در آداب و اعمال ویژه این روز ، روزه گرفتن، احیا و شب زنده داری، ذكر و دعا، انجام غسل و خواندن دو ركعت روایت شده است.
گاهی نه فقط فرشتگان و مقربان درگاه حق، بلكه زمان و مكان هم می‌توانند مقدس باشند تا جایی كه مورد تكریم و توجه آسمانیان و ساكنین زمین واقع شوند و بیست و پنجم ذی القعده «روز دحوالارض»، چنین روزی است.
چنان كه به تعبیر عارف بزرگ سید بن طاوس: «همانا وقت‌های پذیرش را اسراری است كه از آنِ خداست و جز به آیات و روایات شناخته نمی‌شوند»
در واقع دحوالارض یكی از ساعات و روزهایی است كه در باب عظمت و ارزش آن در آیات و روایات سخن‌ها گفته شده چرا كه «دحوالارض را به گسترش زمین از زیر كعبه تفسیر كرده اند.»
بی‌تردید روزها و ساعاتی كه ائمه اطهار علیهم السلام و بزرگان به تشریح اهمیت آن پرداخته‌اند، زمانی طلایی برای استجابت و آمین دعای بندگان است.
از حضرت علی(ع) روایت است كه فرمودند: «نخستین رحمتی كه از آسمان به زمین نازل شد، در روز بیست و پنجم ماه ذی القعده، روز دحوالارض بوده است. و هركس این روز را روزه بدارد و شب آن را به عبادت بپردازد، به پاداش عبادت صد ساله رسیده است؛ عبادت صد ساله‌ای كه روز‌های آن را به روزه و شب‌های آن را به عبادت گذرانیده است. و هر جماعتی كه در این روز گِرد هم آیند و به ذكر پروردگار بپردازند، پراكنده نخواهند شد مگر آنكه خواسته‌های آنان برآورده شود و در این روز هزاران رحمت از سوی پروردگار نازل می‌شود كه نود و نه درصد آن از آنِ كسانی است كه روزش را به روزه و ذكر مشغول باشند و شبش را به احیا و عبادت.»
پس بنا به فرموده مولای متقیان علی علیه السلام، این وعده‌گاه نورانی، گاه استجابت و رحمتی بر بندگان است كه هر لحظه و ساعتش برات بخشش و تقرب و نجات می‌دهد.
این روز، حرمتی نزد مقربان درگاه احدیت دارد كه نباید از نظر دور بماند چرا كه حتی ملائك نیز بر جایگاه آن رشك می‌برند.
امام رضا(ع) دراین باره می‌فرمایند: «روز بیست و پنجم ذی القعده (روز دحوالارض) روز ولادت ابراهیم خلیل (ع) و عیسی مسیح (ع) است و روزی است كه زمین از زیر كعبه گسترده شده است.»
دحوالارض مأمنی برای سرشار شدن از رحمت الهی و فرصتی برای سیراب شدن از مغفرت پروردگار است كه بر این اساس، دارای فضائل و آداب خاصی است كه از نظر پرهیزگاران و مومنان درگاهش مد نظر قرار دارد.
امید است امشب و این ساعات طلیعه‌دار رحمتی گسترده بر تمام اهل زمین باشد و آمین گویی بر دعای دل منتظران ظهور، تا با فرج‌اش، حال زمین و زمان به احسن الحال برسد ان‌شاءالله...
*آداب و اعمال ویژه روز بیست و پنجم ذی‌القعده
زمین، گاهواره زندگی انسان و تمام موجوداتِ زنده است، كه با تمام كوه‌ها، دریاها، درّه‌ها، جنگل‌ها، چشمه‌ها، رودخانه‌ها، معادن و منابع گران بهایش، نشانه‌ای از نشانه‌های آفریدگار به شمار می‌آید كه آن را گسترانیده است. روز دحوالارض روز گسترش زمین روز بسیار مباركی است و آداب و اعمال ویژه‌ای دارد؛ از جمله:
روزه داشتن كه ثواب 70 سال عبادت را دارد.
احیا و شب زنده داری شب دحوالارض كه برابر با یك سال عبادت است.
ذكر و دعا.
انجام غسل به نیت روزِ دحوالارض
خواندن دو ركعت نماز، نزدیك ظهر به این كیفیت: در هر ركعت بعد از حمد پنج مرتبه سوره الشّمس بخواند و آنگاه بعد از سلام نماز بگوید: «لا حَوْلَ و لا قوَّهَ اِلّا بِالله العلی العظیم»
و سپس این دعا را بخواند:
یا مُقیلَ الْعَثَراتِ اَقِلْنی عَثْرَتی یا مُجیبَ الدَّعَواتِ اَجِبْ دَعْوَتی یا سامِعَ الْاَصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتی وَ ارْحَمْنی و تَجاوَزْ عَنْ سَیئاتی وَ ما عِنْدی یا ذَالْجَلالِ وَ الْاِكْرام.
ای درگذرنده لغزش‌ها، از لغزشم درگذر! ای اجابت‌كننده دعاها! دعایم را مستجاب كن! ای شنوای آوازها! صدایم را بشنو و به من رحم كن و از بدی‌هایم و آنچه نزد من است درگذر! ای صاحب جلالت و بزرگواری.
زیارت حضرت رضا(ع) در این روز را از بهترین اعمال مستحب و از سنت‌های مؤكد شمرده‌اند.
منابع:
- مفاتیح الجنان
- كتاب دروس هیات علاّمه حسن زاده آملی
