آیاتش را برای (راهنمایی) شما بیان می‌كند، باشد كه هدایت شوید. (103) وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿104﴾و باید برخی از شما مسلمانان، خلق را به خیر و صلاح دعوت كنند و امر به نیكوكاری و نهی از بدكاری كنند، و اینها (كه واسطه هدایت خلق هستند) رستگار خواهند بود. (104) وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِینَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿105﴾و شما مسلمانان مانند مللی نباشید كه پس از آنكه آیات روشن برای (هدایت) آنها آمد راه تفرقه و اختلاف پیمودند، كه البته برای آنها عذاب بزرگ خواهد بود. (105) یَوْمَ تَبْیَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ فَأَمَّا الَّذِینَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَكَفَرْتُمْ بَعْدَ إِیمَانِكُمْ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ ﴿106﴾در روزی كه گروهی روسفید و گروهی روسیاه باشند، اما سیه رویان (را نكوهش كنند كه) چرا بعد از ایمان باز كافر شدید؟ اكنون بچشید عذاب را به كیفر كفر و عصیان خود. (106) وَأَمَّا الَّذِینَ ابْیَضَّتْ وُجُوهُهُمْ فَفِی رَحْمَةِ اللَّهِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿107﴾و اما روسفیدان در رحمت خدا (یعنی بهشت) درآیند و در آن جاوید متنعّم باشند. (107) تِلْكَ آیَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَیْكَ بِالْحَقِّ وَمَا اللَّهُ یُرِیدُ ظُلْمًا لِلْعَالَمِینَ ﴿108﴾اینها آیات الهی است كه برای تو به راستی می‌خوانیم، و خداوند هرگز اراده ستم به هیچ كس از مردم عالم نخواهد كرد. (108) وَلِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ ﴿109﴾و هر آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است همه ملك خداست و بازگشت همه امور (و موجودات) به سوی اوست. (109) كُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَیْرًا لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿110﴾شما (مسلمانان حقیقی) نیكوترین امتی هستید كه پدیدار گشته‌اید (برای اصلاح بشر، كه مردم را) به نیكوكاری امر می‌كنید و از بدكاری باز می‌دارید و ایمان به خدا دارید. و اگر اهل كتاب همه ایمان می‌آوردند بر آنان چیزی بهتر از آن نبود، لیكن برخی از آنان با ایمان و بیشترشان فاسق و بدكارند. (110) لَنْ یَضُرُّوكُمْ إِلَّا أَذًى وَإِنْ یُقَاتِلُوكُمْ یُوَلُّوكُمُ الْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا یُنْصَرُونَ ﴿111﴾هرگز (یهودان) به شما آسیب سخت نتوانند رسانید مگر آنكه شما را اندكی بیازارند، و اگر به كارزار شما آیند از جنگ خواهند گریخت و از آن پس هیچ وقت منصور نخواهند بود. (111) ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ أَیْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا یَكْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ الْأَنْبِیَاءَ بِغَیْرِ حَقٍّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا یَعْتَدُونَ ﴿112﴾آنها محكوم به ذلّت و خواری هستند به هر كجا كه یافت شوند، مگر به دین خدا و عهد مسلمین درآیند. و آنان پیوسته مستحق خشم خدا و اسیر بدبختی و ذلّت شدند از این رو كه به آیات خدا كافر شده و پیغمبران حق را به ناحق می‌كشتند، و این نابكاریها به خاطر نافرمانی و ستمگری همیشه آنها بود. (112) لَیْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ یَتْلُونَ آیَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّیْلِ وَهُمْ یَسْجُدُونَ ﴿113﴾همه اهل كتاب یكسان نیستند، طایفه‌ای از آنها معتدل و به راه راست‌اند، در دل شب به تلاوت آیات خدا و نماز و طاعت حق مشغولند. (113) یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَیُسَارِعُونَ فِی الْخَیْرَاتِ وَأُولَئِكَ مِنَ الصَّالِحِینَ ﴿114﴾ایمان به خدا و روز قیامت می‌آورند و امر به نیكویی و نهی از بدكاری می‌كنند و در نكوكاری می‌شتابند و آنها خود مردمی نیكوكارند. (114) وَمَا یَفْعَلُوا مِنْ خَیْرٍ فَلَنْ یُكْفَرُوهُ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِالْمُتَّقِینَ ﴿115﴾هر كار نیك كنند از ثواب آن محروم نخواهند شد و خدا دانا به حال پرهیزكاران است. (115) إِنَّ الَّذِینَ كَفَرُوا لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئًا وَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿116﴾هرگز كافران را بسیاری مال و اولاد از عذاب خدا نتواند رهانید، و آنها اهل جهنم و جاوید در آن معذّب خواهند بود. (116) مَثَلُ مَا یُنْفِقُونَ فِی هَذِهِ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا كَمَثَلِ رِیحٍ فِیهَا صِرٌّ أَصَابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَأَهْلَكَتْهُ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلَكِنْ أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ ﴿117﴾مثل مالی كه كافران برای پیشرفت مقاصد دنیوی خود صرف كنند (و از آن بهره نیابند) بدان ماند كه باد سرد شدیدی به كشتزار ستمكاران برسد و همه را نابود كند (كه حاصلی از آن به دست نیاید). و خدا ستمی بر آنها نكرده، لیكن آنها به خود ستم می‌كنند. (117) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِنْ دُونِكُمْ لَا یَأْلُونَكُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَمَا تُخْفِی صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ قَدْ بَیَّنَّا لَكُمُ الْآیَاتِ إِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُونَ ﴿118﴾ای اهل ایمان، از غیر همدینان خود دوست صمیمی همراز نگیرید، چه آنكه آنها از خلل و فساد در كار شما ذرّه‌ای كوتاهی نكنند، آنها مایلند شما همیشه در رنج باشید، دشمنی شما را بر زبان هم آشكار سازند و محققا آنچه در دل دارند بیش از آن است. ما به خوبی برای شما بیان آیات كردیم اگر عقل را به كار بندید. (118) هَا أَنْتُمْ أُولَاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَلَا یُحِبُّونَكُمْ وَتُؤْمِنُونَ بِالْكِتَابِ كُلِّهِ وَإِذَا لَقُوكُمْ قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَیْكُمُ الْأَنَامِلَ مِنَ الْغَیْظِ قُلْ مُوتُوا بِغَیْظِكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿119﴾آگاه باشید، چنانچه شما آنها را دوست می‌دارید آنان شما را دوست نمی‌دارند، و شما به همه كتب آسمانی ایمان دارید، و آنها در مجامع شما اظهار ایمان كرده و چون تنها شوند از شدت كینه بر شما سر انگشت خشم به دندان گیرند. بگو: بدین خشم بمیرید، همانا خدا از درون دلها آگاه است. (119) إِنْ تَمْسَسْكُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِنْ تُصِبْكُمْ سَیِّئَةٌ یَفْرَحُوا بِهَا وَإِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لَا یَضُرُّكُمْ كَیْدُهُمْ شَیْئًا إِنَّ اللَّهَ بِمَا یَعْمَلُونَ مُحِیطٌ ﴿120﴾اگر شما (مسلمین) را خوشحالی پیش آید از آن غمگین شوند، و اگر به شما حادثه ناگواری رسد خوشحال شوند. اما اگر شما صبر پیشه كنید