جزء سوم قرآن كریم

ترتیل جزء سوم از قرآن كریم با صدای استاد احمد محمد عامر

شیخ احمد عامر در سال 1927 میلادی در عساكر صالحیه مركز فاقوس شرقی مصر متولد شد و از دوران كودكی قرآن را حفظ كرد و در جوانی به استخدام ارتش درآمد و در سال 1963 به رادیو پیوست.
این قاری برجسته مصری به كشورهای مختلفی همچون فلسطین، فرانسه، آمریكا، برزیل و انگلستان سفر كرده بود.
احمد عامر تاكنون چندین بار به ایران نیز آمده و بارها در مسابقات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران به عنوان داور شركت كرده بود.
آخرین بار این قاری برجسته مصری سال 1392 شمسی در مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران حضور یافت و پس از پایان این رقابت‌ها در محضر مقام معظم رهبری تلاوت كرد و با صدای زیبای خود در سن 86 سالگی حاضران در جلسه را مات و مبهوت تلاوت خود كرد تا جایی كه بسیاری با شنیدن صدای استاد عامر اشك ریختند.
شیخ احمد عامر سر انجام در سال 2016 و در سن 89 سالگی دار فانی را وداع گفت.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِبه نام خداوند رحمتگر مهربان تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ اللَّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ وَآتَیْنَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنَاتِ وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِینَ مِنْ بَعْدِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَلَكِنِ اخْتَلَفُوا فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ وَمِنْهُمْ مَنْ كَفَرَ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلُوا وَلَكِنَّ اللَّهَ یَفْعَلُ مَا یُرِیدُ ﴿253﴾این پیغمبران را برخی بر بعضی برتری و فضیلت دادیم، بعضی را خدا با او سخن گفته و بعضی را رفعت مقام داده، و عیسی پسر مریم را معجزات آشكار دادیم و او را به روح القدس نیرو بخشیدیم، و اگر خدا می‌خواست پس از فرستادن پیامبران و معجزات آشكار، مردم با یكدیگر در مقام خصومت و قتال بر نمی‌آمدند، ولیكن آنان برخلاف و دشمنی با هم برخاستند، برخی ایمان آورده و بعضی كافر شدند، و اگر خدا می‌خواست با هم بر سر جنگ نبودند، و لیكن خدا هر چه مشیّتش قرار گیرد خواهد كرد. (253) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لَا بَیْعٌ فِیهِ وَلَا خُلَّةٌ وَلَا شَفَاعَةٌ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿254﴾ای اهل ایمان، از آنچه روزی شما كردیم انفاق كنید پیش از آنكه بیاید روزی كه نه كسی (برای آسایش خود) چیزی تواند خرید و نه دوستی و شفاعتی به كار آید، و كافران (دریابند كه) خود ستمكار بوده‌اند. (254) اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ مَنْ ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ یَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا یُحِیطُونَ بِشَیْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ وَسِعَ كُرْسِیُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَا یَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ ﴿255﴾خدای یكتاست كه جز او خدایی نیست، زنده و پاینده است، هرگز او را كسالت خواب فرا نگیرد تا چه رسد كه به خواب رود، اوست مالك آنچه در آسمانها و زمین است، كه را این جرأت است كه در پیشگاه او به شفاعت برخیزد مگر به فرمان او؟ علم او محیط است به آنچه پیش نظر خلق آمده و آنچه سپس خواهد آمد و خلق به هیچ مرتبه از علم او احاطه نتوانند كرد مگر به آنچه او خواهد، قلمرو علمش از آسمانها و زمین فراتر، و نگهبانی زمین و آسمان بر او آسان و بی‌زحمت است، و او والا مرتبه و با عظمت است. (255) لَا إِكْرَاهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَیُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لَا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿256﴾كار دین به اجبار نیست، تحقیقا راه هدایت و ضلالت بر همه كس روشن گردیده، پس هر كه از راه كفر و سركشی دیو رهزن برگردد و به راه ایمان به خدا گراید بی‌گمان به رشته محكم و استواری چنگ زده كه هرگز نخواهد گسست، و خداوند (به هر چه خلق گویند و كنند) شنوا و داناست. (256) اللَّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِینَ كَفَرُوا أَوْلِیَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿257﴾خدا یار اهل ایمان است كه آنان را از تاریكیهای جهل بیرون آرد و به عالم نور برد، و آنان كه راه كفر گزیدند یار ایشان شیاطین و دیوهایند كه آنها را از عالم نور به تاریكیهای گمراهی در افكنند، این گروه اهل دوزخند و در آن همیشه خواهند بود. (257) أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِی حَاجَّ إِبْرَاهِیمَ فِی رَبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّیَ الَّذِی یُحْیِی وَیُمِیتُ قَالَ أَنَا أُحْیِی وَأُمِیتُ قَالَ إِبْرَاهِیمُ فَإِنَّ اللَّهَ یَأْتِی بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِی كَفَرَ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿258﴾آیا ندیدی كه پادشاه زمان ابراهیم (علیه السّلام) به دلیل حكومتی كه خدا به او داده بود درباره (یكتایی) خدا با ابراهیم به جدل برخاست؟ چون ابراهیم گفت: خدای من آن است كه زنده گرداند و بمیراند، او گفت: من نیز زنده می‌كنم و می‌میرانم. ابراهیم گفت كه خداوند خورشید را از طرف مشرق برآورد، تو اگر توانی از مغرب بیرون آر؛ آن نادان كافر در جواب عاجز ماند؛ و خدا راهنمای ستمكاران نخواهد بود. (258) أَوْ كَالَّذِی مَرَّ عَلَى قَرْیَةٍ وَهِیَ خَاوِیَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّى یُحْیِی هَذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ یَوْمًا أَوْ بَعْضَ یَوْمٍ قَالَ بَلْ لَبِثْتَ مِائَةَ عَامٍ فَانْظُرْ إِلَى طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ یَتَسَنَّهْ وَانْظُرْ إِلَى حِمَارِكَ وَلِنَجْعَلَكَ آیَةً لِلنَّاسِ وَانْظُرْ إِلَى الْعِظَامِ كَیْفَ نُنْشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَیَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿259﴾یا به مانند آن كس (عزیر) كه به دهكده‌ای گذر كرد كه خراب و ویران شده بود، گفت: (به حیرتم كه) خدا چگونه باز این مردگان را زنده خواهد كرد! پس خداوند او را صد سال میراند سپس زنده كرد و برانگیخت و بدو فرمود كه چند مدّت درنگ نمودی؟ جواب داد: یك روز یا پاره‌ای از یك روز درنگ نمودم، خداوند فرمود (نه چنین است) بلكه صد سال است كه به خواب مرگ افتاده‌ای، نظر در طعام و شراب خود بنما كه هنوز تغییر ننموده، و الاغ خود را بنگر (كه اكنون زنده‌اش كنیم تا احوال بر تو معلوم شود) و تا تو را حجت و نشانه‌ای برای خلق قرار دهیم (كه امر بعثت را انكار نكنند) و بنگر در استخوانهای آن كه چگونه درهمش پیوسته و گوشت بر آن پوشانیم. چون این كار بر او روشن گردید، گفت: به یقین می‌دانم كه خدا بر هر چیز قادر است. (259) وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ أَرِنِی كَیْفَ تُحْیِی الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِنْ قَالَ بَلَى وَلَكِنْ لِیَطْمَئِنَّ قَلْبِی قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّیْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَیْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى كُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ یَأْتِینَكَ سَعْیًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَكِیمٌ ﴿260﴾و چون ابراهیم گفت: بار پروردگارا، به من بنما كه چگونه مردگان را زنده خواهی كرد؟ خدا فرمود: باور نداری؟ گفت: آری باور دارم، لیكن خواهم (به مشاهده آن) دلم آرام گیرد. خدا فرمود: چهار مرغ بگیر و گوشت آنها را به هم درآمیز نزد خود، آن گاه هر قسمتی را بر سر كوهی بگذار، سپس آن مرغان را بخوان، كه به سوی تو شتابان پرواز كنند؛ و بدان كه خدا (بر همه چیز) توانا و داناست. (260) مَثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِی كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ یُضَاعِفُ لِمَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ ﴿261﴾مثل آنان كه مالشان را در راه خدا انفاق می‌كنند به مانند دانه‌ای است كه از آن هفت خوشه بروید و در هر خوشه صد دانه باشد، و خداوند از این مقدار نیز برای هر كه خواهد بیفزاید، و خدا را رحمت بی‌منتهاست و (به همه چیز) داناست. (261) الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ ثُمَّ لَا یُتْبِعُونَ مَا أَنْفَقُوا مَنًّا وَلَا أَذًى لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿262﴾آنان كه مالشان را در راه خدا انفاق كنند و در پی انفاق منّتی نگذارده و آزاری نكنند، آنها را پاداش نیكو نزد خدا خواهد بود و از هیچ پیشامدی بیمناك نباشند و هرگز اندوهناك نخواهند بود. (262) قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَیْرٌ مِنْ صَدَقَةٍ یَتْبَعُهَا أَذًى وَاللَّهُ غَنِیٌّ حَلِیمٌ ﴿263﴾(فقیر سائل را به) زبان خوش و طلب آمرزش (رد كردن) بهتر است از صدقه‌ای كه پی آن آزار كنند، و خداوند بی‌نیاز و بردبار است. (263) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِكُمْ بِالْمَنِّ وَالْأَذَى كَالَّذِی یُنْفِقُ مَالَهُ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا لَا یَقْدِرُونَ عَلَى شَیْءٍ مِمَّا كَسَبُوا وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْكَافِرِینَ ﴿264﴾ای اهل ایمان، صدقات خود را به سبب منّت و آزار تباه نسازید مانند آن كه مال خود را از روی ریا (برای جلب توجه دیگران) انفاق كند و ایمان به خدا و روز قیامت ندارد؛ مثل این ریاكاران بدان ماند كه دانه را (به جای آنكه در زمین قابلی افشانند) بر روی سنگ صاف غبار گرفته‌ای ریزند و تند بارانی غبار آن بشوید و آن سنگ را همان طور صاف و بی‌گیاه به جای گذارد، كه نتوانند هیچ حاصلی از آن به دست آورند. و خداوند گروه كافران را راه (سعادت) ننماید. (264) وَمَثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَتَثْبِیتًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُكُلَهَا ضِعْفَیْنِ فَإِنْ لَمْ یُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿265﴾و مثل آنان كه مالشان را در راه خشنودی خدا انفاق كنند و با كمال اطمینان خاطر، دل به لطف خدا شاد دارند مثل بوستانی است كه در زمین بلندی باشد و بر آن باران زیادی به موقع ببارد و حاصلی دو چندان (كه منتظرند) دهد، و اگر باران زیاد نیاید، اندك بارد (تا باز به ثمر رسد)، و خدا (به كار شما) بیناست. (265) أَیَوَدُّ أَحَدُكُمْ أَنْ تَكُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِنْ نَخِیلٍ وَأَعْنَابٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ لَهُ فِیهَا مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَأَصَابَهُ الْكِبَرُ وَلَهُ ذُرِّیَّةٌ ضُعَفَاءُ فَأَصَابَهَا إِعْصَارٌ فِیهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ كَذَلِكَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآیَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ ﴿266﴾آیا هیچ یك از شما خواهد كه او را باغی باشد از درخت خرما و انگور و زیر آن درختان جویهای روان، و در آن هرگونه میوه موجود باشد، آن گاه ضعف و پیری بدو فرا رسد و او را فرزندان خرد و ناتوان باشد، پس در باغ او بادی آتشبار افتد و همه بسوزد؟ (حال كسی كه به ریا انفاق كند بدین ماند). خداوند آیات خود را برای شما این چنین روشن بیان كند، باشد كه (در مآل كارها و حقیقت احوال) فكر كنید. (266) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَیِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَلَا تَیَمَّمُوا الْخَبِیثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَلَسْتُمْ بِآخِذِیهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا فِیهِ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ ﴿267﴾ای اهل ایمان، انفاق كنید از بهترین آنچه اندوخته‌اید، و از آنچه برای شما از زمین می‌رویانیم، و بدها را برای انفاق در نظر نگیرید، در صورتی كه خود شما جنس بد را نستانید مگر آنكه از بدی آن چشم پوشی كنید؛ و بدانید كه خدا بی‌نیاز و ستوده صفات است. (267) الشَّیْطَانُ یَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَیَأْمُرُكُمْ بِالْفَحْشَاءِ وَاللَّهُ یَعِدُكُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَفَضْلًا وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ ﴿268﴾شیطان شما را وعده فقر و بی‌چیزی دهد و به كارهای زشت و بخل وادار كند، و خدا به شما وعده آمرزش و احسان دهد، و خدا را رحمت بی‌منتهاست و (به همه امور جهان) داناست. (268) یُؤْتِی الْحِكْمَةَ مَنْ یَشَاءُ وَمَنْ یُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْرًا كَثِیرًا وَمَا یَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ ﴿269﴾خدا فیض حكمت را به هر كه خواهد عطا كند، و هر كه را به حكمت و دانش رسانند در باره او مرحمت و عنایت بسیار كرده‌اند، و این حقیقت را جز خردمندان متذكر نشوند. (269) وَمَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ نَفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُمْ مِنْ نَذْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُهُ وَمَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنْصَارٍ ﴿270﴾هر چه انفاق كنید و یا به نذر (و صدقه) دهید همانا خدا می‌داند، و (اگر در حق مسكینان ستم كنید) برای ستمكاران در دو جهان یار و معینی نخواهد بود. (270) إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِیَ وَإِنْ تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَیْرٌ لَكُمْ وَیُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَیِّئَاتِكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ﴿271﴾اگر (به مستحقان) آشكارا صدقه دهید كاری نیكوست، لیكن اگر در پنهانی به فقیران (آبرومند) رسانید برای شما نیكوتر است و خدا (به پاداش آن) برخی از گناهان شما را محو و مستور دارد، و خداوند از (آشكارا و نهان) آنچه می‌كنید آگاه است. (271) لَیْسَ عَلَیْكَ هُدَاهُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ یَهْدِی مَنْ یَشَاءُ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَلِأَنْفُسِكُمْ وَمَا تُنْفِقُونَ إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ یُوَفَّ إِلَیْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ ﴿272﴾(ای رسول بر تو دعوت خلق است و) هدایت خلق بر تو نیست، خدا هر كه را خواهد هدایت كند. و هر قسم انفاق و احسان كنید درباره خویش كرده‌اید، و نبایست انفاق كنید جز در راه رضای خدا، و هر انفاق و احسانی كنید از خدا پاداش تمام به شما رسد و هرگز به شما ستم نخواهد رسید. (272) لِلْفُقَرَاءِ الَّذِینَ أُحْصِرُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ لَا یَسْتَطِیعُونَ ضَرْبًا فِی الْأَرْضِ یَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِیَاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسِیمَاهُمْ لَا یَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ ﴿273﴾صدقات مخصوص فقیرانی است كه در راه خدا بازمانده و ناتوان شده‌اند و توانایی آنكه در زمین بگردند (و كاری پیش گیرند) ندارند و از فرط عفاف چنانند كه هر كس از حال آنها آگاه نباشد پندارد غنی و بی‌نیازند، به (فقر) آنها از سیمایشان پی می‌بری، هرگز چیزی از كسی درخواست نكنند. و هر مالی انفاق كنید خدا به آن آگاه است. (273) الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِیَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿274﴾كسانی كه مال خود را در شب و روز انفاق كنند نهان و آشكارا، آنان را نزد پروردگارشان پاداش نیكو خواهد بود و هرگز (از حادثه آینده) بیمناك و (از امور گذشته) اندوهگین نخواهند گشت. (274) الَّذِینَ یَأْكُلُونَ الرِّبَا لَا یَقُومُونَ إِلَّا كَمَا یَقُومُ الَّذِی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَیْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا فَمَنْ جَاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهَى فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿275﴾آن كسانی كه ربا خورند (از قبر در قیامت) برنخیزند جز به مانند آن كه به وسوسه شیطان مخبّط و دیوانه شده. و آنان بدین سبب در این عمل زشت افتند كه گویند فرقی بین تجارت و ربا نیست؛ حال آنكه خدا تجارت را حلال و ربا را حرام كرده. پس هر كس كه اندرز (كتاب) خدا بدو رسد و از این عمل دست كشد خدا از گذشته او در گذرد و عاقبت كارش با خدا باشد، و كسانی كه دست نكشند اهل جهنّمند و در آن جاوید معذّب خواهند بود. (275) یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَیُرْبِی الصَّدَقَاتِ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثِیمٍ ﴿276﴾خدا سود ربا را نابود گرداند و صدقات را افزونی بخشد، و خدا مردم بی‌ایمان گنه پیشه را دوست ندارد. (276) إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿277﴾آنان كه اهل ایمان و نیكوكارند و نماز به پا دارند و زكات بدهند آنان را نزد پروردگارشان پاداش نیكو خواهد بود و هرگز ترس (از آینده) و اندوه (از گذشته) نخواهند داشت. (277) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِیَ مِنَ الرِّبَا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿278﴾ای كسانی كه ایمان آورده‌اید، از خدا بترسید و زیادی ربا را رها كنید اگر به راستی اهل ایمانید. (278) فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِنْ تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِكُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُونَ ﴿279﴾پس اگر ترك ربا نكردید آگاه باشید كه به جنگ خدا و رسول او برخاسته‌اید. و اگر از این كار پشیمان گشتید اصل مال شما برای شماست، كه در این صورت به كسی ستم نكرده‌اید و از كسی ستم نكشیده‌اید. (279) وَإِنْ كَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَیْسَرَةٍ وَأَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿280﴾و اگر (كسی كه از او طلبكار هستید) تنگدست شود به او مهلت دهید تا توانگر گردد، و بخشیدن آن (به هنگام تنگدستی وی) به رسم صدقه، برای شما بهتر است اگر (به مصلحت خود) دانایید. (280) وَاتَّقُوا یَوْمًا تُرْجَعُونَ فِیهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿281﴾و بترسید از روزی كه شما را به سوی خدا باز گردانند، پس هر كس پاداش عمل خویش خواهد یافت و به هیچ كس ستمی نكنند. (281) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا تَدَایَنْتُمْ بِدَیْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَلْیَكْتُبْ بَیْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلَا یَأْبَ كَاتِبٌ أَنْ یَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ اللَّهُ فَلْیَكْتُبْ وَلْیُمْلِلِ الَّذِی عَلَیْهِ الْحَقُّ وَلْیَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا یَبْخَسْ مِنْهُ شَیْئًا فَإِنْ كَانَ الَّذِی عَلَیْهِ الْحَقُّ سَفِیهًا أَوْ ضَعِیفًا أَوْ لَا یَسْتَطِیعُ أَنْ یُمِلَّ هُوَ فَلْیُمْلِلْ وَلِیُّهُ بِالْعَدْلِ وَاسْتَشْهِدُوا شَهِیدَیْنِ مِنْ رِجَالِكُمْ فَإِنْ لَمْ یَكُونَا رَجُلَیْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاءِ أَنْ تَضِلَّ إِحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الْأُخْرَى وَلَا یَأْبَ الشُّهَدَاءُ إِذَا مَا دُعُوا وَلَا تَسْأَمُوا أَنْ تَكْتُبُوهُ صَغِیرًا أَوْ كَبِیرًا إِلَى أَجَلِهِ ذَلِكُمْ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ وَأَقْوَمُ لِلشَّهَادَةِ وَأَدْنَى أَلَّا تَرْتَابُوا إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِیرُونَهَا بَیْنَكُمْ فَلَیْسَ عَلَیْكُمْ جُنَاحٌ أَلَّا تَكْتُبُوهَا وَأَشْهِدُوا إِذَا تَبَایَعْتُمْ وَلَا یُضَارَّ كَاتِبٌ وَلَا شَهِیدٌ وَإِنْ تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَیُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿282﴾ای اهل ایمان، چون به قرض و نسیه معامله كنید تا زمانی معیّن، سند و نوشته در میان باشد، و بایست نویسنده درستكاری معامله میان شما را بنویسد، و نباید كاتب از نوشتن خودداری كند، كه خدا به وی نوشتن آموخته پس باید بنویسد، و مدیون باید مطالب را املاء كند، و از خدا بترسد و از آنچه مقرّر شده چیزی نكاهد، و اگر مدیون سفیه یا ناتوان (صغیر) است و صلاحیّت املا ندارد ولیّ او به عدل و درستی املا كند و دو تن از مردان خود (از مسلمانان عادل) گواه آرید، و اگر دو مرد نیابید یك مرد و دو زن، از هر كه (به عدالت) قبول دارید گواه گیرید تا اگر یك نفر از آن دو زن فراموش كند دیگری به خاطرش آورد، و هرگاه شهود را (به محكمه) بخوانند امتناع از رفتن نكنند، و در نوشتن آن تا تاریخ معیّن مسامحه نكنید چه معامله كوچك و چه بزرگ باشد. این عادلانه‌تر است نزد خدا و محكمتر برای شهادت و نزدیكتر به اینكه شكّ و ریبی در معامله پیش نیاید (كه موجب نزاع شود) مگر آنكه معامله نقد حاضر باشد كه دست به دست میان شما برود، در این صورت باكی نیست كه ننویسید، و گواه گیرید هرگاه معامله كنید، و نبایست به نویسنده و گواه ضرری رسد (و بی‌اجر مانند)، و اگر چنین كنید نافرمانی كرده‌اید. و از خدا بترسید و خداوند هم به شما تعلیم مصالح امور می‌كند و خدا به همه چیز داناست. (282) وَإِنْ كُنْتُمْ عَلَى سَفَرٍ وَلَمْ تَجِدُوا كَاتِبًا فَرِهَانٌ مَقْبُوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُمْ بَعْضًا فَلْیُؤَدِّ الَّذِی اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ وَلْیَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا تَكْتُمُوا الشَّهَادَةَ وَمَنْ یَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ ﴿283﴾و اگر در سفر باشید و نویسنده‌ای نیابید برای وثیقه دین گروی گرفته شود. و اگر برخی بعضی را امین داند (و به او امانت بسپارد) پس باید ادا كند آن امین آنچه را كه به امانت گرفته است و از خدای خود بترسد (و به امانت خیانت نكند)، و كتمان شهادت ننمایید، كه هر كس كتمان كند البته به دل گناهكار است و خدا از همه كار شما آگاه است. (283) لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَإِنْ تُبْدُوا مَا فِی أَنْفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ یُحَاسِبْكُمْ بِهِ اللَّهُ فَیَغْفِرُ لِمَنْ یَشَاءُ وَیُعَذِّبُ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿284﴾آنچه در آسمانها و زمین است