علیرضا فتحیپور، مدیر گروه علوم قرآنی شبكه رادیویی قرآن در آغوش خاك آرام گرفت و برای همیشه با دنیای فانی خداحافظی كرد. به بهانه گرامیداشت این فعال قرآنی پای سخنان و خاطرات دوستان و همكاران او نشستیم.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو قرآن، مرحوم علیرضا فتحیپور، مدیر گروه علوم قرآنی شبكه رادیویی قرآن، 19 مهرماه پس از تحمل یك دوره طولانی رنج ناشی از بیماری در 48 سالگی جان به جان آفرین تسلیم كرد و به لقاءالله پیوست. پیكر این فعال خدوم قرآنی روز گذشته در شهر همدان و در كنار پدر و همسرش آرام گرفت.
فتحیپور كه بنا به نقل صریح قرآنیان و همكارانش به دلیل اشراف به بسیاری از علوم مختلف همچون؛ قرائت، تفسیر، ادبیات، هنر، ورزش و ... اعجوبهای همهفن حریف و منحصربهفرد بود، در طول عمر كوتاه و بابركت خود تلاش فراوانی در راستای اعتلای امور قرآنی كرد. تولید برنامههای مختلف رادیویی و تلویزیونی و جذب مخاطبان فراوان شاهد این مدعاست.
از فعالیتهای مرحوم فتحیپور در صداوسیما میتوان به كارشناسمجری برنامه ترنم آیات، راز آسمان، راز آفرینش و ... رادیو قرآن، برنامه به رنگ خدا در رادیو ایران، مجریكارشناس برنامه اردیبهشت شبكه چهار سیما، مجریكارشناس برنامههای قرآنی بشارت، به سوی ظهور همچنین برنامه تلویزیونی روز خدا اشاره كرد كه توانست با مهارت خود در اجرا مخاطبان فراوانی را از آن برنامههای دینی تلویزیون كند. همچنین او حافظ كل قرآن كریم و از قاریان خوشصوت كشورمان بود و پیش از این، سردبیری خبرگزاری شبستان را برعهده داشت. از او به عنوان كوهنورد، اسبسوار و منجم حرفهای نیز یاد میشود. به منظور بزرگداشت مقام و یادِ انسانی مؤمن و اخلاقمدار به گفتوگو با تنی چند از پیشكسوتان، همكاران و دوستان او نشستیم. در این گفتوگوها به روایتهای جالب و متفاوتی از ویژگیهای این فعال قرآنی و رسانهای رسیدیم كه همگی در زیست اخلاقی و قرآنی او ریشه داشت؛ با ما همراه باشید.
مؤانست با قرآن و خوش خلقی در ارتباطات اجتماعی
محمدعلی خواجهپیری، پیشكسوت قرآنی كشور، كه سالیان سال با مرحوم فتحیپور در مؤانست و رفاقت بوده و حكم پدر معنوی او را نیز داشته است، طی سخنانی در رابطه آن مرحوم، اظهار كرد: سابقه طولانی آشنایی ما به دوران مسئولیت بنده در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراك و زمان دانشجویی او یعنی حدود سال 1370 بازمیگردد.
وی با بیان اینكه هر سال طی شبهای ماه مبارك رمضان مراسمی در دانشگاه برگزار میكردیم، گفت: آشنایی ما با یكدیگر در یكی از همین شبها برقرار شد؛ هنگام برگزاری مراسم جوانی سر به زیر و ریزنقش را دیدم كه در گوشهای تنها نشسته و مشغول راز و نیاز است. در اولین گفتوگو با او متوجه استعداد فراوانش شدم و پس از چندین جلسه گفتوگو با یكدیگر، از سابقه قرآنی او و اینكه در همدان زیرنظر مرحوم آیتالله رحمانی مشغول تحصیل و آموزش بود آگاه شدم.
این پیشكسوت قرآنی كشور افزود: نیروهایی كه با مرحوم فتحیپور رفاقت داشتند، همگی متدین و قرآنی بودند. از همان زمان برنامههای بزرگ دانشگاه آزاد اسلامی در زمینه برگزاری مسابقات قرآنی آغاز شد و ایشان یكی از عناصر مؤثر در مسابقات بود؛ یك سال در مسابقات شركت كرد و رتبه دوم رشته قرائت مسابقات كشوری دانشگاه آزاد اسلامی را نیز به دست آورد.
