بحرالعلوم با اشاره به اجرای طرح سه‌ساله حفظ قرآن كریم «بشارت» از ابتدای رمضان سال 1400، گفت: این طرح دارای پیوست آموزشی، گفتمان‌سازی، نظارت و ارزیابی و مشوق‌ها هست و تلاش خواهد شد تا مخاطبان طی سه سال، پنج جزء آخر قرآن كریم را حفظ كنند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو قرآن؛ برنامه افق رادیو قرآن عصر امروز 27 دی‌ماه با حضور محمدمهدی بحرالعلوم، معاون آموزش مركز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه و مسئول دبیرخانه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن كریم و با اجرای كارشناسی جواد نصیری به روی امواج این شبكه رادیویی رفت.
بحرالعلوم در ابتدای این برنامه به بیان پیشینه‌ای از طرح ملی حفظ قرآن كریم پرداخت و گفت: مقام معظم رهبری در سال 1390 مطالبه‌ای مطرح كردند كه بر اساس آن باید 10 میلیون حافظ قرآن كریم در كشور تربیت می‌شد. بعد از این مطالبه پیش‌بینی می‌شد حركت نهضت‌گونه‌ای شكل بگیرد كه اینگونه نشد.
وی افزود: در ادامه این مباحث، ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن كریم در سال 1395 در شورای توسعه فرهنگ قرآنی شكل گرفت و اعضای آن نمایندگان دستگاه‌های فرهنگی و قرآنی كشور بودند. این ستاد در ابتدا تحت مدیریت شورای توسعه بود، اما از ابتدای سال 1398، مدیریت آن بر عهده سازمان اوقاف و امور خیریه گذاشته شد و در حال حاضر هم دبیرخانه این ستاد در مركز امور قرآنی سازمان اوقاف مستقر است.
بحرالعلوم به عملكرد این ستاد از ابتدا تاكنون اشاره و اظهار كرد: این ستاد تاكنون چند خروجی داشته است كه یكی از آنها تهیه سند ملی حفظ قرآن كریم است؛ این سند دارای 27 راهبرد است و برای هر راهبرد هم اقدامات خاصی برای دستگاه‌های عضو ستاد تعریف شده است. در حال حاضر یك سال و نیم است وظایف هر كدام از دستگاه‌ها ابلاغ شده است كه برخی اجرا شده و برخی دیگر هم در شرف اجرا است؛ در این بین، برخی از اقدامات نیز متوقف شده است.
وی با اشاره به اینكه یك گزارش اجمالی از این اقدامات تهیه شده است، تصریح كرد: برای اینكه این گزارش‌ها به جامعیت برسد و در ادامه تحلیل درستی از آن داشته باشیم، طرح پایش از دستگاه‌های عضو ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن كریم را اجرا كرده‌ایم و از هفته آینده جلسات حضوری آن برگزار می‌شود. در تلاش هستیم تا پایان سال به یك نمای روشن از آنچه در كشور در مورد این اقدامات اتفاق افتاده است، دست پیدا كنیم. مهم این است كه اقدامات با حضور نمایندگان دستگاه‌ها و با توجه به نقاط قوت همان دستگاه‌ها تعریف شده است. بنابراین نباید بهانه‌ای برای انجام ندادن اقدامات وجود داشته باشد، مگر اینكه موانع جدیدی شكل گرفته باشد.
معاون آموزش مركز امور قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه اظهار كرد: در طرح پایش از دستگاه‌ها به هیچ عنوان به دنبال مچ‌گیری نیستیم، بلكه هدف تحلیل وضعیت است. در این پایش در مورد هر اقدام، بررسی‌های خاصی را به عمل می‌آوریم، اگر اقدامی اجرایی نشده باشد، به ریشه‌یابی دلایل آن می‌پردازیم.
بحرالعلوم در بخش دیگری از این گفت‌وگو به مشوق‌هایی كه برای حفظ قرآن در دستگاه‌های مختلف تعریف شده است، اشاره كرد و گفت: مشكلی كه این مشوق‌ها دارد، این است كه اطلاع‌رسانی خوبی در مورد آنها صورت نمی‌گیرد. به عنوان مثال، در حال حاضر در نیروهای مسلح، مشوق‌های خوبی برای حفظ قرآن كریم در نظر گرفته شده است كه عموم مردم از جزئیات آن اطلاع ندارند. سازمان اوقاف و امور خیریه نیز مشوق‌های خوبی برای حفظ دارد كه اعطای كمك‌هزینه تحصیلی یكی از آنهاست و مشكل اطلاع‌رسانی در مورد این طرح نیز وجود دارد.