و پرهیزكار باشید مكرر و عداوت آنان آسیبی به شما نرساند، كه همانا خدا بر آنچه می‌كنید محیط و آگاه است. (120) وَإِذْ غَدَوْتَ مِنْ أَهْلِكَ تُبَوِّئُ الْمُؤْمِنِینَ مَقَاعِدَ لِلْقِتَالِ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿121﴾(و به یاد آرای پیغمبر) صبحگاهی كه از خانه خود به جهت صف آرایی مؤمنان برای جنگ بیرون شدی، و خدا (به همه گفتار و كردار تو) شنوا و دانا بود. (121) إِذْ هَمَّتْ طَائِفَتَانِ مِنْكُمْ أَنْ تَفْشَلَا وَاللَّهُ وَلِیُّهُمَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿122﴾آن‌گاه كه دو طایفه از شما بد دل و ترسناك (و در اندیشه فرار از جنگ) شدند و خدا یار آنها بود، و همیشه باید اهل ایمان به خدا توكل كنند. (122) وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنْتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿123﴾و خدا شما را در جنگ بدر یاری كرد با آنكه ضعیف بودید. پس پرهیزكار شوید، باشد كه شكر نعمتهای او به جای آرید. (123) إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِینَ أَلَنْ یَكْفِیَكُمْ أَنْ یُمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلَاثَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ مُنْزَلِینَ ﴿124﴾آن‌گاه كه به مؤمنین می‌گفتی: آیا این شما را كفایت نمی‌كند كه خدا سه هزار فرشته به یاری شما فرو فرستد؟! (124) بَلَى إِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا وَیَأْتُوكُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هَذَا یُمْدِدْكُمْ رَبُّكُمْ بِخَمْسَةِ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ مُسَوِّمِینَ ﴿125﴾بلی اگر صبر و مقاومت پیشه كنید و پرهیزكار باشید، چون كافران بر سر شما شتابان بیایند خدا پنج‌هزار فرشته را با پرچمی كه نشان مخصوص سپاه اسلام است به مدد شما می‌فرستد. (125) وَمَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرَى لَكُمْ وَلِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُكُمْ بِهِ وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَكِیمِ ﴿126﴾و خدا آن وعده را نداد مگر آنكه به شما مژده فتح دهد و تا دل شما مطمئن شود؛ و فتح و پیروزی نصیب كسی نشود مگر از جانب خدای توانای دانا. (126) لِیَقْطَعَ طَرَفًا مِنَ الَّذِینَ كَفَرُوا أَوْ یَكْبِتَهُمْ فَیَنْقَلِبُوا خَائِبِینَ ﴿127﴾تا گروهی از كافران را هلاك گرداند یا خوار كند، تا (از مقصود خود) ناامید باز گردند. (127) لَیْسَ لَكَ مِنَ الْأَمْرِ شَیْءٌ أَوْ یَتُوبَ عَلَیْهِمْ أَوْ یُعَذِّبَهُمْ فَإِنَّهُمْ ظَالِمُونَ ﴿128﴾(ای پیغمبر) به دست تو كاری نیست، اگر خدا بخواهد (به لطف خود) از آن كافران درگذرد و اگر بخواهد آنها را عذاب كند چون مردمی ستمكارند. (128) وَلِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ یَغْفِرُ لِمَنْ یَشَاءُ وَیُعَذِّبُ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿129﴾هر چه در آسمانها و هر چه در زمین است مِلك خداست، هر كه را خواهد ببخشد و هر كه را خواهد عذاب كند، و خدا بسیار آمرزنده و مهربان است. (129) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا الرِّبَا أَضْعَافًا مُضَاعَفَةً وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿130﴾ای كسانی كه ایمان آورده‌اید، ربا مخورید كه دائم سود بر سرمایه افزایید تا چند برابر شود، و از خدا بترسید، باشد كه رستگاری یابید. (130) وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِینَ ﴿131﴾و بپرهیزید از آتش عذابی كه برای كافران مهیا ساخته‌اند. (131) وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿132﴾و از خدا و رسول او فرمان برید، باشد كه مشمول لطف و رحمت خدا شوید. (132) وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ ﴿133﴾و بشتابید به سوی مغفرت پروردگار خود و به سوی بهشتی كه پهنای آن همه آسمانها و زمین را فرا گرفته و مهیّا برای پرهیزكاران است. (133) الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ ﴿134﴾آنهایی كه از مال خود در حال وسعت و تنگدستی انفاق كنند و خشم خود فرونشانند و از (بدیِ) مردم درگذرند، و خدا دوستدار نكوكاران است. (134) وَالَّذِینَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْ یُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَهُمْ یَعْلَمُونَ ﴿135﴾و آنان كه اگر كار ناشایسته كنند و یا ظلمی به نفس خویش نمایند خدا را به یاد آرند و از گناه خود (به درگاه خدا) توبه كنند-و كیست جز خدا كه گناه خلق را بیامرزد؟-و آنها كه اصرار در كار زشت نكنند چون به زشتی معصیت آگاهند. (135) أُولَئِكَ جَزَاؤُهُمْ مَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَجَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ ﴿136﴾آنهایند كه پاداش عملشان آمرزش پروردگار است و باغهایی كه زیر درختان آنها نهرها جاری است، جاویدان در آن بهشت‌ها متنعّم هستند، چه نیكو است پاداش نیكوكاران! (136) قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِینَ ﴿137﴾پیش از شما مللی بودند و رفتند، پس در اطراف زمین گردش كنید تا ببینید چگونه تكذیب‌كنندگانِ (وعده‌های خدا) هلاك شدند. (137) هَذَا بَیَانٌ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقِینَ ﴿138﴾این آیات حجت و بیانی است برای (عموم) مردم، و راهنما و پندی برای پرهیزكاران. (138) وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿139﴾شما هرگز سستی نكنید و (از فوت متاع دنیا) اندوهناك نشوید، زیرا شما فیروزمندترین و بلندترین ملل دنیایید اگر در ایمان ثابت قدم باشید. (139) إِنْ یَمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ وَتِلْكَ الْأَیَّامُ نُدَاوِلُهَا بَیْنَ النَّاسِ وَلِیَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَتَّخِذَ مِنْكُمْ شُهَدَاءَ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ ﴿140﴾اگر (در اُحد) به شما آسیبی رسید، به دشمنان شما نیز (در بدر) آسیب رسید (پس مقاومت كنید). این روزگار را با (اختلاف احوال) میان خلایق می‌گردانیم تا خداوند مقام اهل ایمان را معلوم كند و از شما مؤمنان (آن را كه ثابت است) گواهِ دیگران گیرد. و خدا ستمكاران را دوست ندارد. (140) وَلِیُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَمْحَقَ الْكَافِرِینَ ﴿141﴾و تا آنكه اهل ایمان را (از هر عیب) پاك كند و كافران را نابود گرداند. (141) أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا یَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِینَ جَاهَدُوا مِنْكُمْ وَیَعْلَمَ الصَّابِرِینَ ﴿142﴾آیا گمان می‌كنید به بهشت داخل خواهید شد حال آنكه هنوز خدا از شما آنان را كه (در راه دین) جهاد كرده و (در سختی‌ها) مقاومت كنند معلوم نگردانیده است؟! (142) وَلَقَدْ كُنْتُمْ تَمَنَّوْنَ الْمَوْتَ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَلْقَوْهُ فَقَدْ رَأَیْتُمُوهُ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ ﴿143﴾شما همانید كه آرزوی كشته شدن (در راه دین) می‌كردید، پیش از آنكه با آن روبرو شوید، پس چگونه امروز كه به آن مأمور شدید از مرگ نگران می‌شوید؟! (143) وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ وَمَنْ یَنْقَلِبْ عَلَى عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اللَّهَ شَیْئًا وَسَیَجْزِی اللَّهُ الشَّاكِرِینَ ﴿144﴾محمد (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) جز یك پیامبر نیست كه پیش از او نیز پیغمبرانی بودند و درگذشتند، آیا اگر او به مرگ یا شهادت درگذشت شما باز به دین جاهلیّت خود رجوع خواهید كرد؟ پس هر كه مرتد شود به خدا ضرری نخواهد رسانید، و البته خدا جزای نیك اعمال به شكرگزاران عطا كند. (144) وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ أَنْ تَمُوتَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ كِتَابًا مُؤَجَّلًا وَمَنْ یُرِدْ ثَوَابَ الدُّنْیَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَنْ یُرِدْ ثَوَابَ الْآخِرَةِ نُؤْتِهِ مِنْهَا وَسَنَجْزِی الشَّاكِرِینَ ﴿145﴾و هیچ كس جز به فرمان خدا نخواهد مُرد، كه اجل هر كس (در لوح قضای الهی) به وقت معین ثبت است، و هر كه برای متاع دنیا كوشش كند از دنیا بهره‌مندش كنیم، و هر كه ثواب آخرت خواهد از نعمت آخرت برخوردارش گردانیم، و البته سپاسگزاران را جزای نیك دهیم. (145) وَكَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ كَثِیرٌ فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَكَانُوا وَاللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرِینَ ﴿146﴾چه بسیار رخ داده كه پیغمبری جمعیت بسیار (از پیروانش) همراه او جنگیدند و با این حال، اهل ایمان با سختی‌هایی كه در راه خدا به آنها رسید هرگز بیمناك و زبون نشدند و سر زیر بار دشمن فرو نیاوردند و (صبر و ثبات پیش گرفتند، كه) خدا صابران را دوست می‌دارد. (146) وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَنْ قَالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِی أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِینَ ﴿147﴾و آنها جز این نمی‌گفتند كه پروردگارا، از گناه و ستمی كه ما درباره خود كرده‌ایم درگذر و ما را ثابت قدم بدار و بر (محو) گروه كافران مظفّر و منصور گردان. (147) فَآتَاهُمُ اللَّهُ ثَوَابَ الدُّنْیَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْآخِرَةِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ ﴿148﴾پس خدا پاداش (فتح و فیروزی) در دنیا، و ثواب نیكو در آخرت نصیبشان گردانید، كه خدا نیكوكاران را دوست می‌دارد. (148) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا الَّذِینَ كَفَرُوا یَرُدُّوكُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِینَ ﴿149﴾ای اهل ایمان، اگر پیروی كافران كنید شما را (از دین اسلام) باز به كفر برمی‌گردانند، آن‌گاه شما هم از زیانكاران خواهید گشت. (149) بَلِ اللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَهُوَ خَیْرُ النَّاصِرِینَ ﴿150﴾(ای مسلمانان، كافران یار شما نیستند) بلكه خدا یار شماست و او بهترین یاری‌كنندگان است. (150) سَنُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ كَفَرُوا الرُّعْبَ بِمَا أَشْرَكُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَمَأْوَاهُمُ النَّارُ وَبِئْسَ مَثْوَى الظَّالِمِینَ ﴿151﴾به زودی در دل كافران بیم و هراس افكنیم، زیرا كه آنان برای خدا چیزی را شریك قرار دادند كه خدا اصلاً بر آن دلیلی فرو نفرستاده است. و منزلگاه آنان آتش است و سرای ستمكاران بد منزلگاهی است. (151) وَلَقَدْ صَدَقَكُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُمْ بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِی الْأَمْرِ وَعَصَیْتُمْ مِنْ بَعْدِ مَا أَرَاكُمْ مَا تُحِبُّونَ مِنْكُمْ مَنْ یُرِیدُ الدُّنْیَا وَمِنْكُمْ مَنْ یُرِیدُ الْآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِیَبْتَلِیَكُمْ وَلَقَدْ عَفَا عَنْكُمْ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ ﴿152﴾و به حقیقت، خداوند صدق وعده خود را به شما نمود آن‌گاه كه به فرمان خدا كافران را به خاك هلاك می‌افكندید تا وقتی كه در كار جنگ (احد) سستی كرده و اختلاف برانگیختید و نافرمانی (حكم پیغمبر) نمودید پس از آنكه خدا آنچه آرزوی شما بود به شما نمود، منتها برخی جهت دنیا و برخی جهت آخرت می‌كوشیدید، سپس شما را از پیشرفت بازداشت تا شما را بیازماید، و خدا از تقصیر شما درگذشت، كه خدا را با اهل ایمان عنایت و رحمت است. (152) إِذْ تُصْعِدُونَ وَلَا تَلْوُونَ عَلَى أَحَدٍ وَالرَّسُولُ یَدْعُوكُمْ فِی أُخْرَاكُمْ فَأَثَابَكُمْ غَمًّا بِغَمٍّ لِكَیْلَا تَحْزَنُوا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا مَا أَصَابَكُمْ وَاللَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿153﴾(به یاد آرید) هنگامی كه به مكانهای دوردست می‌گریختید و توجه به احدی نداشتید در حالی كه پیغمبر شما را به یاری دیگران در صف كارزار می‌خواند! پس خداوند (به كیفر این بی‌ثباتی) غمی بر غم شما افزود تا از این پس بر آنچه از دست رفت یا برای رنج و المی كه به شما می‌رسد اندوهناك نشوید، و خدا به هر چه كنید آگاه است. (153) ثُمَّ أَنْزَلَ عَلَیْكُمْ مِنْ بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُعَاسًا یَغْشَى طَائِفَةً مِنْكُمْ وَطَائِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ یَظُنُّونَ بِاللَّهِ غَیْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِیَّةِ یَقُولُونَ هَلْ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ مِنْ شَیْءٍ قُلْ إِنَّ الْأَمْرَ كُلَّهُ لِلَّهِ یُخْفُونَ فِی أَنْفُسِهِمْ مَا لَا یُبْدُونَ لَكَ یَقُولُونَ لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ شَیْءٌ مَا قُتِلْنَا هَاهُنَا قُلْ لَوْ كُنْتُمْ فِی بُیُوتِكُمْ لَبَرَزَ الَّذِینَ كُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقَتْلُ إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَلِیَبْتَلِیَ اللَّهُ مَا فِی صُدُورِكُمْ وَلِیُمَحِّصَ مَا فِی قُلُوبِكُمْ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿154﴾پس از آن غم، خدا شما را ایمنی بخشید كه خواب آسایش، گروهی از شما را فرا گرفت و گروهی هنوز در غم جان خود بودند و از روی نادانی به خدا گمان ناحق می‌بردند (از روی انكار) می‌گفتند: آیا ممكن است ما را قدرتی به دست آید؟ بگو: تنها خداست كه بر عالم هستی فرمانرواست. (منافقان از ترس مؤمنان) خیالات باطل خود را كه در دل می‌پرورند با تو اظهار نمی‌دارند، (با خود) می‌گویند: اگر ما را قدرت و پیروزی بود (شكست نمی‌خوردیم) و در اینجا كشته نمی‌شدیم. بگو: اگر در خانه‌های خود هم بودید باز كسانی كه سرنوشت آنان (در قضای الهی) كشته شدن است (از خانه‌ها) به پای خود به قتلگاه بیرون می‌آمدند، تا خدا آنچه در سینه دارید بیازماید و آنچه در دل دارید پاك و خالص گرداند، و خدا از راز درون سینه‌ها آگاه است. (154) إِنَّ الَّذِینَ تَوَلَّوْا مِنْكُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّیْطَانُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُوا وَلَقَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِیمٌ ﴿155﴾كسانی از شما كه در روز برخورد دو گروه (مسلمان و كافر در جنگ احد) پشت كردند و فراری شدند شیطان آنها را به سبب نافرمانی و بدكرداریشان به لغزش افكند، و همانا خدا از آنها درگذشت، كه خدا بسیار آمرزنده و مهربان است. (155) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِینَ كَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِی الْأَرْضِ أَوْ كَانُوا غُزًّى لَوْ كَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا لِیَجْعَلَ اللَّهُ ذَلِكَ حَسْرَةً فِی قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ یُحْیِی وَیُمِیتُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿156﴾ای گرویدگان (به دین اسلام)، شما مانند كسانی نباشید كه راه كفر (و نفاق) پیمودند و درباره برادران و خویشان خود كه به سفر رفته و یا به جنگ حاضر شدند (و مردند یا به شهادت رسیدند) گفتند: اگر نزد ما می‌ماندند به چنگ مرگ نمی‌افتادند و كشته نمی‌شدند. این آرزوهای باطل را خدا حسرت دلهای آنان خواهد كرد، و خداست كه زنده می‌گرداند و می‌میراند و خدا به هر چه كنید آگاه است. (156) وَلَئِنْ قُتِلْتُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَحْمَةٌ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ ﴿157﴾اگر در راه خدا كشته شده یا بمیرید (در آن جهان به آمرزش و رحمت خدا نائل شوید، كه) همانا آمرزش و رحمت خدا بهتر از هر چیز است كه (در حیات دنیا برای خود) فراهم آورند. (157) وَلَئِنْ مُتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَى اللَّهِ تُحْشَرُونَ ﴿158﴾و اگر (در راه خدا) بمیرید یا كشته شوید (به رحمت ایزدی در پیوسته و) به سوی خدا محشور خواهید شد. (158) فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِینَ ﴿159﴾به مرحمت خدا بود كه با خلق مهربان گشتی و اگر تندخو و سخت‌دل بودی مردم از گِرد تو متفرق می‌شدند، پس از (بدیِ) آنان درگذر و برای آنها طلب آمرزش كن و (برای دلجویی آنها) در كارِ (جنگ) با آنها مشورت نما، لیكن آنچه تصمیم گرفتی با توكل به خدا انجام ده، كه خدا آنان را كه بر او اعتماد كنند دوست دارد. (159) إِنْ یَنْصُرْكُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ وَإِنْ یَخْذُلْكُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِی یَنْصُرُكُمْ مِنْ بَعْدِهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿160﴾اگر خدا شما را یاری كند محال است كسی بر شما غالب آید، و اگر به خواری واگذارد آن كیست كه بتواند بعد از آن شما را یاری كند؟ و اهل ایمان تنها به خدا باید اعتماد كنند. (160) وَمَا كَانَ لِنَبِیٍّ أَنْ یَغُلَّ وَمَنْ یَغْلُلْ یَأْتِ بِمَا غَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿161﴾و هیچ پیغمبری خیانت نخواهد كرد، و هر كس خیانت كند روز قیامت با همان خیانت بیاید (و به كیفر آن برسد) و هر كس هر عمل به جا آرد به جزای كامل آن می‌رسد و به هیچ كس ستمی نخواهد شد. (161) أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللَّهِ كَمَنْ بَاءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ ﴿162﴾آیا كسی كه (به ایمان) در راه رضای خدا قدم بردارد مانند كسی است كه (به كفر) راه غضب خدا پیماید؟ كه منزلگاه او جهنم است و بسیار بد جایگاهی است. (162) هُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِمَا یَعْمَلُونَ ﴿163﴾این دو گروه را (به مراتب ایمان و كفر) نزد خدا درجات (مختلفه) است و خدا به هر چه می‌كنند بیناست. (163) لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَكِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ ﴿164﴾خدا بر اهل ایمان منّت گذاشت كه رسولی از خودشان در میان آنان برانگیخت كه بر آنها آیات او را تلاوت می‌كند و آنان را پاك می‌گرداند و به آنها علم كتاب (احكام شریعت) و حقایق حكمت می‌آموزد، و همانا پیش از آن در گمراهی آشكار بودند. (164) أَوَلَمَّا أَصَابَتْكُمْ مُصِیبَةٌ قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَیْهَا قُلْتُمْ أَنَّى هَذَا قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿165﴾آیا هر گاه به شما آسیبی رسد در صورتی كه دو برابر آن آسیب را به دشمنان رساندید (باز از روی تعجب) گویید: این از كجاست؟ بگو: این مصیبت از دست خود كشیدید، همانا خدا بر هر چیز تواناست. (165) وَمَا أَصَابَكُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ فَبِإِذْنِ اللَّهِ وَلِیَعْلَمَ الْمُؤْمِنِینَ ﴿166﴾و آنچه در روز (اُحد هنگام) مقابله دو صف كارزار به شما رسید به قضا و مشیّت نافذ خدا بود (تا آنكه بیازماید اهل ایمان را) و تا معلوم كند چه كسانی ثابت‌قدم در ایمانند. (166) وَلِیَعْلَمَ الَّذِینَ نَافَقُوا وَقِیلَ لَهُمْ تَعَالَوْا قَاتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَوِ ادْفَعُوا قَالُوا لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لَاتَّبَعْنَاكُمْ هُمْ لِلْكُفْرِ یَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإِیمَانِ یَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِمْ مَا لَیْسَ فِی قُلُوبِهِمْ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا یَكْتُمُونَ ﴿167﴾و تا معلوم كند حالِ آنان كه نفاق و دورویی كردند و (چون) به آنها گفته شد بیایید در راه خدا جهاد و یا دفاع كنید (عذر آوردند و) گفتند كه اگر ما به فنون جنگی دانا بودیم از شما تبعیت نموده و به كارزار می‌آمدیم. اینان به كفر نزدیكترند تا به ایمان؛ به زبان چیزی اظهار كنند كه در دل خلاف آن پنهان داشته‌اند، و خدا بر آنچه پنهان می‌دارند آگاه‌تر از خود آنهاست. (167) الَّذِینَ قَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ وَقَعَدُوا لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا قُلْ فَادْرَءُوا عَنْ أَنْفُسِكُمُ الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿168﴾آن كسانی كه در جنگ با سپاه اسلام همراهی نكرده و درباره برادران خود گفتند: اگر آنان نیز سخنان ما را شنیده بودند (و به جنگ احد نرفته بودند) كشته نمی‌شدند، بگو: (شما كه برای حفظ حیات دیگران چاره توانید كرد) مرگ را از خود دور كنید اگر راست می‌گویید. (168) وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ ﴿169﴾البته نپندارید كه شهیدان راه خدا مرده‌اند، بلكه زنده‌اند (به حیات ابدی و) در نزد خدا متنعّم خواهند بود. (169) فَرِحِینَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَیَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِینَ لَمْ یَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿170﴾آنان