رئیس مركز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه با اشاره به اینكه پنج میلیارد بودجه دریافتی برای طرح ملی حفظ قرآن به كارهای زیرساختی اختصاص می‌یابد، گفت: می‌توان به سامانه‌های یكپارچه ثبت تعداد حافظان یا روش جامع حفظ قرآن اشاره كرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو قرآن، برنامه افق رادیو قرآن عصر روز 21 تیرماه با اجرا و كارشناسی جواد نصیری و حضور تلفنی حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا شاهسونی، مدیر موسسه فرهنگی قرآن و عترت بیت‌الاحزان حضرت زهرا(س)، مهدی قرهشیخلو، رئیس مركز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه و دو نفر از فعالان حوزه رسانه و حفظ قرآن كریم به روی امواج این شبكه رادیویی رفت.
در ابتدای این برنامه حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا نجفی، مسئول آموزش مجازی و غیرحضوری حفظ قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه كه اخیراً تعطیل شده است، به بیان سخنانی پرداخت و گفت: این مركز از سال 91 در قم ایجاد شد و بعد از مدتی وارد فاز استان‌ها شد و در پایان سال 98 دارای 26 مركز در بخش بانوان و آقایان فعالیت داشت.
وی در ادامه به بیان جزئیات دیگری از فعالیت‌های این مركز پرداخت و افزود: در چند وقت اخیر سازمان‌ها و نهادها شعار برون‌سپاری فعالیت‌ها را سر داده‌اند، این برون‌سپاری شكل و ظاهر شكیلی دارد. این كار سازوكارهای خاص خود را دارد كه به درستی اجرا نمی‌شود، وقتی هم به درستی اجرا نشود، منجر به تعطیلی می‌شود و ما شاهد این اتفاق برای مراكز مجازی حفظ قرآن كریم بودیم.
نجفی با تأكید بر اینكه مقوله حفظ قرآن متولی ندارد، افزود: اینكه نهادها و دستگاه‌ها نباید كار تصدی‌گری انجام دهند، حرف درستی است، اما این واقعیت را نیز باید بپذیریم كه بخش خصوصی توان انجام كار در سطح بالا را ندارد. شاید برخی مراكز كارهایی در گوشه و كنار كشور انجام داده باشند، اما این كار به شكل محدود است. سازمان‌ها و ارگان‌ها باید تكلیف خود را مشخص كنند، اگر قرار است نقش حمایتی داشته باشند، سازوكار خاص آن را ایجاد كنند و اینگونه نباشد كه صرفاً واگذاری شود و بعد نظارت و حمایت نشود. این اقدام درست نیست و نتیجه آن وضعیت موجود خواهد بود.
مسئول آموزش مجازی و غیرحضوری حفظ قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه در پاسخ به سوالی در مورد تعطیلی تمامی مراكز مجازی حفظ قرآن در استان‌ها بیان كرد: از 26 استان فعال، برخی تعطیل شده و استان‌های همدان، قزوین و قم دارای فعالیت هستند. این مراكز در حالی تعطیل شده است كه در شرایط فعلی كه كرونا اغلب فعالیت‌ها را تعطیل كرده است، بهترین روش آموزش حفظ همین روش مجازی است.
نجفی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به تشریح ویژگی‌های آموزش مجازی حفظ قرآن كریم پرداخت و افزود: تمام فعالیتی كه به صورت مجازی انجام می‌شود، اگر حضوری بود، تشكیلات بسیار زیاد سخت‌افزاری و همچنین هزینه‌های مالی زیادی را می‌طلبید، اما بحث مجازی بسیاری از هزینه‌ها و رفت و آمدها را حذف كرده است. استقبال قرآن‌آموزان از این روش بسیار مطلوب بوده و بر ارجحیت آن بر روش حضوری نیز بسیار تأكید كرده‌اند. به اعتقاد من سازمان‌ها به جای طرح مباحثی همچون برون‌سپاری، باید بر روی آموزش مجازی و فعالیت‌هایی از این دست تمركز كنند.