وی با اشاره به اینكه مرحوم فتحیپور ارتباطات اجتماعی بسیار قوی با افراد مختلف داشت، گفت: پس از اینكه به تهران مراجعه كرد، مدتی در بنیاد مسكن و نیز سازمان ورزش فعالیت داشت و در همین دوران نیز تخصص بسیار خوبی در حوزه رایانه (سختافزار و نرمافزار) كسب كرد. پس از مدتی با دختر مرحوم آیتالله رحمانی، رئیس حوزه علمیه استان همدان، ازدواج كرد كه خداوند متعال به بنده توفیق داد واسطه این وصلت شدم و زندگی ایشان شكل گرفت. آن مرحوم پس از ورود به صدا و سیما علیرغم اینكه برنامه كاری خود در زمینه مهندسی عمران را نیز پیگیری میكرد، استعدادهای فراوانی از خود بروز داد و در تولید برنامههای پرمخاطب به ویژه برای رادیو قرآن نقش بسیار مهمی ایفا كرد.
وی با اشاره به اینكه حدود 12 سال پیش همسر ایشان نیز دنیای فانی را وداع گفت، افزود: مرحوم فتحیپور پس از درگذشت همسرش، دو فرزند خود را با كمك و حمایتهای عاطفی مادر بزرگوارشان به خوبی سر و سامان داد. خوشبرخوردی، خوشرفتاری و ارتباط صمیمی با افراد از او چهرهای محبوب و دوستداشتنی ساخته بود.
خواجهپیری با بیان اینكه علیرضا مقید به نماز اول وقت بود و همچنین مطالعات عمومی و تخصصی بسیار زیادی در حوزههای مختلف قرآنی همچون قرائت، تفسیر و مفاهیم داشت، گفت: خداوند متعال انشاءالله آن مرحوم را قرین رحمت الهی خود قرار داده و با قرآن محشور كند و به ما نیز توفیق خدمت در راه قرآن كریم را عطا فرماید.
عباس سلیمی، پیشكسوت قرآنی كشور، نیز ضمن عرض تسلیت مجدد به مناسب درگذشت ایشان به جامعه قرآنی كشور، در رابطه با ویژگیهای اخلاقی مرحوم فتحیپور اظهار كرد: وقتی سخن از فعال قرآنی رسانهای به میان میآید، یعنی عنوانی كه زیبنده مرحوم مهندس فتحیپور بود، از كسی سخن میگوییم كه قاری خوشصدا، حافظ كل قرآن، مجری توانمند، كارشناس آشنا به علوم روز و ادبیات، صاحب بیانی تأثیرگذار، دارای نگاه علمی و كاربردی به قرآن و مفاهیم قرآنی و بالاتر از همه اینها یك برادر صاحب اخلاق، بیادعا، مؤدب و فروتن بود. با این وصف از دست دادن ایشان را یك ضایعه و خسارت برای جامعه قرآنی و رسانهای كشور تلقی میكنیم. آن مرحوم سالها به عنوان سردبیر خبرگزاری شبستان زحمت كشید و دیدگاه او به خبر و اطلاعرسانی قابل تحسین بود.
سلیمی ادامه داد: روش زندگی مرحوم فتحیپور بنده را به یاد فرمایشی از امیرالمؤمنین(ع) میاندازد كه میفرمایند: «برای آخرت خود آنگونه زندگی كنید كه گویا فردا عازم آخرت هستید و برای دنیای خود آنچنان زندگی كنید كه گویی تا ابد در آن زندگی خواهید كرد.» نگاه او دقیقاً برخاسته از این رهنمود علوی است. حتی در ویدئویی كه از ایشان در فضای مجازی و در بستر بیماری پخش شد، مشخص شد كه نگاه ایشان به پدیده مرگ یك نگاه وجودی بود نه عدمی. یعنی حتی در دوران بیماری خود این مطلب را به فرزندان خود بیان میكند كه اگر مرگ به سراغ من آید، آماده هستم و هیچ نگرانی ندارم، اما اگر زنده بمانم، به اندازه هزار سال برنامه دارم. این مسئله بسیار مهم است؛ چراكه نشان میدهد مرحوم فتحیپور كسی نبود كه بخواهد از پا بنشیند.