به فضل و رحمتی كه خدا نصیبشان گردانیده شادمانند، و دلشادند به حال آن مؤمنان كه هنوز به آنها نپیوسته‌اند و بعداً در پی آنها به سرای آخرت خواهند شتافت كه بیمی بر آنان نیست و غمی نخواهند داشت. (170) یَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ وَأَنَّ اللَّهَ لَا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِینَ ﴿171﴾دلشادند به نعمت و فضل خدا و این كه خداوند اجر اهل ایمان را هرگز ضایع نگذارد. (171) الَّذِینَ اسْتَجَابُوا لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِیمٌ ﴿172﴾آنان كه دعوت خدا و رسول را اجابت كنند پس از آنكه به آنها رنج و الم رسید، از آنها هر كس نیكوكار و پرهیزكار شد اجر عظیم خواهد یافت. (172) الَّذِینَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِیمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِیلُ ﴿173﴾آن مؤمنانی كه چون مردم (منافق) به آنها گفتند: لشكری بسیار بر علیه شما مؤمنان فراهم شده، از آنان در اندیشه و بر حذر باشید، (این تبلیغات) بر ایمانشان بیفزود و گفتند: تنها خدا ما را كفایت كند و او نیكو وكیل و كارسازی است. (173) فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَاتَّبَعُوا رِضْوَانَ اللَّهِ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِیمٍ ﴿174﴾آن گروه مؤمنان با نعمت و فضل خدا در حالی بازگشتند كه بر آنان هیچ الم و رنجی پیش نیامد و پیرو رضای خدا شدند، و خدا صاحب فضل و رحمتی بزرگ است. (174) إِنَّمَا ذَلِكُمُ الشَّیْطَانُ یُخَوِّفُ أَوْلِیَاءَهُ فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿175﴾تنها این شیطان است كه می‌ترساند دوستداران خود را، شما مسلمانان از آنان بیم و اندیشه مكنید و از من بترسید اگر اهل ایمانید. (175) وَلَا یَحْزُنْكَ الَّذِینَ یُسَارِعُونَ فِی الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لَنْ یَضُرُّوا اللَّهَ شَیْئًا یُرِیدُ اللَّهُ أَلَّا یَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِی الْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿176﴾(ای پیغمبر) تو اندوهناك مباش كه گروهی به راه كفر می‌شتابند، آنها هرگز زیانی به خدا نرسانند و خدا می‌خواهد آنها را در آخرت هیچ نصیبی ندهد، و نصیبشان عذاب بزرگ و سخت دوزخ خواهد بود. (176) إِنَّ الَّذِینَ اشْتَرَوُا الْكُفْرَ بِالْإِیمَانِ لَنْ یَضُرُّوا اللَّهَ شَیْئًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿177﴾آنان كه خریدار كفر شدند به عوض ایمان، هرگز زیانی به خدا نمی‌رسانند، و آنان را عذابی دردناك است. (177) وَلَا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ كَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ خَیْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ لِیَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِینٌ ﴿178﴾آنان كه به راه كفر رفتند گمان نكنند كه مهلتی كه ما به آنها می‌دهیم به حال آنان بهتر خواهد بود، بلكه آنها را (برای امتحان) مهلت می‌دهیم تا بر گناه و سركشی خود بیفزایند، و آنان را عذابی خواركننده است. (178) مَا كَانَ اللَّهُ لِیَذَرَ الْمُؤْمِنِینَ عَلَى مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ حَتَّى یَمِیزَ الْخَبِیثَ مِنَ الطَّیِّبِ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِیُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَیْبِ وَلَكِنَّ اللَّهَ یَجْتَبِی مِنْ رُسُلِهِ مَنْ یَشَاءُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظِیمٌ ﴿179﴾خداوند هرگز مؤمنان را بدین حال كنونی كه برآنید وانگذارد تا آنكه (با آزمایش خود) بدسرشت را از پاك گوهر جدا كند. و خدا همه شما را از سرّ غیب آگاه نسازد و لیكن (به این مقام) از پیغمبران خود هر كه را مشیّت او تعلق گرفت برگزیند، پس شما به خدا و پیغمبرانش بگروید، كه هر گاه ایمان آرید و پرهیزكار شوید اجر عظیم خواهید یافت. (179) وَلَا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَبْخَلُونَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَیْرًا لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَیُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُوا بِهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَلِلَّهِ مِیرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ﴿180﴾آنان كه بخل نموده و از مالی كه خدا از فضل خویش به آنها داده حقوق فقیران را ادا نمی‌كنند گمان نكنند این بخل به نفع آنها خواهد بود بلكه به ضرر آنهاست، چه آنكه مالی كه در آن بخل ورزند در قیامت زنجیر گردن آنها شود، و تنها خدا وارث آسمانها و زمین است و خدا به كردار شما آگاه است. (180) لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذِینَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِیرٌ وَنَحْنُ أَغْنِیَاءُ سَنَكْتُبُ مَا قَالُوا وَقَتْلَهُمُ الْأَنْبِیَاءَ بِغَیْرِ حَقٍّ وَنَقُولُ ذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِیقِ ﴿181﴾هر آینه خدا شنید سخن (جاهلانه) آن كسان را كه گفتند: خدا فقیر است و ما دارا. البته ما گفتارشان را ثبت خواهیم كرد با این گناه بزرگشان كه انبیاء را به ناحق كشتند، و گوییم: بچشید عذاب آتش سوزان را. (181) ذَلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیكُمْ وَأَنَّ اللَّهَ لَیْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ ﴿182﴾این عذاب به خاطر كارهایی است كه به دست خود پیش فرستادید، و خدا هرگز در حق بندگان ستم نخواهد كرد. (182) الَّذِینَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَیْنَا أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّى یَأْتِیَنَا بِقُرْبَانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ قُلْ قَدْ جَاءَكُمْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِی بِالْبَیِّنَاتِ وَبِالَّذِی قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿183﴾آنان كه گفتند: خدا از ما پیمان گرفته كه به هیچ پیغمبری ایمان نیاوریم تا آنكه او قربانیی آورد كه در آتش بسوزد. بگو كه پیش از من رسولانی آمده و برای شما هر گونه معجزه آورده و این را هم كه خواستید آوردند، پس اگر راست می‌گویید چرا آن پیامبران را كشتید؟! (183) فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ جَاءُوا بِالْبَیِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَالْكِتَابِ الْمُنِیرِ ﴿184﴾پس اگر تو را تكذیب كردند (غمگین مباش كه) پیغمبران پیش از تو هم كه معجزات و زبورها و كتاب آسمانی روشن آوردند نیز تكذیب كردند. (184) كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ وَمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ ﴿185﴾هر نفسی شربت مرگ را خواهد چشید و محققاً روز قیامت همه شما به مزد اعمال خود كاملاً خواهید رسید، پس هر كس را از آتش جهنم دور دارند و به بهشت ابدی درآرند چنین كس سعادت ابد یافت، كه