همه ملك خداست و اگر آنچه در دل دارید آشكار و یا مخفی كنید همه را خدا در محاسبه شما خواهد آورد، آن گاه هر كه را خواهد ببخشد و هر كه را خواهد عذاب كند، و خدا بر هر چیز تواناست. (284) آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَیْكَ الْمَصِیرُ ﴿285﴾این رسول به آنچه خدا بر او نازل كرده ایمان آورده و مؤمنان نیز همه به خدا و فرشتگان خدا و كتب و پیغمبران خدا ایمان آوردند (و گفتند) ما میان هیچ یك از پیغمبران خدا فرق نگذاریم، و (همه یك زبان و یك دل) اظهار كردند كه ما (فرمان خدا را) شنیده و اطاعت كردیم، پروردگارا، ما آمرزش تو را خواهیم و (می‌دانیم) بازگشت همه به سوی توست. (285) لَا یُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَیْهَا مَا اكْتَسَبَتْ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِینَ ﴿286﴾خدا هیچ كس را تكلیف نكند مگر به قدر توانایی او، نیكیهای هر كس به سود او و بدیهایش نیز به زیان خود اوست. پروردگارا، ما را بر آنچه به فراموشی یا به خطا كرده‌ایم مؤاخذه مكن. بار پروردگارا، تكلیف گران و طاقت فرسا كه بر پیشینیان ما نهاده‌ای بر ما مگذار. پروردگارا، بار تكلیفی فوق طاقت ما بر دوش ما منه، و بیامرز و ببخش گناه ما را، و بر ما رحمت فرما، تنها آقای ما و یاور ما تویی، پس ما را بر گروه كافران یاری فرما. (286) سوره 3: آل عمران بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِبه نام خداوند رحمتگر مهربان الم ﴿1﴾الف، لام، میم (از حروف مقطعه و اسرار قرآن است). (1) اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ ﴿2﴾خدای یكتاست كه جز او خدایی نیست كه زنده و پاینده ابدی است. (2) نَزَّلَ عَلَیْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ وَأَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِیلَ ﴿3﴾آن خدایی كه قرآن را به راستی بر تو فرستاد كه تصدیق كننده كتب آسمانی قبل از خود است و (پیش از قرآن) تورات و انجیل را فرستاد، (3) مِنْ قَبْلُ هُدًى لِلنَّاسِ وَأَنْزَلَ الْفُرْقَانَ إِنَّ الَّذِینَ كَفَرُوا بِآیَاتِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ وَاللَّهُ عَزِیزٌ ذُو انْتِقَامٍ ﴿4﴾برای هدایت مردم، و نیز كتاب جدا كننده میان حق و باطل (یعنی قرآن) را فرستاد. همانا آنان كه به آیات خدا كافر شدند بر آنها عذاب سختی است، و خدا مقتدر و كیفر كننده ستمكاران است. (4) إِنَّ اللَّهَ لَا یَخْفَى عَلَیْهِ شَیْءٌ فِی الْأَرْضِ وَلَا فِی السَّمَاءِ ﴿5﴾همانا چیزی در آسمان و زمین از خدا پنهان نیست. (5) هُوَ الَّذِی یُصَوِّرُكُمْ فِی الْأَرْحَامِ كَیْفَ یَشَاءُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَكِیمُ ﴿6﴾خداست آن كه صورت شما را در رحم مادران می‌نگارد هر گونه اراده كند. خدایی جز آن ذات یكتا نیست كه (به هر چیز) توانا و داناست. (6) هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ عَلَیْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آیَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِیلِهِ وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَمَا یَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ ﴿7﴾اوست خدایی كه قرآن را بر تو فرستاد كه برخی از آن كتاب آیات محكم است كه اصل و مرجع سایر آیات كتاب خداست و برخی دیگر متشابه است، و آنان كه در دلشان میل به باطل است از پی متشابه رفته تا به تأویل كردن آن در دین راه شبهه و فتنه‌گری پدید آرند، در صورتی كه تأویل آن را كسی جز خداوند و اهل دانش نداند؛ گویند: ما به همه كتاب گرویدیم كه همه از جانب پروردگار ما آمده، و به این (دانش) تنها خردمندان آگاهند. (7) رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ ﴿8﴾بار پروردگارا، دلهای ما را به باطل میل مده پس از آنكه به حق هدایت فرمودی و به ما از لطف خود رحمتی عطا فرما، كه تویی بسیار بخشنده (بی‌منّت). (8) رَبَّنَا إِنَّكَ جَامِعُ النَّاسِ لِیَوْمٍ لَا رَیْبَ فِیهِ إِنَّ اللَّهَ لَا یُخْلِفُ الْمِیعَادَ ﴿9﴾پروردگارا، محققا تو تمام مردم را در روزی كه هیچ شبهه در آن نیست جمع سازی، و هرگز خدا نقض وعده خویش نخواهد كرد. (9) إِنَّ الَّذِینَ كَفَرُوا لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئًا وَأُولَئِكَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ ﴿10﴾كافران را هرگز مال و فرزندانشان از عذاب خدا نرهاند، و آنان خود آتش افروز جهنّمند. (10) كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَذَّبُوا بِآیَاتِنَا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَاللَّهُ شَدِیدُ الْعِقَابِ ﴿11﴾این گروه هم به مانند فرعونیان و پیشینیان (كافر كیش)، آیات ما را تكذیب كردند، خدا هم آنها را به كیفر گناهانشان مجازات كرد و خدا بدكاران را سخت به كیفر رساند. (11) قُلْ لِلَّذِینَ كَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَى جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمِهَادُ ﴿12﴾بگو به آنان كه كافر شدند كه به زودی مغلوب شوید و به جهنّم محشور گردید كه بسیار بد جایگاهی است. (12) قَدْ كَانَ لَكُمْ آیَةٌ فِی فِئَتَیْنِ الْتَقَتَا فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَأُخْرَى كَافِرَةٌ یَرَوْنَهُمْ مِثْلَیْهِمْ رَأْیَ الْعَیْنِ وَاللَّهُ یُؤَیِّدُ بِنَصْرِهِ مَنْ یَشَاءُ إِنَّ فِی ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِأُولِی الْأَبْصَارِ ﴿13﴾نشانه و آیتی (از لطف خدا) برای شما در این بود كه چون دو گروه با یكدیگر روبرو شدند (در جنگ بدر) گروهی در راه خدا جهاد می‌كردند و گروه دیگر كافر بودند، و گروه كافر مؤمنان را دو برابر خود به چشم می‌دیدند، و خدا توانایی و یاری دهد به هر كه خواهد، و بدین آیت الهی اهل بصیرت عبرت جویند. (13) زُیِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِینَ وَالْقَنَاطِیرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ ﴿14﴾مردم را حبّ شهوات نفسانی، از میل به زنها و فرزندان و همیان‌هایی از طلا و نقره و اسبهای نشان دار نیكو و چهارپایان و مزارع در نظر زیبا و دلفریب است، (لیكن) اینها متاع زندگانی (فانی) دنیاست و نزد خداست منزل بازگشت نیكو. (14) قُلْ أَؤُنَبِّئُكُمْ بِخَیْرٍ مِنْ ذَلِكُمْ لِلَّذِینَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَأَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ ﴿15﴾(ای پیغمبر) بگو: می‌خواهید شما را آگاه گردانم به بهتر از اینها؟ برای آنان كه تقوا پیشه كنند نزد خدا باغهای بهشتی است كه در زیر درختان آن نهرها جاری است و در آن جاوید و متنّعم هستند و زنان پاكیزه و آراسته‌ای و (از همه بهتر) خشنودی خدا، و خداوند به حال بندگان بیناست. (15) الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ﴿16﴾آنان كه (به درگاه الهی) عرضه دارند: پروردگارا: (به كرم خود) گناهان ما ببخش و ما را از عذاب جهنّم نگاه دار. (16) الصَّابِرِینَ وَالصَّادِقِینَ وَالْقَانِتِینَ وَالْمُنْفِقِینَ وَالْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحَارِ ﴿17﴾آنان صابران و راستگویان و فرمانبرداران و انفاق كنندگان و استغفار كنندگان در سحرگاهانند. (17) شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَكِیمُ ﴿18﴾خدا به یكتایی خود گواهی دهد كه جز ذات اقدس او كه نگهبان عدل و درستی است خدایی نیست، و فرشتگان و دانشمندان نیز به یكتایی او گواهی دهند؛ نیست خدایی جز او كه (بر همه چیز) توانا و داناست. (18) إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِینَ أُوتُوا الْكِتَابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیًا بَیْنَهُمْ وَمَنْ یَكْفُرْ بِآیَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسَابِ ﴿19﴾همانا دین (پسندیده) نزد خدا آیین اسلام است، و اهل كتاب راه اختلاف نپیمودند مگر پس از آگاهی به حقّانیت آن، و این خلاف را از راه حسد در میان آوردند. و هر كس به آیات خدا كافر شود (بترسد كه) محاسبه خدا زود خواهد بود. (19) فَإِنْ حَاجُّوكَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِیَ لِلَّهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ وَقُلْ لِلَّذِینَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْأُمِّیِّینَ أَأَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَیْكَ الْبَلَاغُ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ ﴿20﴾پس اگر با تو (برای مخالفت با دین حقّ، به باطل) احتجاج كنند، بگو: من و پیروانم خود را تسلیم امر خدا نموده‌ایم. و بگو با اهل كتاب و با امّیان: آیا شما هم (چون حق پدیدار شود) تسلیم حق شده و ایمان آرید؟ و چنانچه ایمان آرند هدایت یافته‌اند و اگر (از حق) روی گردانند بر تو چیزی جز تبلیغ (دین خدا) نیست و خداوند به حال بندگان بیناست. (20) إِنَّ الَّذِینَ یَكْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ حَقٍّ وَیَقْتُلُونَ الَّذِینَ یَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ ﴿21﴾همانا آنان كه به آیات خدا كافر شوند و انبیاء را بی‌جرم و به ناحق بكشند و آن مردمی را كه (خلق را) به درستی و عدل خوانند به قتل رسانند، آنها را به عذاب دردناك بشارت ده. (21) أُولَئِكَ الَّذِینَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ ﴿22﴾آنهایند كه اعمالشان در دنیا و آخرت تباه گردیده و كسی آنها را (برای نجات از عذاب) یاری نخواهد كرد. (22) أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ أُوتُوا نَصِیبًا مِنَ الْكِتَابِ یُدْعَوْنَ إِلَى كِتَابِ اللَّهِ لِیَحْكُمَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ یَتَوَلَّى فَرِیقٌ مِنْهُمْ وَهُمْ مُعْرِضُونَ ﴿23﴾آیا ننگریستی آنهایی را كه بهره‌ای از كتاب داده‌اند كه چون دعوت شوند تا كتاب خدا بر آنها حكم كند گروهی از آنان (از حكم حق) روی گردانند و از آن دوری گزینند؟ (23) ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَیَّامًا مَعْدُودَاتٍ وَغَرَّهُمْ فِی دِینِهِمْ مَا كَانُوا یَفْتَرُونَ ﴿24﴾بدین سبب كه گویند: ما را هرگز در آتش جز روزهایی چند عذاب نكنند. و این سخنان باطل كه به دروغ بر خود بسته‌اند آنها را در دین خود مغرور گردانیده است. (24) فَكَیْفَ إِذَا جَمَعْنَاهُمْ لِیَوْمٍ لَا رَیْبَ فِیهِ وَوُفِّیَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ ﴿25﴾پس چگونه خواهد بود حال آنها هنگامی كه جمع آوریم آنان را در روزی كه هیچ شكّی در آن نیست؟ و هر كس به تمام جزای اعمال خود خواهد رسید و به كسی ستم نخواهد شد. (25) قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِی الْمُلْكَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ بِیَدِكَ الْخَیْرُ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿26﴾بگو (ای پیغمبر): بار خدایا، ای پادشاه ملك هستی، تو هر كه را خواهی ملك و سلطنت بخشی و از هر كه خواهی ملك و سلطنت بازگیری، و هر كه را خواهی عزت دهی و هر كه را خواهی خوار گردانی، هر خیر و نیكویی به دست توست و تنها تو بر هر چیز توانایی. (26) تُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ وَتُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَتَرْزُقُ مَنْ تَشَاءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ ﴿27﴾شب را در پرده روز نهان سازی، و روز را در حجاب شب ناپدید گردانی، زنده را از مرده و مرده را از زنده برانگیزی، و به هر كه خواهی روزی بی‌حساب عطا كنی. (27) لَا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِینَ أَوْلِیَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ وَمَنْ یَفْعَلْ ذَلِكَ فَلَیْسَ مِنَ اللَّهِ فِی شَیْءٍ إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً وَیُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِیرُ ﴿28﴾نباید اهل ایمان، مؤمنان را وا گذاشته و از كافران دوست گزینند، و هر كه چنین كند رابطه او با خدا مقطوع است مگر برای در حذر بودن از شرّ آنها (تقیه كنند). و خدا شما را از (عقاب) خود می‌ترساند و بازگشت همه به سوی خدا خواهد بود. (28) قُلْ إِنْ تُخْفُوا مَا فِی صُدُورِكُمْ أَوْ تُبْدُوهُ یَعْلَمْهُ اللَّهُ وَیَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿29﴾(ای پیغمبر) بگو: هر چه را در دل پنهان داشته و یا آشكار كنید خدا به همه آنها آگاه است و به هر چه در آسمانها و زمین است داناست، و خدا (به قدرت كامله) بر همه چیز تواناست. (29) یَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَیْرٍ مُحْضَرًا وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَیْنَهَا وَبَیْنَهُ أَمَدًا بَعِیدًا وَیُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ ﴿30﴾روزی كه هر شخصی هر كار نیكو كرده همه را پیش روی خود حاضر بیند و نیز آنچه بد كرده؛ آرزو كند كه ای كاش میان او و كار بدش به مسافتی دور جدایی بود! و خداوند شما را از (عقاب) خود می‌ترساند، و خداوند در حق بندگان بسی مهربان است. (30) قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَیَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿31﴾بگو (ای پیغمبر): اگر خدا را دوست می‌دارید مرا پیروی كنید تا خدا شما را دوست دارد و گناه شما را ببخشد، و خدا آمرزنده و مهربان است. (31) قُلْ أَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ الْكَافِرِینَ ﴿32﴾بگو: فرمان خدا و رسول را اطاعت كنید و اگر (از آنان) روی گردانید (و كافر شوید) همانا خدا هرگز كافران را دوست ندارد. (32) إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِیمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِینَ ﴿33﴾به حقیقت خدا آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برگزید. (33) ذُرِّیَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿34﴾فرزندانی هستند برخی از نسل برخی دیگر، و خدا (به اقوال و احوال همه) شنوا و داناست. (34) إِذْ قَالَتِ امْرَأَتُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّی نَذَرْتُ لَكَ مَا فِی بَطْنِی مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّی إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿35﴾آن گاه كه زن عمران گفت: پروردگارا، من عهد كردم فرزندی كه در رحم دارم از فرزندی خود در راه خدمت تو آزاد گردانم، این عهد من بپذیر كه تویی شنوا و آگاه. (35) فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّی وَضَعْتُهَا أُنْثَى وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَیْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنْثَى وَإِنِّی سَمَّیْتُهَا مَرْیَمَ وَإِنِّی أُعِیذُهَا بِكَ وَذُرِّیَّتَهَا مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ ﴿36﴾و چون او را بزاد (از روی حسرت) گفت: پروردگارا، فرزندم دختر است!