وی افزود: دیدگاه او در مورد مفاهیم قرآنی كاربردی بود. هنگامی كه به دومین آیه سوره مباركه ملك نگاه میكنیم، خداوند متعال میفرماید: «الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاةَ لِیَبْلُوَكُمْ أَیُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا؛ همانكه مرگ و زندگى را پدید آورد تا شما را بیازماید كه كدامتان نیكوكارترید». این مسئله یعنی خداوند مرگ را به عنوان یك مخلوق الهی مطرح میكند كه دیدگاه مرحوم فتحیپور نیز نسبت به این مسئله همینگونه بوده است.
سلیمی ادامه داد: اینكه كسی در دنیا بیكار نبوده و وقت خود را به بطالت نگذراند نیز برخاسته از این آیه است كه خداوند متعال فرمود: «فَإِذَا فَرَغْتَ فَانْصَبْ؛ پس چون فراغت یافتى به طاعت دركوش». دیدگاههای بسیار دقیق مرحوم مهندس فتحیپور را تحسین میكنم و ضمن آرزوی غفران واسعه الهی برای آن مرحوم، عرض تسلیت مجدد به فرزندان ایشان، قرآنیان سرافراز، دوستان رسانهای به ویژه خبرگزاریهای شبستان و ایكنا و مردم خوب و متدین و ولایتمدار استان همدان دارم.
سلیمی با بیان اینكه آرزو میكنم كه ای كاش همه ما در جامعه به طور كلی قدردان افرادی باشیم كه حضور آنها در جامعه مفید است، اظهار كرد: میتوانستیم از وجود مرحوم فتحیپور بیش از پیش بهره ببریم. جا دارد از اقداماتی كه در یكی دو سال اخیر از سوی مدیریت محترم رادیو قرآن در ارتباط با توجه به وضعیت مرحوم مهندس فتحیپور انجام شد، تشكر و قدردانی كنم و امیدوارم بتوانیم راه زیبای ایشان را ادامه دهیم.
اعجوبهای تكرارنشدنی
همچنین، احمد ابوالقاسمی، قاری بینالمللی قرآن، كه مرحوم فتحیپور یكی از مدیران او در دوران مدیریت شبكه رادیویی قرآن بود، بیان كرد: مرحوم فتحیپور از نظر من هیچگاه تكرار نخواهد شد، به دلیل اینكه هم حافظ موضوعی قرآن بود و هم در تفسیر سررشته و ید طولایی داشت.
وی با بیان اینكه او به زبانهای انگلیسی، فرانسه و عربی مسلط بود، ادامه داد: در حوزههای ورزشی همچون كوهنوردی، تیراندازی، سواركاری و ... نیز بسیار ماهر بود. همچنین، در رشته نجوم و رصد ستارگان، مهندسی عمران، فضای مجازی و طراحی سایت و حوزه رسانه زبانزد بود. در حوزههای مختلفی همچون فلسفه، شعر و آشنایی با مكاتب مختلف شعری، زمینشناسی و ستارهشناسی اطلاعات بسیار زیادی داشت. در یك كلام انسانی چندبعدی و متخلق به اخلاق حسنه بود. نشاط او حقیقی بود كه از روح بزرگ و نگاه او به این دنیای فانی و دنیای باقی چشمه میگرفت.
ابوالقاسمی با بیان اینكه آن مرحوم ابیات بسیار زیادی از شعرای مختلف را حفظ بود، تصریح كرد: اگر میلیاردها تومان هم خرج كنیم، نمیتوانیم فردی مانند فتحیپور و حتی به اندازه نصف او بسازیم. تلاوت بسیار زیبای قرآن، موسیقی سنتی چه از لحاظ خواندن آواز و چه از لحاظ نوازندگی ازجمله هنرهای این اعجوبه همهفن حریف بود.
وی افزود: وقتی مرحوم فتحیپور كارشناسی یك برنامه را عهدهدار میشد با اطلاعات فراوانی كه داشت موضوع را با خوبی اداره میكرد؛ دامنه معلومات تاریخی وسیعی داشت و اعجوبهای بود كه تكرار شخصیتی همچون او در كشور ما امكانپذیر نخواهد بود.