زندگی دنیا جز متاعی فریبنده نیست. (185) لَتُبْلَوُنَّ فِی أَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِینَ أَشْرَكُوا أَذًى كَثِیرًا وَإِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ ﴿186﴾محققاً شما را در مال و جان آزمایش خواهند كرد و از آنها كه پیش از شما كتاب آسمانی به آنها داده شد و از مشركان زخم زبان بسیار خواهید شنید، و اگر صبر پیشه كرده و پرهیزكار شوید (البته ظفر یابید) كه ثبات و تقوا سبب قوت اراده در كارهاست. (186) وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَ الَّذِینَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَتُبَیِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَلَا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ وَاشْتَرَوْا بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا فَبِئْسَ مَا یَشْتَرُونَ ﴿187﴾و چون خدا از آنان كه كتاب به آنها داده شد پیمان گرفت كه حقایق كتاب آسمانی را برای مردم بیان كنید و كتمان مكنید، پس آنها عهد خدا را پشت سر انداخته و آیات الهی را به بهایی اندك فروختند، پس بد معامله‌ای كردند. (187) لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ یَفْرَحُونَ بِمَا أَتَوْا وَیُحِبُّونَ أَنْ یُحْمَدُوا بِمَا لَمْ یَفْعَلُوا فَلَا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفَازَةٍ مِنَ الْعَذَابِ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿188﴾(ای پیغمبر) مپندار آنهایی كه به كردار زشت خود شادمانند و دوست دارند كه مردم به اوصاف پسندیده‌ای كه هیچ در آنها نیست آنها را ستایش كنند، البته گمان مدار كه از عذاب خدا رهایی دارند، كه آنها را عذابی دردناك خواهد بود. (188) وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿189﴾خداست مالك آسمانها و زمین، و خدا بر هر چیز تواناست. (189) إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ لَآیَاتٍ لِأُولِی الْأَلْبَابِ ﴿190﴾محققا در خلقت آسمانها و زمین و رفت و آمد شب و روز دلائل روشنی است برای خردمندان عالم. (190) الَّذِینَ یَذْكُرُونَ اللَّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَكَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلًا سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ﴿191﴾آنها كه در هر حالت، ایستاده و نشسته و خفته خدا را یاد كنند و دائم در خلقت آسمان و زمین بیندیشند و گویند: پروردگارا، تو این دستگاه با عظمت را بیهوده نیافریده‌ای، پاك و منزهی، ما را به لطف خود از عذاب دوزخ نگاهدار؛ (191) رَبَّنَا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَیْتَهُ وَمَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنْصَارٍ ﴿192﴾ای پروردگار ما، هر كه را در آتش افكنی او را سخت خوار كرده‌ای، و ستمكاران هیچ یاوری ندارند؛ (192) رَبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلْإِیمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرْ عَنَّا سَیِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَارِ ﴿193﴾پروردگارا، ما صدای منادیی كه خلق را به ایمان فرا می‌خواند كه به پروردگارتان ایمان آورید، شنیدیم و ایمان آوردیم، پروردگارا، از گناهان ما درگذر و زشتی كردار ما بپوشان و هنگام جان سپردن ما را با نیكان و صالحان محشور گردان؛ (193) رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدْتَنَا عَلَى رُسُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِیعَادَ ﴿194﴾پروردگارا، ما را از آنچه به زبان رسولان خود وعده دادی نصیب فرما و ما را در روز قیامت محروم مگردان، كه تو هرگز در وعده تخلّف نمی‌ورزی. (194) فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّی لَا أُضِیعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ فَالَّذِینَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِنْ دِیَارِهِمْ وَأُوذُوا فِی سَبِیلِی وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ثَوَابًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ ﴿195﴾پس خدا دعاهای ایشان را اجابت كرد كه البته من (كه پروردگارم) عمل هیچ كس از مرد و زن را بی‌مزد نگذارم، زیرا شما از یكدیگرید (و همه در نظر من یكسانید)، پس آنان كه از وطن خود هجرت نمودند و از دیار خویش بیرون رانده شدند و در راه من رنج كشیدند و جهاد كرده و كشته شدند همانا بدیهای آنان را بپوشانم و آنها را به بهشتهایی درآورم كه زیر درختانش نهرها جاری است. این پاداشی است از جانب خدا، و نزد خدا است پاداش نیكو. (195) لَا یَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذِینَ كَفَرُوا فِی الْبِلَادِ ﴿196﴾(دنیا) تو را نفریبد چون بینی كه كافران در شهرها به راحتی می‌گردند. (196) مَتَاعٌ قَلِیلٌ ثُمَّ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمِهَادُ ﴿197﴾این متاعی اندك است و پس از این جهان منزلگاه آنان جهنم است و بد آرامگاهی است. (197) لَكِنِ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا نُزُلًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ لِلْأَبْرَارِ ﴿198﴾لیكن آنان كه خداترس و با تقوایند منزلگاهشان بهشت‌هایی است كه در زیر درختانش نهرها جاری است و در آن جاودانند، در حالتی كه خدا بر آنها خوان احسان خود گسترده، و آنچه نزد خداست برای نیكان بهتر است. (198) وَإِنَّ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَمَنْ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَیْكُمْ وَمَا أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ خَاشِعِینَ لِلَّهِ لَا یَشْتَرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِیلًا أُولَئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسَابِ ﴿199﴾همانا برخی از اهل كتاب كسانی‌اند كه به خدا و كتاب آسمانی شما و كتاب آسمانی خودشان ایمان آورند در حالی كه مطیع فرمان خدا بوده و آیات خدا را به بهای اندك نفروشند، آن طایفه را نزد خدا پاداش نیكوست، و البته خدا حساب خلق را سریع و آسان خواهد رسید. (199) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿200﴾ای اهل ایمان، (در كار دین) صبور باشید و یكدیگر را به صبر و مقاومت سفارش كنید و مهیّا و مراقب كار دشمن بوده و خداترس باشید، باشد كه فیروز و رستگار گردید. (200) سوره 4: النساء بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِبه نام خداوند رحمتگر مهربان یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِی خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِیرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَیْكُمْ رَقِیبًا ﴿1﴾ای مردم، بترسید از پروردگار خود، آن خدایی كه همه شما را از یك تن بیافرید و هم از آن، جفت او را خلق كرد و از آن دو تن خلقی بسیار در اطراف عالم از مرد و زن پراكند، و بترسید از آن خدایی كه به نام او از یكدیگر مسئلت و درخواست می‌كنید و درباره ارحام كوتاهی نكنید، كه خدا مراقب اعمال