-و خدا بر آنچه او زاییده داناتر است-و پسر مانند دختر نخواهد بود، و من او را مریم نام نهادم و او و فرزندانش را از شرّ شیطان رانده شده در پناه تو آوردم. (36) فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنْبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَكَفَّلَهَا زَكَرِیَّا كُلَّمَا دَخَلَ عَلَیْهَا زَكَرِیَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقًا قَالَ یَا مَرْیَمُ أَنَّى لَكِ هَذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُ مَنْ یَشَاءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ ﴿37﴾پس خدا او را به نیكویی پذیرفت و به تربیتی نیكو پرورش داد و زكریّا را برای كفالت و نگهبانی او برگماشت؛ هر وقت زكریّا به صومعه عبادت مریم می‌آمد نزد او رزق شگفت آوری می‌یافت، گفت كه ای مریم، این روزی از كجا برای تو می‌رسد؟ پاسخ داد كه این از جانب خداست، همانا خدا به هر كس خواهد روزی بی‌حساب دهد. (37) هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِیَّا رَبَّهُ قَالَ رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً إِنَّكَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ ﴿38﴾در آن هنگام زكریّا (كه كرامت مریم مشاهده كرد) پروردگار خود را بخواند، گفت: پروردگارا، مرا (به لطف خویش) فرزندی پاك سرشت عطا فرما، كه همانا تویی اجابت كننده دعا. (38) فَنَادَتْهُ الْمَلَائِكَةُ وَهُوَ قَائِمٌ یُصَلِّی فِی الْمِحْرَابِ أَنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُكَ بِیَحْیَى مُصَدِّقًا بِكَلِمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَسَیِّدًا وَحَصُورًا وَنَبِیًّا مِنَ الصَّالِحِینَ ﴿39﴾پس فرشتگان زكریّا را ندا كردند هنگامی كه در محراب عبادت به نماز ایستاده بود كه همانا خدا تو را بشارت می‌دهد به (ولادت) یحیی، در حالی كه او به كلمه خدا (یعنی نبوّت عیسی) گواهی دهد و او خود پیشوا و پارسا و پیغمبری از شایستگان است. (39) قَالَ رَبِّ أَنَّى یَكُونُ لِی غُلَامٌ وَقَدْ بَلَغَنِیَ الْكِبَرُ وَامْرَأَتِی عَاقِرٌ قَالَ كَذَلِكَ اللَّهُ یَفْعَلُ مَا یَشَاءُ ﴿40﴾زكریّا عرض كرد: پروردگارا، چگونه مرا پسری تواند بود در حالی كه مرا سن پیری رسیده و عیالم عجوزی نازاست؟ گفت: چنین است، خدا هر آنچه بخواهد می‌كند. (40) قَالَ رَبِّ اجْعَلْ لِی آیَةً قَالَ آیَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ إِلَّا رَمْزًا وَاذْكُرْ رَبَّكَ كَثِیرًا وَسَبِّحْ بِالْعَشِیِّ وَالْإِبْكَارِ ﴿41﴾گفت: پروردگارا، برای من (به شكرانه این نعمت) آیتی مقرّر فرما، فرمود: تو را آیت این باشد كه تا سه روز با مردم سخن جز به رمز نگویی، و پیوسته به یاد خدا باش و (او را) در صبحگاه و شبانگاه تسبیح گوی. (41) وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِینَ ﴿42﴾و (یاد كن) آن گاه كه فرشتگان گفتند: ای مریم، همانا خدا تو را برگزید و پاكیزه گردانید و بر زنان جهانیان برتری بخشید. (42) یَا مَرْیَمُ اقْنُتِی لِرَبِّكِ وَاسْجُدِی وَارْكَعِی مَعَ الرَّاكِعِینَ ﴿43﴾ای مریم، فرمانبردار خدا باش و نماز را با اهل طاعت به جای آر. (43) ذَلِكَ مِنْ أَنْبَاءِ الْغَیْبِ نُوحِیهِ إِلَیْكَ وَمَا كُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ یُلْقُونَ أَقْلَامَهُمْ أَیُّهُمْ یَكْفُلُ مَرْیَمَ وَمَا كُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ یَخْتَصِمُونَ ﴿44﴾این از اخبار غیب است كه به تو وحی می‌كنیم، و تو حاضر نبودی آن زمان كه قرعه برای نگهبانی و كفالت مریم می‌زدند تا قرعه به نام كدام یك شود، و نبودی نزد ایشان وقتی كه بر سر این كار نزاع می‌كردند. (44) إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ وَجِیهًا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ ﴿45﴾چون فرشتگان مریم را گفتند كه خدا تو را به كلمه خود بشارت می‌دهد كه نامش مسیح (عیسی) پسر مریم است، كه در دنیا و آخرت آبرومند و از مقرّبان (درگاه خدا) است. (45) وَیُكَلِّمُ النَّاسَ فِی الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَمِنَ الصَّالِحِینَ ﴿46﴾و با خلق در گهواره سخن گوید بدان گونه كه در سنین بزرگی، و او از جمله نیكویان جهان است. (46) قَالَتْ رَبِّ أَنَّى یَكُونُ لِی وَلَدٌ وَلَمْ یَمْسَسْنِی بَشَرٌ قَالَ كَذَلِكِ اللَّهُ یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ إِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ كُنْ فَیَكُونُ ﴿47﴾مریم گفت: پروردگارا، مرا چگونه فرزندی تواند بود و حال آنكه با من مردی نزدیك نشده؟ گفت: چنین است (كار خدا)، خدا هر آنچه بخواهد می‌آفریند؛ چون مشیّت او به چیزی قرار گیرد، به محض اینكه گوید «موجود باش»، همان دم موجود می‌شود. (47) وَیُعَلِّمُهُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِیلَ ﴿48﴾و خدا به او تعلیم كتاب و حكمت كند و تورات و انجیل آموزد. (48) وَرَسُولًا إِلَى بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنِّی قَدْ جِئْتُكُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ أَنِّی أَخْلُقُ لَكُمْ مِنَ الطِّینِ كَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فِیهِ فَیَكُونُ طَیْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ وَأُحْیِی الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا تَأْكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِی بُیُوتِكُمْ إِنَّ فِی ذَلِكَ لَآیَةً لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿49﴾و او را به رسالت به سوی بنی اسرائیل فرستد كه به آنان گوید: من از طرف خدا معجزی آورده‌ام، من از گل مجسمه مرغی ساخته و بر آن (نفس قدسی) بدمم تا به امر خدا مرغی گردد، و كور مادر زاد و مبتلای به پیسی را به امر خدا شفا دهم، و مردگان را به امر خدا زنده كنم، و به شما (از غیب) خبر دهم كه در خانه‌هاتان چه می‌خورید و چه ذخیره می‌كنید. این معجزات برای شما حجّت و نشانه (حقانیت من) است اگر اهل ایمان هستید. (49) وَمُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَلِأُحِلَّ لَكُمْ بَعْضَ الَّذِی حُرِّمَ عَلَیْكُمْ وَجِئْتُكُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِیعُونِ ﴿50﴾و (آمده‌ام) در حالی كه كتاب تورات شما را تصدیق كنم و حلال گردانم بعض چیزهایی را كه بر شما حرام شده بود، و از طرف خداوند برای شما معجزی آورده‌ام، پس (ای بنی اسرائیل) از خدا بترسید و مرا اطاعت كنید. (50) إِنَّ اللَّهَ رَبِّی وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ ﴿51﴾همانا خداست پروردگار من و شما، او را بپرستید، كه همین است راه راست. (51) فَلَمَّا أَحَسَّ عِیسَى مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ أَنْصَارِی إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ ﴿52﴾پس چون عیسی به یقین دریافت كه قوم ایمان نخواهند آورد، گفت: كیست كه با من دین خدا را یاری كند؟ حواریّون (شاگردان خاص او) گفتند: ما یاری كنندگان دین خداییم، به خدا ایمان آورده‌ایم، و گواهی ده كه ما تسلیم فرمان اوییم. (52) رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنْزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ ﴿53﴾پروردگارا ما به كتابی كه فرستادی ایمان آورده و از رسول تو پیروی كردیم، نام ما را در صحیفه اهل یقین ثبت فرما. (53) وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَیْرُ الْمَاكِرِینَ ﴿54﴾یهود با خدا مكر كردند و خدا هم در مقابل با آنها مكر كرد، و خدا از همه بهتر تواند مكر كرد. (54) إِذْ قَالَ اللَّهُ یَا عِیسَى إِنِّی مُتَوَفِّیكَ وَرَافِعُكَ إِلَیَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِینَ كَفَرُوا وَجَاعِلُ الَّذِینَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذِینَ كَفَرُوا إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ ثُمَّ إِلَیَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَیْنَكُمْ فِیمَا كُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿55﴾(به یاد آر) وقتی كه خدا فرمود: ای عیسی، همانا من (روح) تو را قبض نموده و به سوی (آسمان قرب) خود بالا برم و تو را پاك و منزّه از (معاشرت و آلایش) كافران گردانم و پیروان تو را بر كافران تا روز قیامت برتری دهم، آن گاه بازگشت شما به سوی من خواهد بود، پس (به حق) حكم كنم در آنچه بر سر آن با هم به نزاع بر می‌خاستید. (55) فَأَمَّا الَّذِینَ كَفَرُوا فَأُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِیدًا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ ﴿56﴾پس آن گروهی را كه كافر شدند به عذابی سخت در دنیا و آخرت معذّب گردانم، و (برای نجاتشان) هیچ كس به آنها مدد و یاری نخواهد كرد. (56) وَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَیُوَفِّیهِمْ أُجُورَهُمْ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ ﴿57﴾اما آنان كه ایمان آورده و نیكوكار شدند، خدا اجر تمام و كامل به آنها عطا كند، و خدا هرگز ستمكاران را دوست نمی‌دارد. (57) ذَلِكَ نَتْلُوهُ عَلَیْكَ مِنَ الْآیَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِیمِ ﴿58﴾این سخنان كه بر تو می‌خوانیم از آیات الهی و ذكر حكمت آموز است. (58) إِنَّ مَثَلَ عِیسَى عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُنْ فَیَكُونُ ﴿59﴾همانا مثل (خلقت) عیسی به امر خدا مثل خلقت آدم است كه او را از خاك بساخت، سپس بدان خاك گفت: (بشری به حد كمال) باش، همان دم چنان گشت. (59) الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلَا تَكُنْ مِنَ الْمُمْتَرِینَ ﴿60﴾سخن حق همان است كه از جانب خدا به تو رسید، مبادا هیچ گاه در آن شكّ كنی! (60) فَمَنْ حَاجَّكَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِینَ ﴿61﴾پس هر كس با تو درباره عیسی در مقام مجادله برآید بعد از آنكه به احوال او آگاهی یافتی، بگو: بیایید ما و شما فرزندان و زنان و كسانی را كه به منزله خودمان هستند بخوانیم، سپس به مباهله برخیزیم (در حق یكدیگر نفرین كنیم) تا دروغگویان (و كافران) را به لعن و عذاب خدا گرفتار سازیم. (61) إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقُّ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَكِیمُ ﴿62﴾این داستان به حقیقت سخن حق است، و جز آن خدای یكتا خدایی نیست، و همانا خداست كه (بر همه كار) توانا و (به حقایق) داناست. (62) فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِالْمُفْسِدِینَ ﴿63﴾پس اگر روی از حق بگردانند (باید بترسند كه) خدا از (كردار) مفسدان آگاه است. (63) قُلْ یَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَبَیْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَیْئًا وَلَا یَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ ﴿64﴾بگو: ای اهل كتاب، بیایید از آن كلمه حق كه میان ما و شما یكسان است پیروی كنیم كه به جز خدای یكتا را نپرستیم، و چیزی را با او شریك قرار ندهیم، و برخی برخی را به جای خدا به ربوبیّت تعظیم نكنیم. پس اگر از حق روی گردانند بگویید: شما گواه باشید كه ما تسلیم فرمان خداوندیم. (64) یَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِی إِبْرَاهِیمَ وَمَا أُنْزِلَتِ التَّوْرَاةُ وَالْإِنْجِیلُ إِلَّا مِنْ بَعْدِهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ ﴿65﴾ای اهل كتاب، چرا در آیین ابراهیم با یكدیگر مجادله می‌كنید (كه هر یك او را به خود نسبت می‌دهید)؟! در صورتی كه تورات و انجیل شما فرستاده نشد مگر بعد از ابراهیم؛ آیا تعقل نمی‌كنید؟ (65) هَا أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ حَاجَجْتُمْ فِیمَا لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ فَلِمَ تُحَاجُّونَ فِیمَا لَیْسَ لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿66﴾گیرم در آنچه می‌دانید شما را مجادله روا باشد، چرا در آنچه علم ندارید جدل و گفتگو به میان آورید؟! و خدا (همه چیز را) می‌داند و شما نمی‌دانید. (66) مَا كَانَ إِبْرَاهِیمُ یَهُودِیًّا وَلَا نَصْرَانِیًّا وَلَكِنْ كَانَ حَنِیفًا مُسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِینَ ﴿67﴾ابراهیم به آیین یهود و نصاری نبود، لیكن به دین حنیف توحید و اسلام بود و هرگز از آنان كه به خدا شرك آورند نبود. (67) إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ وَهَذَا النَّبِیُّ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَاللَّهُ وَلِیُّ الْمُؤْمِنِینَ ﴿68﴾نزدیكترین مردم به ابراهیم كسانی هستند كه از او پیروی كنند و این پیغمبر و امّتش كه اهل ایمانند؛ و خدا دوستدار و سرپرست مؤمنان است. (68) وَدَّتْ طَائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ یُضِلُّونَكُمْ وَمَا یُضِلُّونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا یَشْعُرُونَ ﴿69﴾گروهی از اهل كتاب انتظار و آرزوی آن دارند كه شما را گمراه كنند، و گمراه نمی‌كنند مگر خودشان را، و (این را) نمی‌فهمند. (69) یَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَأَنْتُمْ تَشْهَدُونَ ﴿70﴾ای اهل كتاب، چرا به آیات خدا كافر شوید و حال آنكه شما به صدق آن گواهید؟! (70) یَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿71﴾ای اهل كتاب، چرا حق را به باطل مشتبه سازید (تا چراغ حق را به باد شبهات خاموش كنید) و حق را پوشیده می‌دارید در صورتی كه (به حقّانیّت آن) آگاهید؟! (71) وَقَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ آمِنُوا بِالَّذِی أُنْزِلَ عَلَى الَّذِینَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهَارِ وَاكْفُرُوا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ ﴿72﴾و گروهی از اهل كتاب گفتند: به دین و كتابی كه برای مسلمانان نازل شده اول روز ایمان آرید و آخر روز كافر شوید، شاید (به این حیله) آنها نیز (از اسلام) برگردند. (72) وَلَا تُؤْمِنُوا إِلَّا لِمَنْ تَبِعَ دِینَكُمْ قُلْ إِنَّ الْهُدَى هُدَى اللَّهِ أَنْ یُؤْتَى أَحَدٌ مِثْلَ مَا أُوتِیتُمْ أَوْ یُحَاجُّوكُمْ عِنْدَ رَبِّكُمْ قُلْ إِنَّ الْفَضْلَ بِیَدِ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ ﴿73﴾و ایمان نیاورید مگر به آن كس كه پیرو دین شما باشد-بگو: راه سعادت آن است كه خدا بنماید-تا مبادا معلوم شود كه به امتی دیگر نیز مانند شریعت شما عطا می‌گردد، یا بتوانند با شما نزد پروردگار احتجاج كنند. بگو: فضل و رحمت به دست خداست، به هر كه خواهد عطا كند، و خدا را رحمت بی‌منتهاست و به همه امور داناست. (73) یَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ ﴿74﴾هر كه را مشیّت او تعلّق بگیرد مخصوص به فضل و رحمت خود گرداند، و خدا را فضل و رحمت بی‌منتهاست. (74) وَمِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِقِنْطَارٍ یُؤَدِّهِ إِلَیْكَ وَمِنْهُمْ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِدِینَارٍ لَا یُؤَدِّهِ إِلَیْكَ إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَیْهِ قَائِمًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَیْسَ عَلَیْنَا فِی الْأُمِّیِّینَ سَبِیلٌ وَیَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ یَعْلَمُونَ ﴿75﴾بعضی از اهل كتاب (به آن حد درستكارند كه) اگر مال بسیار به آنها بسپاری ردّ امانت كنند، و برخی دیگر از اهل كتاب (تا آن اندازه