توصیه‌های مقام معظم رهبری در دیدار اخیر با جامعه قرآنی كشور از سوی دو پیشكسوت قرآنی تبیین شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو قرآن؛ سیدمحسن موسوی‌بلده در برنامه «افق» رادیو قرآن در رابطه با بیانات اخیر مقام معظم رهبری درباره رشد فعالیت‌های قرآنی در كشور، اظهار كرد: ایشان در جمع قاریان و حافظان به عنوان یك متخصص صحبت می‌كنند و هنگامی كه می‌گویند در این زمینه رشد حاصل می‌شود، دقیقا همینطور است. وضعیت قرآنی كشور در مقایسه با سال‌های قبل به ویژه سال‌های پیش از انقلاب از نظر رشد كیفی و كمی بسیار خوب بوده و قابل مقایسه با گذشته نیست.
وی ادامه داد: طی این سال‌ها در فن و هنر تلاوت قرآن، واقعا رشد غیر قابل انكاری اتفاق افتاده و قاریان ما هم از جنبه حسن اداء آیات قرآن كه از آن تحت عنوان علم تجوید یاد می‌كنیم، روان‌تر می‌خوانند و قواعد را بهتر می‌گیرند و هم با استعدادی كه دارند، نكات را در بحث حسن ادای قواعد به خوبی انجام می‌دهند و در كنار این مسئله نیز بدیهی است كه در بحث قرائت و صوت و لحن رشد خوبی حاصل شده است.
پیشكسوت قرآنی كشور با بیان اینكه رهبر معظم انقلاب اسلامی در این دیدار بر تلاوت با معنا تأكید داشتند، گفت: ما معلمان در جلسات خود در این اندیشه هستیم كه چه كنیم تا قرآن‌آموزان را رشد دهیم. معلمان قرآن در جلسات خود همواره به قرآن‌آموزان تأكید می‌كنیم كه بحث قرائت قرآن، هنر بومی و ملی ما نیست و از جهان عرب آمده و با زبان عرب عجین است. بنابر این ایشان احتیاج دارند تا معنی آیات را بدانند؛ چراكه اگر با معنی آیات آشنا نباشند، تنها یك سری الفاظ را ادا می‌كنند. اگر قاریان ما طبق تأكید رهبر معظم انقلاب اسلامی بدانند كه آیات الهی قرآن چه معنی دارند، این امر به ارتقاء لحن كمك می‌كند.
در ادامه این برنامه، سیدعلی سرابی، قائم‌مقام شورای عالی قرآن در سخنانی با اشاره به ابعاد هنری تلاوت قرآن اظهار كرد: دیدار با مقام معظم رهبری سرمایه ارزشمندی برای كشور و جامعه قرآنی است و ایشان به عنوان یك استاد و كارشناس ارشد در ارتباط با فن قرائت قرآن رهنمودهایی دارند كه همواره برای ارتقا و رشد جامعه قرآنی راهگشا است. رشد فعالیت‌های قرآنی كه ایشان بر آن صحه گذاشتند، در ابعاد مختلف در كشور اتفاق افتاده است. امروز به دلیل فضای بسیار مناسب فرهنگی كه در ارتباط با قرآن در جامعه وجود دارد، همگان به راحتی آموزش‌های قرآنی را فرا می‌گیرند.
زیبایی كلام قرآن؛ از جنبه‌های عظمت قرآن
وی بیان كرد: مقام معظم رهبری در این دیدار با اشاره به فرمایشی از امیرالمؤمنین(ع) كه فرمودند «إِنَّ القُرآنَ ظَاهِرُهُ أَنِیقٌ، وَ بَاطِنُهُ عَمِیقٌ؛ ظاهر قرآن بسیار زیبا و باطن آن بسیار عمیق و پرمحتوا است»، یكی از جنبه‌های عظمت قرآن را همین زیبایی كلام و ظاهر آن بیان كردند كه این جنبه قرآن نیز از دیگر جنبه‌های اعجاز قرآن است. در فن قرائت قرآن یك سری فنون وجود دارد و قاری نیز باید ویژگی‌هایی داشته باشد كه برخی از این ویژگی‌ها اكتسابی و برخی دیگر نیز ذاتی هستند. نكته مهم فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی این بود كه تمام این ویژگی‌ها چه ذاتی و چه اكتسابی اگر با تدبیر و عقل قرائت همراه نباشد، ممكن است تا قاری قرآن را به اوج قله قرائت نرساند. این نكته همان چیزی است كه امروزه از آن به عنوان معماری و مهندسی تلاوت یاد می‌كنیم.