وی در ادامه در مورد ضرورت گفتمان‌سازی در زمینه حفظ قرآن كریم نیز بیان كرد: متأسفانه حفظ قرآن كریم جزء فرهنگ عمومی كشور نیست و این را باید پذیرفت؛ اگر چنین فرهنگی وجود داشت، لازم نبود مشوق‌های زیادی برای ورود به عرصه حفظ تعریف كنیم. شما به بحث عزاداری ایام محرم نگاه كنید، هیچ مشوقی نمی‌خواهد مردم خودجوش وارد این فضا می‌شوند؛ چرا اینگونه است؟ چون این موضوع در فرهنگ عمومی كشور شكل گرفته است. ما باید به جایی برسیم كه حفظ قرآن به فرهنگ عمومی تبدیل شود.
مسئول دبیرخانه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن كریم با تأكید بر اینكه تبدیل شدن حفظ قرآن كریم به گفتمان عمومی یك سری مولفه‌ها را می‌طلبد، گفت: یكی از این مولفه‌ها پرداختن خواص به آن موضوع است. در حال حاضر، غیر از مقام معظم رهبری، در بین هیچ كدام از مسئولان كشور چنین گفتمانی را مشاهده نمی‌كنیم. واقعیت این است كه خواص جامعه به سمت حفظ قرآن كریم نیامده‌اند. موضوع دیگر بحث فرهنگسازی است، در بحث فرهنگسازی نهادهایی همچون رسانه ملی می‌توانند اثرگذار باشند كه البته به این سمت نیامده‌اند. درست است رسانه ملی دو شبكه تخصصی در این زمینه دارد، اما در سایر شبكه‌ها در مورد حفظ قرآن تبلیغ شده است. آموزش و پرورش دومین نهادی است كه می‌تواند در زمینه حفظ قرآن فرهنگسازی كند. هر مقدار این دو به سمت قرآن حركت كنند، جامعه تحت تأثیر قرار می‌گیرد و به سمت گفتمان‌سازی حركت می‌كند.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال كه جامعه قرآنی چقدر تلاش كرده است تا عموم مردم یا خواص جوامع دیگر را به سمت قرآن بیاورد، گفت: این نیز یك واقعیت است. باید یك سوزن هم به خودمان بزنیم، چرا حافظان قرآن توانمندی‌های بیشتری در عرصه‌های دیگر كسب نكرده‌اند تا جامع‌تر باشند. البته نسل‌های آینده حفاظ قرآن این خلاء را تا حدودی برطرف خواهند كرد، اما در حال حاضر وضعیت این است.
مسئول دبیرخانه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن كریم در ادامه این گفت‌وگو در مورد آمار حافظان قرآن در كشور بیان كرد: واقعیت این است كه آمار دقیقی نداریم، دقیق‌ترین آماری كه در این زمینه وجود دارد، مربوط به سازمان دارالقرآن و آزمون اعطای مدرك تخصصی به حافظان است كه البته خالی از اشكال نیست، اما قابل اعتمادترین آمار از تعداد حافظان است. برای اینكه به یك آمار واقعی از تعداد حفاظ برسیم، نیازمند یك سامانه جامع هستیم، بر همین اساس مقرر شده است تا از بودجه‌ای كه برای ستاد در نظر گرفته شده، بخشی به راه‌اندازی سامانه جامع اختصاص یابد.
بحرالعلوم همچنین در مورد برنامه‌های ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن كریم در آینده نیز بیان كرد: طرح سه ساله حفظ قرآن كریم كه با عنوان بشارت تعریف شده است، یكی از برنامه‌ها است كه مباحث آن طی سه سال پگیری خواهد شد و دستگاه‌های عضو ستاد برنامه‌های خود را بر این اساس طراحی می‌كنند. این طرح دارای پیوست‌هایی همچون آموزشی، گفتمان‌سازی، پایش و نظارت و مشوق‌ها را همراه خود دارد و از رمضان سال 1400 اجرایی خواهد شد. با دستگاه‌های عضو ستاد، جلساتی برگزار شده و در ادامه نیز برگزار خواهد شد تا هماهنگی لازم برای این طرح صورت بگیرد. در این طرح، طی سه سال، پنج جزء آخر قرآن و آیات موضوعی در حد سه جزء با اولویت پنج جزء آخر آموزش داده خواهد شد. در زمینه كودكان نیز سوره‌های كوتاه و عبارات موضوعی قرآن كریم در نظر گرفته شده است. منابع مربوط به این موضوع هم قبلاً طراحی شده است.
