برنامه «مصباح» كه با رویكرد پرسش و پاسخ قرآنی جمعه هر هفته تقدیم شنوندگان می‌شود دراین هفته به جریان تفسیر قرآن كریم بعد از رحلت پیامبر اكرم (ص) پرداخت.
به گزارش روابط عمومی شبكه رادیویی قرآن، دكتر مجید معارف، استاد الهیات و معارف اسلامی دانشگاه در برنامه مصباح كه شب گذشته به روی آنتن رادیو قرآن رفت، درباره این موضوع كه «تفسیر قرآن بعد از پیامبر اسلام (ص) بر عهده چه كسانی بوده است»، گفت: ما شیعیان معتقد هستیم بعد از پیامبر (ص) هدایت امر سیاسی و فرهنگی جامعه می‌بایست در اختیار امامان و اهل بیت (ع) قرار بگیرد و برنامه خدا و پیغمبر(ص) این بود كه هم مرجعیت فرهنگی را به عهده داشته باشند و هم مرجعیت علمی را و در قاعده باید امر تفسیر قرآن را هم عهده‌دار باشند.
وی اظهار داشت: بعد از رحلت پیامبر اكرم (ص)، جریان سیاسی در اسلام واقع شد كه جدای از سیاسی‌شدن اتفاق، تبعات فرهنگی هم داشت. عده‌ای از مسلمانان راجع به جانشینی پیامبر (ص) در محله‌ای به نام سقیفه گرد هم آمدند و نتیجه این بود كه عده‌ای با ابوبكر بیعت كردند و او را به مسجد مدینه آوردند و از بقیه نیز بیعت گرفتند و به دنبال او خلیفه ثانی و ثالث و جایگاه امیرالمومنین (ع) به عنوان خلیفه چهارم شكل گرفت.
دكتر معارف با بیان اینكه بعد از شكل گرفتن جایگاه امیرالمونین علی (ع) به عنوان خلیفه چهارم، مرجعیت سیاسی بلافاصله بعداز پیغمبر (ص) در اختیار اهل بیت (ع) قرار نگرفت و این موضوع پیامد فرهنگی داشت، بیان كرد: یكی از این پیامدها سكوت اهل بیت در دوره زمامداری خلفا بود و باتوجه به اینكه جامعه اسلامی سوال داشت، مرجعیت به دست طبقه صحابه می‌افتد، كه همه آن افراد هم صحابه نبودند و خودشان را فقط صحابه جازده بودند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: مرحوم علامه طباطبایی می‌گوید، دلیل اینكه صحابه را در تفسیر حجت نمی‌دانیم اختلاف صحابیان باهم در یك موضوع است. اگر باهم به یك نسبت ناقل تفسیر آن هستند چرا باهم متفاوت است .امر فقه و تفسیر با هم اختلافاتی داشتند. و برخی هم كه با اهل بیت (ع) ارتباط داشتند ولی انحراف كم بود. مثل ابن عباس كه از امام علی (ع) آموخته بود.
كارشناس برنامه مصباح با اشاره به اینكه یكی از ویژگی‌های بارز عصر صحابه كه مرجع مردم بودند، این بود كه از عهد خلیفه دوم برخی علمای یهود و نصارا مسلمان شدند، گفت: آنها معلومات و طبعاً آموزه‌هایی از قبل داشتند و اجازه گرفتند به عنوان تفسیر قرآن، قصه‌های قرآن را در جامعه اسلامی بیان كنند وجریان قصه‌گویان در عهد صحابه چنین شكل گرفت. فرهنگ اسلامی آلوده شد و اهل بیت (ع) از صحنه علمی كنار گذاشته شدند و جامعه دچار خلع شد. در دوران معاویه هر احتمالی می‌شود داد كه مردم را از مفاهیم قرآن دور نگه داشتند. اتفاقاتی در تفسیر قرآن در همین دوران رخ داد.
یادآور می‌شود، «مصباح» جمعه‌ها ساعت 21 با رویكرد پرسش و پاسخ به سوالات مخاطبان پیرامون قرآن كریم روی آنتن رادیو قرآن می‌رود.