سیدمحسن موسوی‌بلده در ادامه این برنامه، به فرمایشات مقام معظم رهبری در رابطه با ضرورت حضور مردم در جلسات تلاوت قرآن، اظهار كرد: ایشان فرمودند كه نباید به پخش تلاوت از رسانه بسنده كرد؛ چراكه این امر باعث می‌شود تا بعضا از حضور در جلسات قرآن غفلت صورت گیرد. مقام معظم رهبری بر حضور در جلسات قرآن تأكید دارند كه این حضور باید تشدید و تقویت شود.
وی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب اسلامی چند سال پیش تعبیری داشتند كه در كشورهای عربی و مصر ابتدا سخنران برنامه سخنرانی خود را اجرا می‌كند و سپس، قاری قرآن به تلاوت می‌پردازد و این سخنرانی در حقیقت زمینه‌ای برای قرائت قرآن در ادامه جلسه است، ولی در كشور ما عكس این قضیه اتفاق می‌افتد. ایشان تأكید دارند كه مردم برای استماع قرآن به مساجد و پای منابر بروند.
تأكید رهبر انقلاب بر جریان تلاوت و استماع قرآن
موسوی‌بلده تصریح كرد: جریان تلاوت و استماع قرآن چیزی بود كه پیامبر اكرم(ص) آرزوی آن را داشتند و امروز نیز رهبر انقلاب بر آن تأكید دارند. از روزی كه قاریان مصری در ایران حضور پیدا كردند، وضعیت قرآنی كشور تحول غیر قابل باوری پیدا كرد؛ چراكه تأثیر حضور این قاریان بسیار فراتر از شنیدن صرف تلاوت آن‌ها است.
گزارش ایكنا حاكی است؛ در ادامه این برنامه، سیدعلی سرابی نیز در این رابطه اظهار كرد: جلسات قرآن خود یك رسانه و نهاد است؛ چراكه هم جنبه تبلیغ قرآن دارد و هم باعث انس جامعه با قرآن می‌شود. جلسات قرآن كاركردهای مختلفی دارد كه برخی از این كاركردها در رسانه مشاهده نمی‌شود. شاید اشاره رهبر معظم انقلاب به این بود كه جلسات قرآن مقداری كمرنگ شده است. امروز قاریان قرآن ترجیح می‌دهند در محافل قرآنی تلاوت كنند تا اینكه در جلسات بنشینند. مقام معظم رهبری توصیه كردند كه این جلسات نباید از رونق بیفتد.
وی در مورد تعبیر رهبر انقلاب در رابطه با برگزاری جلسات با محوریت قرآن نیز ادامه داد: مقام معظم رهبری خود مبدع این‌گونه جلسات بودند به نحوی كه ایشان در مسجد امام حسن مجتبی(ع) ابتدا آیاتی از قرآن را تفسیر و راجع به آن آیات صحبت می‌كردند و سپس، در پایان سخنان ایشان، قاری قرآن به تلاوت آیات مورد بحث می‌پرداخت. اگر این رویه در كشور رایج شود، تأثیرگذای قرائت قرآن در مستمعین نیز بیشتر می‌شود.
سرابی در ادامه در رابطه با مسئله تشویق قاریان و «الله الله» گفتن مستمعان نیز بیان كرد: این تشویق‌ها یك سنت رایج در كشور مصر بوده است كه ما نیز به طبع آن‌ها، این را یاد گرفته‌ایم. البته این تشویق‌ها قاری را بر سر ذوق می‌آورد و لذا این سنت خوب در كشور ما نیز رایج شده است. نكته‌ای كه رهبر انقلاب به آن اشاره كردند این بود كه آسیبی كه در تشویق‌های این‌چنینی وجود دارد، این است كه وقتی یك قاری غیر ایرانی شروع به تلاوت می‌كند، در حالی كه هنوز اوج نگرفته، مستمعان حاضر در جلسه، ذوق‌زده شده و تشویق بیش از حد می‌كنند كه این امر باعث می‌شود تا قاریان خارجی فكر كنند كه همین مقدار كه مایه گذاشتند، برای تلاوت كافی است. منظور ایشان این بود كه افراط در این تشویق‌ها به ویژه برای قاریان خارجی، این توهم را در آن‌ها ایجاد می‌كند كه ایرانی‌ها متوجه تلاوت خوب نمی‌شوند.