مسئول آموزش مجازی و غیرحضوری حفظ قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه در بخش دیگری از صحبت‌های خود در این برنامه با انتقاد از قرآنی نبودن یا به روز نبودن بسیاری از متولیان ساماندهی موسسات قرآنی، بیان كرد: نتیجه این در میدان نبودن و قرآنی نبودن، طرح‌هایی بوده است كه به هیچ وجه قابلیت اجرایی ندارد.
وی در ادامه یكی از بزرگ‌ترین مشكلات طرح ملی حفظ قرآن كریم را چندصدایی دست اندركاران آن عنوان كرد و گفت: به تعداد حافظان در دنیا روش حفظ قرآن وجود دارد؛ یعنی در یك مسئله ساده، روش‌های بسیار زیادی تعریف شده است. من اعتقاد دارم برای حفظ قرآن كریم باید یك روش‌نامه كه مورد قبول اكثر مراكز باشد، تهیه شود. گزارش‌های خوبی در این زمینه داده می‌شود، اما خروجی كار چیزی دیده نمی‌شود.
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا شاهسونی، مدیر موسسه فرهنگی قرآن و عترت بیت‌الاحزان حضرت زهرا(س) نیز روی خط برنامه آمد و در پاسخ به سوالی در مورد كاهش استقبال از حفظ قرآن در موسسات، گفت: با توجه به شیوع كرونا، استقبال به خصوص در مراكز شبانه‌روزی و طرح رحله كاهش یافته است كه البته دلایل جانبی دیگری غیر از كرونا نیز داشته است.
وی در مورد راهكارهایی كه برای بهبود وضعیت تعریف كرده است، بیان كرد: ثبت‌نام‌هایی كه قبلاً برای آموزش حضوری انجام شده بود، به صورت مجازی پیگیری شده است و زیرساخت‌های این كار از قبل نیز فراهم شده است. در بخش مجازی استقبال نسبتاً خوب است. موسسات قرآنی باید از این موقعیت كمال استفاده را ببرند. كرونا اگرچه معایبی و سختی‌هایی داشته، اما برای موسسات این حسن را داشته كه به صورت جدی وارد فضای مجازی شوند.
شاهسونی با اشاره به اینكه تا قبل از كرونا اساتید و قرآن‌آموزان تمایلی به حضور در كلاس‌های مجازی نداشتند، افزود: الان آمادگی روحی ایجاد شده و شاهد استقبال اساتید و قرآن‌آموزان از این فضا هستیم. این یك موقعیت طلایی برای ورود جدی‌تر به فضای مجازی است.
مدیر موسسه فرهنگی قرآن و عترت بیت‌الاحزان حضرت زهرا(س) در بخش دیگری از این گفت‌وگو در مورد دلایل استقبال اندك از فعالیت‌های مربوط به حفظ قرآن، اظهار كرد: عوامل متعددی در این امر دخیل است. علاوه بر فراهم نبود زیرساخت فیزیكی و فرهنگی، بحث دیگری به نام منزلت اجتماعی قاری و حافظ قرآن كریم مطرح است كه باید به آن توجه شود. متأسفانه هنوز موفق نشده‌ایم جایگاه و منزلت اجتماعی خوبی برای قاریان و حافظان لحاظ كنیم. همه این موارد و بسیاری موارد دیگر باعث شده تا بحث حفظ قرآن همچنان ضعیف دنبال شود.
در بخش دیگری از این برنامه، مهدی قرهشیخلو، رئیس مركز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه نیز در ابتدای صحبت‌های خود در پاسخ به سوالی در مورد واگذاری مسئولیت ستاد راهبری طرح ملی حفظ به دستگاه دیگر، گفت: اولین جلسه ستاد بعد از قبول مسئولیت در مركز برگزار و دومین جلسه ستاد راهبری طرح ملی حفظ نیز طی هفته جاری برگزار می‌شود. در جلسه اول به اعضاء اعلام كردم به عنوان مسئول ستاد وظیفه ستادی و ایجاد ساختار را داریم، نه اینكه به برگزاری كلاس و مواردی از این دست مشغول شویم.