شماست. (1) وَآتُوا الْیَتَامَى أَمْوَالَهُمْ وَلَا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِیثَ بِالطَّیِّبِ وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَهُمْ إِلَى أَمْوَالِكُمْ إِنَّهُ كَانَ حُوبًا كَبِیرًا ﴿2﴾و اموال یتیمان را پس از بلوغ به دست آنها دهید، و مال بد و نامرغوب خود را به مرغوب (آنها) تبدیل نكنید و اموال آنان را به ضمیمه اموال خود مخورید، كه این گناهی بس بزرگ است. (2) وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِی الْیَتَامَى فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَیْمَانُكُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا ﴿3﴾و اگر بترسید كه مبادا درباره یتیمان (ازدواج با دختران یتیم) مراعات عدل نكنید پس آن كس از زنان را به نكاح خود درآرید كه شما را نیكو (و مناسب با عدالت) است: دو یا سه یا چهار (نه بیشتر) و اگر بترسید كه (چون زنان متعدّد گیرید) راه عدالت نپیموده و به آنها ستم می‌كنید پس تنها یك زن اختیار كنید و یا چنانچه كنیزی دارید به آن اكتفا كنید، كه این نزدیكتر به عدالت و ترك ستمكاری است. (3) وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَكُمْ عَنْ شَیْءٍ مِنْهُ نَفْسًا فَكُلُوهُ هَنِیئًا مَرِیئًا ﴿4﴾و مهر زنان را در كمال رضایت به آنها بپردازید، پس اگر چیزی از مهر خود را از روی رضا و خشنودی به شما بخشیدند، از آن برخوردار شوید كه شما را حلال و گوارا خواهد بود. (4) وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِی جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِیَامًا وَارْزُقُوهُمْ فِیهَا وَاكْسُوهُمْ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَعْرُوفًا ﴿5﴾و اموالی كه خدا قوام زندگی شما را به آن مقرّر داشته به تصرّف سفیهان ندهید و از مالشان نفقه و لباس به آنها دهید و با آنان سخن نیكو و دلپسند گویید. (5) وَابْتَلُوا الْیَتَامَى حَتَّى إِذَا بَلَغُوا النِّكَاحَ فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْدًا فَادْفَعُوا إِلَیْهِمْ أَمْوَالَهُمْ وَلَا تَأْكُلُوهَا إِسْرَافًا وَبِدَارًا أَنْ یَكْبَرُوا وَمَنْ كَانَ غَنِیًّا فَلْیَسْتَعْفِفْ وَمَنْ كَانَ فَقِیرًا فَلْیَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَیْهِمْ أَمْوَالَهُمْ فَأَشْهِدُوا عَلَیْهِمْ وَكَفَى بِاللَّهِ حَسِیبًا ﴿6﴾یتیمان را آزمایش كنید تا هنگامی كه بالغ شده و قدرت بر نكاح پیدا كنند آن‌گاه اگر آنها را دانا به درك مصالح زندگی خود یافتید اموالشان را به آنها باز دهید، و به اسراف و عجله مال آنها را حیف و میل مكنید بدین اندیشه كه مبادا بزرگ شوند (و اموالشان را از شما بگیرند). و هر كس (از اولیاء یتیم) داراست (از تصرف در مال او) خودداری كند، و هر كه فقیر است (در مقابل نگهبانی او از مال یتیم) به قدر متعارف ارتزاق كند، پس آن‌گاه كه مالشان را به آنها رد كردید باید بر ردّ مال بر آنها گواه گیرید، و گواهی خدا برای محاسبه خلق كافی است. (6) لِلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَلِلنِّسَاءِ نَصِیبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ نَصِیبًا مَفْرُوضًا ﴿7﴾برای فرزندان پسر، سهمی از تَرَكه ابوین و خویشان است و برای فرزندان دختر نیز سهمی از تركه ابوین و خویشان است، چه مال اندك باشد یا بسیار، نصیب هر كس از آن معین گردیده. (7) وَإِذَا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُولُو الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاكِینُ فَارْزُقُوهُمْ مِنْهُ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَعْرُوفًا ﴿8﴾و چون در تقسیم (تركه میّت، اشخاصی از) خویشان و یتیمان و فقیران حاضر آیند، به چیزی از آن مال آنها را روزی دهید و با آنان سخن نیكو و دلپسند گویید. (8) وَلْیَخْشَ الَّذِینَ لَوْ تَرَكُوا مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّیَّةً ضِعَافًا خَافُوا عَلَیْهِمْ فَلْیَتَّقُوا اللَّهَ وَلْیَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا ﴿9﴾و باید بترسند (از مكافات عمل خود) كسانی كه اگر كودكان ناتوان از خود باقی می‌گذارند بر آنان بیم دارند، پس باید از خدا بترسند و (در حق ایتام مردم) سخن به اصلاح و درستی گویند. (9) إِنَّ الَّذِینَ یَأْكُلُونَ أَمْوَالَ الْیَتَامَى ظُلْمًا إِنَّمَا یَأْكُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَیَصْلَوْنَ سَعِیرًا ﴿10﴾آنان كه اموال یتیمان را به ستمگری می‌خورند، در حقیقت آنها در شكم خود آتش جهنّم فرو می‌برند و به زودی در آتش فروزان خواهند افتاد. (10) یُوصِیكُمُ اللَّهُ فِی أَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْنِ فَإِنْ كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَیْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَإِنْ كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلِأَبَوَیْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِنْ كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ یَكُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِی بِهَا أَوْ دَیْنٍ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ لَا تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا فَرِیضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِیمًا حَكِیمًا ﴿11﴾حكم خدا در حق فرزندان شما این است كه پسر دو برابر دختر ارث برد، پس اگر همه دختر و بیش از دو تن باشند فرض همه دو ثلث [فرض‌ها یعنی سهمیه‌های معیّن ارث، شش نوع است: نصف، رُبع (یك چهارم)، ثُمن (یك هشتم)، سُدس (یك ششم)، ثلث (یك سوم)، ثُلُثان (دو سوم).] تركه است، و اگر یك دختر باشد نصف، و فرض هر یك از پدر و مادر یك سُدس تَرَكه است در صورتی كه میّت را فرزند باشد و اگر فرزند نباشد و وارث منحصر به پدر و مادر بود، در این صورت مادر یك ثلث می‌برد (باقی را پدر)، و اگر میّت را برادرانی باشد در این فرض مادر یك سُدس خواهد برد، پس از آنكه حقّ وصیّت و بدهی كه به مال میّت تعلق گرفته جدا شود. شما این را كه پدران و فرزندان كدام یك به خیر و صلاح (و به ارث بردن) به شما نزدیكترند نمی‌دانید. (این احكام) فریضه‌ای است كه خدا معیّن فرموده، كه خدا به هر چیز دانا و آگاه است. (11) وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ أَزْوَاجُكُمْ إِنْ لَمْ یَكُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ فَإِنْ كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِینَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِنْ لَمْ یَكُنْ لَكُمْ وَلَدٌ فَإِنْ كَانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُمْ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَإِنْ كَانَ رَجُلٌ یُورَثُ كَلَالَةً أَوِ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ كَانُوا أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ فَهُمْ شُرَكَاءُ فِی الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصَى بِهَا أَوْ دَیْنٍ غَیْرَ مُضَارٍّ وَصِیَّةً مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَلِیمٌ ﴿12﴾سهم ارث شما مردان از تَرَكه زنانتان نصف است در صورتی كه آنها را فرزند نباشد و اگر فرزند باشد برای شما ربع خواهد بود، پس از خارج كردن حق وصیت و بدهی كه به دارایی آنها تعلق گرفته است. و سهم ارث زنان ربع تركه شما مردان است اگر دارای فرزند نباشید، و چنانچه فرزند داشته باشید هشت یك خواهد بود از تركه شما، پس از اداء حقّ وصیّت و بدهی شما. و اگر مردی یا زنی بمیرد كه وارثش كلاله او باشند (یعنی پدر و مادر و فرزند نداشته باشد) و یك برادر و یا خواهر (اُمّی) داشته باشد در این فرض سهم ارث هر یك نفر از آنها یك سُدس خواهد بود و اگر بیش از یك نفر باشد همه آنها ثلث تركه را به اشتراك ارث برند، بعد از خارج كردن بدهی و حقّ وصیّت میّت در صورتی كه وصیّت یا بدهی زیان‌آور نباشد. این حكمی است كه خدا سفارش فرموده، و خدا (به همه احوال بندگان) دانا و (به هر چه ناروا كنند) بردبار است. (12) تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ ﴿13﴾اینها اوامر و احكام خداست، و هر كس پیرو امر خدا و رسول اوست او را به بهشتهایی درآورد كه در زیر درختانش نهرها جاری است و آنجا منزل ابدی مطیعان خواهد بود، این است سعادت و فیروزی عظیم. (13) وَمَنْ یَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَیَتَعَدَّ حُدُودَهُ یُدْخِلْهُ نَارًا خَالِدًا فِیهَا وَلَهُ عَذَابٌ مُهِینٌ ﴿14﴾و هر كه نافرمانی خدا و رسول او كند و تجاوز از حدود و احكام الهی نماید او را به آتش درافكند كه همیشه در آن (معذّب) است و همواره در عذاب خواری خواهد بود. (14) وَاللَّاتِی یَأْتِینَ الْفَاحِشَةَ مِنْ نِسَائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَیْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْكُمْ فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِكُوهُنَّ فِی الْبُیُوتِ حَتَّى یَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ یَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِیلًا ﴿15﴾زنانی از (جامعه) شما كه عمل ناشایسته كنند چهار شاهد مسلمان بر آنها بخواهید، چنانچه شهادت دادند آن زنان را در خانه نگه دارید تا عمرشان به پایان رسد یا خدا برای آنها راهی پدیدار گرداند. (15) وَاللَّذَانِ یَأْتِیَانِهَا مِنْكُمْ فَآذُوهُمَا فَإِنْ تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْرِضُوا عَنْهُمَا إِنَّ اللَّهَ كَانَ تَوَّابًا رَحِیمًا ﴿16﴾و هر كس از شما (مسلمانان) عمل ناشایست مرتكب شود، چه زن و چه مرد، آنان را (به سرزنش و توبیخ) بیازارید، چنانچه توبه كردند و به كار شایسته پرداختند متعرض آنها نشوید، كه خدا توبه‌پذیر و مهربان است. (16) إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ یَتُوبُونَ مِنْ قَرِیبٍ فَأُولَئِكَ یَتُوبُ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَكَانَ اللَّهُ عَلِیمًا حَكِیمًا ﴿17﴾محققا خدا توبه آنهایی را می‌پذیرد كه عمل ناشایسته را از روی نادانی مرتكب شوند و پس از آن به زودی توبه كنند، البته خدا آنها را می‌بخشد و خدا (به مصالح خلق) دانا و آگاه است. (17) وَلَیْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّئَاتِ حَتَّى إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ إِنِّی تُبْتُ الْآنَ وَلَا الَّذِینَ یَمُوتُونَ وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَئِكَ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِیمًا ﴿18﴾و كسانی كه (تمام عمر) به اعمال زشت اشتغال ورزند تا آن‌گاه كه یكیشان مشاهده مرگ كند در آن ساعت پشیمان شود و گوید: اكنون توبه كردم، توبه چنین كسی پذیرفته نخواهد شد، و آنان كه به حال كفر بمیرند (توبه آنها نیز قبول نشود)، بر اینان عذابی دردناك مهیا ساختیم. (18) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یَحِلُّ لَكُمْ أَنْ تَرِثُوا النِّسَاءَ كَرْهًا وَلَا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ مَا آتَیْتُمُوهُنَّ إِلَّا أَنْ یَأْتِینَ بِفَاحِشَةٍ مُبَیِّنَةٍ وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَى أَنْ تَكْرَهُوا شَیْئًا وَیَجْعَلَ اللَّهُ فِیهِ خَیْرًا كَثِیرًا ﴿19﴾ای اهل ایمان، برای شما حلال نیست كه زنان را به اكراه و جبر به میراث گیرید (مانند جاهلیّت)، و بر آنان سخت‌گیری و بهانه‌جویی مكنید كه قسمتی از آنچه مهر آنها كرده‌اید به جور بگیرید، مگر آنكه عمل زشتی از آنها آشكار شود. و در زندگانی به آنها به انصاف رفتار نمایید، و چنانچه دلپسند شما نباشند (اظهار كراهت مكنید) چه بسا چیزها ناپسند شماست و حال آنكه خدا در آن خیر بسیار مقدّر فرماید. (19) وَإِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَكَانَ زَوْجٍ وَآتَیْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنْطَارًا فَلَا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَیْئًا أَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِینًا ﴿20﴾و اگر خواستید زنی را رها كرده و زنی دیگر اختیار نمایید و مال بسیار مهر او كرده‌اید نباید چیزی از مهر او بازگیرید، آیا به وسیله تهمت زدن به زن و گناهی آشكار مهر او را می‌گیرید؟! (20) وَكَیْفَ تَأْخُذُونَهُ وَقَدْ أَفْضَى بَعْضُكُمْ إِلَى بَعْضٍ وَأَخَذْنَ مِنْكُمْ مِیثَاقًا غَلِیظًا ﴿21﴾و چگونه مهر آنان را خواهید گرفت در حالی كه هر كدام به حقّ خود رسیده‌اید و آن زنان (مَهر را در مقابل عقد زوجیّت و) عهد محكم از شما گرفته‌اند. (21) وَلَا تَنْكِحُوا مَا نَكَحَ آبَاؤُكُمْ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَمَقْتًا وَسَاءَ سَبِیلًا ﴿22﴾و نكاح مكنید زن پدر را (بعد از این حكم) الاّ آنچه از پیش كرده‌اید، زیرا این كاری است زشت و مبغوض (خدا) و بد راه و رسمی است. (22) حُرِّمَتْ عَلَیْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِی أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ مِنَ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَائِكُمْ وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِی فِی حُجُورِكُمْ مِنْ نِسَائِكُمُ اللَّاتِی دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْكُمْ وَحَلَائِلُ أَبْنَائِكُمُ الَّذِینَ مِنْ أَصْلَابِكُمْ وَأَنْ تَجْمَعُوا بَیْنَ الْأُخْتَیْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِیمًا ﴿23﴾حرام شد بر شما (ازدواج با) مادران و دختران و خواهران و عمّه‌ها و خاله‌ها و دختران برادر و دختران خواهر و مادران رضاعی و خواهران رضاعی و مادران زن و دختران زن كه در دامن شما تربیت شده‌اند اگر با آن زن مباشرت كرده باشید، و اگر دخول با آن زن نكرده (طلاق دهید) باكی نیست (كه با دختر او ازدواج كنید). و نیز حرام شد زن فرزندان صلبی و نیز حرام شد جمع میان دو خواهر مگر آنچه پیش از نزول این حكم كرده‌اید (كه خدا از آن درگذشت) كه خدا (در حق بندگان) بخشنده و مهربان است. (23)