وَاسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ وَإِنَّهَا لَكَبِیرَةٌ إِلَّا عَلَی الْخَاشِعِینَ

و یاری جویید از خدا به صبر و نماز، كه نماز (با حضور قلب) امری بسیار بزرگ و دشوار است مگر بر خداپرستان فروتن.

در روایتى از پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله نقل شده، كه صبر بر سه نوع است: 1. صبر در برابر مصیبت. 2. صبر در برابر معصیت. 3. صبر در برابر عبادت. «1» بنابراین آنچه در روایات آمده كه مراد از صبر در این آیه روزه است، اشاره به یكى از مصادیق صبر دارد.

نماز براى رسول اللّه صلى الله علیه و آله و امثال او نور چشم است‌ «2» ولكن براى بعضى‌ها كه خشوع ندارند، همچون بارى سنگین است. خشوع، مربوط به قلب و روح و خضوع، مربوط به اعضاى بدن است.

نمازِ با توجّه، انسان را به یاد قدرت بى‌نهایت خدا مى‌اندازد و غیر او را هر چه باشد كوچك جلوه مى‌دهد. مِهر او را در دل زیاد مى‌كند، روحیّه‌ى توكّل را تقویت مى‌كند وانسان را از وابستگى‌هاى مادّى مى‌رهاند. همه‌ى این آثار، انسان را در برابر مشكلات مقاوم مى‌سازد.

صبر و مقاومت، كلید تمام عبادات است. فرشتگان به اهل بهشت سلام مى‌كنند، امّا نه به خاطر عبادت و نماز و حج و زكات آنان، بلكه به خاطر مقاومت و پایدارى آنها؛ «سلام‌

«1». بحار، ج 71، ص 77.

«2». بحار، ج 16، ص 249.

جلد 1 - صفحه 108

1400/08/27
|
14:38