مدیر سابق شبكه رادیویی قرآن با اشاره به دیانت و تقید آن مرحوم به موازین شرعی، اظهار كرد: او به اندازه هزار نفر كار میكرد و در حوزه فضای مجازی، رایانه و اپلیكیشنهای مختلف بسیار توانمند بود. فتحیپور كارهای بسیار زیادی را انجام داد و در زمینه تولید برنامههای مختلف رادیویی و تلویزیونی و نیز تربیت شاگردان فراوان در حوزه استارتآپی و فضای مجازی فعالیت چشمگیری داشت.
شخصیتی چندوجهی؛ نادر و صادق
رضا صبور، تهیهكننده نخستین برنامه قرآنی در تلویزیون كه سابقه بیش از دو دهه آشنایی با مرحوم فتحیپور را دارد، درباره ویژگیهای اخلاقی او گفت: مرحوم فتحیپور انسانی چندوجهی و در نوع خود نادر و بیسابقه بود. فردی صادق بود و دوگانهسوز نبود! یعنی شخصیتی او براساس رفتار، كردار و مشی دوگانه شكل نگرفته بود. او صادقانه زندگی كرد.
صبور ادامه داد: یكی از مشكلات عمده جامعه قرآنی این است كه عدهای از افرادی كه در آن فعالیت دارند دوگانهسوز هستند. اگر ما ادعای قرآنی بودن داریم، باید خروجی و ورودی رفتار، كردار و اعمال ما یكی باشد. مرحوم فتحیپور یكی از شخصیتهایی بود كه این ویژگی را داشت كه به هیچ وجه نان به نرخ روز نمیخورد و گفتار و عمل او به خاطر رضای افراد نبود.
وی با بیان اینكه همین اعمال و رفتارش باعث شد تا عمر كوتاه 48 ساله بسیار پربركتی داشته باشد، افزود: یكی از دوستان، مرحوم فتحیپور را به عنوان فردی كارشناس در زمینههای مختلف همچون قرآن، ادبیات، موسیقی و.. به بنده معرفی كرد. پس از ملاقات با آن مرحوم، حضور او در برنامه قرآنی «بشارت» مقبول واقع شد و فعالیت ایشان در رسانه ملی برای اولین بار به عنوان یكی از مجریان آن مجموعه، كه برنامهای چالشی در حوزه قرآن بود، آغاز شد.
این تهیهكننده باسابقه رسانه ملی با بیان اینكه برنامه بشارت باعث شد تا مرحوم فتحیپور وارد رسانه شود و با مقولات قرآنی در رسانه بیشتر آشنا شود، گفت: در این برنامه برای اولین بار نماز جماعت را به صورت زنده اقامه كرد و سپس آن را به روی آنتن بردیم. همچنین، فعالیت و تداوم برنامه بشارت در ادامه منجر به برگزاری همایش نگارش قرآن در یك روز شد.
فعال قرآنی همهفنحریف
محمدهادی صلحجو، سرپرست گروه تلاوت و نغمات شبكه قرآن و معارف سیما و مدیر پیشین گروه اطلاعرسانی رادیو قرآن، كه سابقه دوستی و همكاری فراوانی با مرحوم فتحیپور دارد، نیز بیان كرد: نوزدهم مهرماه یكی از چهرههای مؤثر، خلاق، پرتلاش و پرتوان در عرصه فعالیتهای قرآنی را از دست دادیم. مرحوم فتحیپور از معدود افرادی بود كه مهمترین ویژگی او برنامه داشتن برای تكتك كارهای زندگی بود، یعنی هیچ بخشی از زندگی خود را هدر نداد و به عبارتی روزی از عمرش را تلف نكرد. وی عمر بسیار پربركتی داشت و همین مسئله موجب شده بود كه ایشان در عرصههای مختلف ذوابعاد، ذوالوجوه و ذوالفنون باشد.
وی با اشاره به اینكه ایشان سواركار، تیرانداز و كوهنورد ماهری بود و در حوزه فناوری و دیجیتال نیز ید طولایی داشت، گفت: آن مرحوم موزیسینی بسیار عالی و در تفسیر و شرح آیات قرآن نیز بسیار توانمند بود. همچنین، ذهن فعالی بر روی آیات داشت و مشخص بود كه با قرآن بسیار مأنوس بوده است.