در ادامه، سیدمحسن موسوی بلده در رابطه با مسئله جلسه‌داری قرآنی بیان كرد: به قاریان خوش‌خوان و ممتاز این توصیه را دارم كه اگر می‌خواهید در این راه قرآنی بمانید و آن را ادامه دهید، معلم قرآن شوید؛ چراكه معلم اولین كسی است كه از درس خود استفاده می‌كند. اگر قاریان ما می‌خواهند قاری باشند و قاری بمانند، معلم شده و نسبت به تشكیل جلسات اقدام كنند. هنگامی كه این قاریان خوش‌خوان معلم می‌شوند، جوان‌ترها و علاقه‌مندان نیز بیشتر جذب جلسات می‌شوند.
پیشكسوت قرآنی كشور بیان كرد: البته جلسات قرآن نباید تنها صرف خواندن باشد؛ چراكه اگر مسئله تدبر و توجه به عمق آیات الهی در جلسات مطرح نباشد و فقط در حد خواندن باشد، خسته‌كننده خواهد بود، اما وقتی در بحث تلاوت عمق ایجاد می‌شود، كیفیت جلسه بالاتر می‌رود و سواد قرآنی معلم و قرآن‌آموز نیز بالاتر می‌رود.
موسوی‌بلده در ادامه به تأكید مقام معظم رهبری به موضوع تكیه مناسب بر آیات و كلمات قرآن اشاره كرد و گفت: سال‌هاست در كشورهای مختلف به ویژه كشور مصر بر این موضوع كه از آن به عنوان «نبر» یاد می‌كنند، تأكید می‌شود كه همان تكیه بر عبارات و كلمات قرآن است. این مسئله درواقع همان تدبر در قرآن را می‌رساند. اگر ما معانی آیات و كلمات را بدانیم و بتوانیم این توصیه مقام معظم رهبری را اجرا كنیم، تحول زیادی در جلسات ایجاد خواهد شد.
در ادامه، سیدعلی سرابی در رابطه با سیاست‌گذاری بحث جلسات قرآن اظهار كرد: امروز در كشور دستگا‌ه‌های زیادی وجود دارند كه در ارتباط با مسائل قرآنی فعالیت می‌كنند. فرمایشات مقام معظم رهبری نیز در نهادهای مختلف پیگیری می‌شود. چندین دستگاه قرآنی امروز بر روی تقویت جلسات قرآن به ویژه جلسات خانگی برنامه‌ریزی می‌كنند. در آستان قدس رضوی نیز طرحی ارائه شده تا با ارائه بسته‌های فرهنگی و آموزش از جلسات قرآن حمایت شود. پیش از آن نیز هم در سازمان تبلیغات اسلامی و هم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه‌هایی برای پشتیبانی از جلسات شده بود و قطعا با تأكید رهبر معظم انقلاب نیز امسال حتما همت‌ها جمع خواهد شد و كارها پیش خواهد رفت.
وی در ارتباط با بحث هنری تلاوت قرآن نیز با بیان اینكه از چند سال پیش بحث مهندسی و معماری تلاوت در این زمینه مطرح شده است، گفت: برای این موضوع تاكنون چندین جلسه در شورای عالی قرآن برگزار شده است. فرمایشات امسال مقام معظم رهبری نیز افق‌های جدیدی در این رابطه باز كرد كه حتما از سوی نهادهای مختلف پیگیری می‌شود.
سرابی تصریح كرد: مقام معظم رهبری همچنین، در رابطه با عمل به قرآن و التزام به دستورات كلام وحی همواره توصیه‌هایی داشته و دارند كه مشكلات عدیده‌ای كه امروز جهان اسلام با آن مواجه است، ناشی از همین عدم التزام به دستورات قرآن است. اگر دقت كنیم، خود مقام معظم رهبری یك مثال عالی برای شخصی هستند كه هم انس با قرآن گرفته و هم به بهترین وجه دستورات كلیدی قرآن را به كار بسته‌اند. امروز اگر مشاهده می‌كنیم شخصی مانند ایشان در سطح بین‌الملل پشتیبان مستضعفان است، به خاطر این است كه دستورات قرآن با گوشت و خون ایشان آمیخته شده است. یكی از افرادی كه در دوره قبل از انقلاب پای ثابت جلسات قرآن بوده، خود مقام معظم رهبری بودند كه این امر برای همه ما یك درس بزرگ است. امیدواریم خداوند متعال به بركت این وجود شریف، ملت ایران را در پرتو قرآن در همه عرصه‌ها پیروز كند.
یادآور می‌شود، برنامه افق، شنبه‌ها به صورت زنده از رادیو قرآن پخش می‌شود و روز گذشته، شنبه، 21 اردیبهشت‌ماه، به موضوع تحلیل و بررسی بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با جامعه قرآنی پرداخت.