قرهشیخلو در ادامه با انتقاد از اینكه بعد از سال‌ها هنوز یك روش آموزش حفظ قرآن كریم كه مورد تأیید همه باشد، نداریم، گفت: ما هنوز یك سامانه یكپارچه برگزاری آزمون حفظ در كشور نداریم و سامانه یكپارچه تشویق هم نداریم. من در جلسه ستاد اعلام كردم اگر اوقاف در مورد این ساختارها فعالیت كند، وظیفه ستادی خود را به خوبی انجام داده است. اگر قرار باشد ما نیز دستگاهی باشیم و در كنار دیگر دستگاه‌ها و همان كارها را تكرار كنیم، دیگر نیازی به ستاد نیست. لذا اگر هم حرفی در مورد واگذاری مسئولیت گفته شده، از این منظر بوده است.
رئیس مركز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه بیان كرد: فارغ از این مباحث، اگر بتوانیم دستگاه‌ها را در ستاد ملزم كنیم تا سامانه‌های یكپارچه را به وجود بیاوریم، بسیاری از مشكلات برطرف می‌شود. یكی از مشكلات، نداشتن سامانه جامع ثبت تعداد حافظان قرآن است. الان هیچ سامانه‌ای برای ثبت تعداد واقعی حافظان وجود ندارد. در خلأ چنین سامانه‌ای، انواع و اقسام آمار از تعداد حافظان كشور اعلام شده است.
وی همچنین به تزریق پنج میلیارد تومان اعتبار به ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن اشاره كرد و گفت: این بودجه برای شش سرفصل برنامه‌ای كه دارای نگاه زیرساختی است، در نظر گرفته شده است. در جلسه هفته جاری، طرحی آماده شده تا به اعضا پیشنهاد شود و در آن مسئولیت هر حوزه مشخص شود. مشكل ما در حفظ قرآن جا انداختن فرهنگ انس یافتن با حفظ قرآن در جامعه است كه نیاز به یك سری كارهای رسانه‌ای دارد. با همین مقدار بودجه در ستاد، اگر خوب مدیریت شود، می‌توان كارهایی انجام داد.
قرهشیخلو در پایان در پاسخ به این سوال كه از پنج میلیارد تومان دریافتی، مبلغی هم به موسسات اختصاص می‌یابد یا خیر، گفت: شورای توسعه فرهنگ قرآنی حدود شش میلیارد تومان برای موسسات اختصاص داده است و قرار نیست از این مبلغ چیزی به موسسات پرداخت شود. این مبلغ صرف كارهای زیرساختی می‌شود.
همچنین در بخش دیگری از این برنامه، مهدی احمدی، از خبرنگاران حوزه قرآن كریم نیز روی خط برنامه آمد و با اشاره به اینكه جدیدترین خبر از طرح ملی حفظ بی‌خبری از آن است، گفت: مسئولیت ستاد راهبری طرح ملی حفظ سال گذشته به سازمان اوقاف و امور خیریه سپرده شد، شنیده‌ها حاكی از این است كه اوقاف نیز قصد واگذاری این مسئولیت را دارد.
احمدی همچنین به كاهش استقبال قرآن‌آموزان حفظ قرآن كریم در برخی مراكز اشاره كرد و افزود: بخشی از این كاهش به خاطر شیوع كرونا بوده، اما این را نیز باید از یاد نبریم كه مسئولان به جای فرهنگ‌سازی در زمینه حفظ صرفاً بر بحث بودجه تمركز كرده‌اند. این سوال وجود دارد كه آیا اگر بودجه كاملاً محقق شود، موفق به تربیت 10 میلیون حافظ كل قرآن كریم خواهیم شد؟