نادرستند كه) اگر یك دینار به او امانت دهی رد نكنند جز آنكه بر مطالبه آن سخت‌گیری كنی، از این رو كه گویند: برای ما (پیروان تورات) به هر وسیله خوردن مال امیّان (غیر اهل تورات) گناهی ندارد، و این سخن را به دروغ به خدا نسبت دهند در صورتی كه می‌دانند (كه به خدا نسبت دروغ می‌دهند). (75) بَلَى مَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ وَاتَّقَى فَإِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَّقِینَ ﴿76﴾آری، هر كس به عهد خود وفا كند و خدا ترس و پرهیزكار شود همانا خدا پرهیزكاران را دوست می‌دارد. (76) إِنَّ الَّذِینَ یَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَیْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِیلًا أُولَئِكَ لَا خَلَاقَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ وَلَا یُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلَا یَنْظُرُ إِلَیْهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَلَا یُزَكِّیهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿77﴾آنان كه عهد خدا و سوگند خدا را به بهایی اندك بفروشند اینان را در آخرت بهره‌ای نیست و خدا با آنها (از خشم) سخن نگوید و در قیامت (به نظر رحمت) بدانها ننگرد و (از پلیدی گناه) پاكیزه‌شان نگرداند، و آنان را عذابی دردناك خواهد بود. (77) وَإِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِیقًا یَلْوُونَ أَلْسِنَتَهُمْ بِالْكِتَابِ لِتَحْسَبُوهُ مِنَ الْكِتَابِ وَمَا هُوَ مِنَ الْكِتَابِ وَیَقُولُونَ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَیَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ یَعْلَمُونَ ﴿78﴾و همانا برخی از اهل كتاب، قرائت كتاب آسمانی را تغییر و تبدیل می‌دهند تا شما آنچه آنها از پیش خود خوانده‌اند از كتاب خدا محسوب دارید، و هرگز آن تحریف شده از كتاب خدا نخواهد بود، و گویند: این از جانب خدا نازل شده، در صورتی كه هرگز از خدا نیست. و با آنكه می‌دانند به خدا دروغ می‌بندند. (78) مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُؤْتِیَهُ اللَّهُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ یَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُوا عِبَادًا لِی مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلَكِنْ كُونُوا رَبَّانِیِّینَ بِمَا كُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتَابَ وَبِمَا كُنْتُمْ تَدْرُسُونَ ﴿79﴾هیچ بشری را نرسد كه خدا وی را به رسالت برگزیند و به او كتاب و حكمت و نبوت بخشد آن گاه به مردم گوید: مرا به جای خدا بپرستید، بلكه (پیغمبران بر حسب وظیفه خود به مردم گویند) خداشناس و خداپرست باشید چنانكه این حقیقت را از كتاب به دیگران می‌آموزید و خود نیز می‌خوانید. (79) وَلَا یَأْمُرَكُمْ أَنْ تَتَّخِذُوا الْمَلَائِكَةَ وَالنَّبِیِّینَ أَرْبَابًا أَیَأْمُرُكُمْ بِالْكُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ ﴿80﴾و هرگز خدا به شما امر نكند كه فرشتگان و پیامبران را خدایان خود گیرید؛ چگونه ممكن است شما را به كفر خواند پس از آنكه (به خدای یگانه) اسلام آورده باشید؟! (80) وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقَ النَّبِیِّینَ لَمَا آتَیْتُكُمْ مِنْ كِتَابٍ وَحِكْمَةٍ ثُمَّ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَلَتَنْصُرُنَّهُ قَالَ أَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَى ذَلِكُمْ إِصْرِی قَالُوا أَقْرَرْنَا قَالَ فَاشْهَدُوا وَأَنَا مَعَكُمْ مِنَ الشَّاهِدِینَ ﴿81﴾و (یاد كن) آن گاه كه خدا از پیغمبران (و امّتهاشان) پیمان گرفت كه چون به شما كتاب و حكمت بخشیدم سپس بر شما (اهل كتاب) رسولی از جانب خدا آمد كه گواهی به راستی كتاب و شریعت شما می‌داد به او ایمان آورده و یاری او كنید؛ خدا فرمود: آیا اقرار داشته و پیمان مرا بر این امر پذیرفتید؟ همه گفتند: اقرار داریم. خدا فرمود: گواه باشید، من هم با شما گواهم. (81) فَمَنْ تَوَلَّى بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿82﴾پس كسانی كه بعد از آمدن آن رسولان روی (از حق) بگردانند، محققا آنان گروه فاسقان خواهند بود. (82) أَفَغَیْرَ دِینِ اللَّهِ یَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَإِلَیْهِ یُرْجَعُونَ ﴿83﴾آیا كافران، دینی غیر دین خدا را می‌طلبند؟ و حال آنكه هر كه در آسمانها و زمین است خواه ناخواه مطیع امر خداست و همه به سوی او رجوع خواهند كرد. (83) قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ عَلَیْنَا وَمَا أُنْزِلَ عَلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِیَ مُوسَى وَعِیسَى وَالنَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ ﴿84﴾بگو: ما به خدای عالم و شریعت و كتابی كه به خود ما نازل شده و آنچه به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و فرزندانش نازل شده و آنچه به موسی و عیسی و پیغمبران دیگر از جانب پروردگارشان داده شده (به همه ایمان آورده‌ایم) فرقی میان هیچ یك از پیغمبران نگذاریم و ما مطیع فرمان خداییم. (84) وَمَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلَامِ دِینًا فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِینَ ﴿85﴾هر كس غیر از اسلام دینی اختیار كند هرگز از وی پذیرفته نیست، و او در آخرت از زیانكاران است. (85) كَیْفَ یَهْدِی اللَّهُ قَوْمًا كَفَرُوا بَعْدَ إِیمَانِهِمْ وَشَهِدُوا أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَجَاءَهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿86﴾چگونه خداوند گروهی را كه بعد از ایمان به خدا و گواهی دادن به راستی رسول او و بعد از ادلّه روشن باز كافر شدند، به راه راست هدایت كند؟ و خدا هرگز گروه ستمكاران را رهبری نخواهد كرد. (86) أُولَئِكَ جَزَاؤُهُمْ أَنَّ عَلَیْهِمْ لَعْنَةَ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِینَ ﴿87﴾كیفر آن گروه كافر این است كه خدا و فرشتگان و همه مردمان بر آنان لعنت كنند. (87) خَالِدِینَ فِیهَا لَا یُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ یُنْظَرُونَ ﴿88﴾جاوید در جایگاه لعنت (كه جهنّم است) بمانند و بر آنها عذاب خدا تخفیف نیابد و هرگز نظر رحمت به آنها نكنند. (88) إِلَّا الَّذِینَ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ ﴿89﴾مگر آنهایی كه بعد از عصیان و بدكاری توبه كنند و (هر بدی كه كرده‌اند) اصلاح نمایند، كه البته خدا بر آنها آمرزنده و مهربان است. (89) إِنَّ الَّذِینَ كَفَرُوا بَعْدَ إِیمَانِهِمْ ثُمَّ ازْدَادُوا كُفْرًا لَنْ تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الضَّالُّونَ ﴿90﴾همانا آنان كه بعد از ایمان كافر شدند و بر كفر خود افزودند، هرگز توبه آنها پذیرفته نشود، و همانا گمراهان هم آنان خواهند بود. (90) إِنَّ الَّذِینَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِمْ مِلْءُ الْأَرْضِ ذَهَبًا وَلَوِ افْتَدَى بِهِ أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ ﴿91﴾البته آنان كه كافر شدند و بر كفر خویش مردند، اگر هر یك برای آزادی خویش (از عذاب خدا) برابر تمام زمین طلا به فدا آرند هرگز از ایشان پذیرفته نشود، آنها را عذاب دردناك مهیّا باشد و یارانی نخواهند داشت. (91) لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ ﴿92﴾شما هرگز به مقام نیكوكاران و خاصان خدا نخواهید رسید مگر از آنچه دوست می‌دارید و محبوب شماست در راه خدا انفاق كنید، و آنچه انفاق كنید خدا بر آن آگاه است. (92)