سرپرست گروه تلاوت و نغمات این شبكه با بیان اینكه مرحوم فتحیپور در حوزه نهجالبلاغه نیز متبحر بود، اظهار كرد: تلفیق قرآن و نهجالبلاغه در جانش از او انسانی خاص و منحصربهفرد ساخته بود. به مثنوی مولانا بسیار مسلط بود و سالهای سال مثنوی تدریس میكرد. در مورد تأمین معاش زندگی نیز وابسته این مقولات نبود و آنچه انجام می داد برای دل و روح خود و مخاطبانش بود؛ او مهندس معمار بود و پروژههای مهندسی فراوانی را تعریف و بر روی آنها كار میكرد و دغدغه مالی سبب فعالیتهای قرآنی او نبود.
صلحجو با اشاره به اینكه همه این موارد موجب شده بود تا او انسان مفید و مؤثری در كشور باشد، تصریح كرد: یكی از ویژگیهای بارز آن مرحوم این بود كه هیچگاه تنها به فكر خود نبود و به رشد دیگران نیز اهمیت فراوان میداد. به یاد دارم كه هرگاه با ایشان صحبت میكردیم، مرتب از ما میخواست كه یافتهها و مطالعات جدید خود را برای او بازگو كنیم. حتی این اواخر از بیمارستان با من تماس گرفت كه آیا فلان كتاب را خواندهای؟ در ادامه تأكید كرد كه اگر سالم بودم و از روی تخت بیمارستان برخاستم، به میدان انقلاب میروم و این كتاب را برایت تهیه میكنم.
وی با اشاره به اینكه شخصیت بزرگی را در حوزه فرهنگ و قرآن از دست دادیم، گفت: متأسفانه در این یكی دو سال آخر ناراحتیهای برای مرحوم فتحیپور پیش آمد و از آنجا كه بیشتر وقت ایشان در صدا و سیما سپری میشد، جریانی در رسانه ملی او را آزرده خاطر كرد كه این مسئله در تشدید بیماری او بیتأثیر نبود. البته بنده لازم میدانم از دكتر ایزدی، مدیر شبكه رادیویی قرآن، تشكر و قدردانی كنم؛ چراكه ایشان علیرغم اینكه مرحوم فتحیپور در بستر بیماری بود و توانایی حضور در رادیو قرآن را نداشت، بزرگواری به خرج دادند و او را همچنان به عنوان مدیرگروه علوم قرآنی رادیو قرآن حفظ كردند.
صداقت؛ ویژگی بارز مرحوم فتحیپور
همچنین، محمد سلیمی، فعال قرآنی و از مدیران پیشین رادیو قرآن، كه سابقه همكاری و دوستی با مرحوم فتحیپور را در كارنامه خود دارد، در رابطه با ویژگیهای او اظهار كرد: من و او به واسطه مدیریت گروههای تلاوت و علوم قرآنی حدود دو سال در رادیو قرآن همسایه یكدیگر بودیم.
وی افزود: ادای نماز اول وقت یكی از مهمترین ویژگیهای آن مرحوم بود یعنی در هیچ شرایطی نماز اول وقت را ترك نمیكرد، به طوری كه حتی اگر در جلسهای نیز حضور داشت، هنگام اذان برای نماز اول وقت جلسه را ترك میكرد. مرحوم فتحیپور انسانی فوقالعاده منظم بود. تمامی امور زندگی ایشان طبق برنامهریزی كامل و دقیق انجام میشد و حتی اگر تفریحی داشت، مدت زمان آن برنامهریزی شده بود.
این فعال قرآنی با اشاره به اینكه آن مرحوم فوقالعاده صادقالقول بود، اظهار كرد: ایشان همیشه اهل صداقت و راستگویی بود. بنده در این چند سالی كه با او ارتباط داشتم حتی یك كلمه خلاف واقع از او نشنیدم. جسارت و شهامت نیز از دیگر ویژگیهای منحصربهفرد مرحوم فتحیپور بود، یعنی اگر تصمیمی میگرفت، با شهامت و قدرت آن را پیگیری میكرد. آن مرحوم نه تنها با رادیو قرآن بلكه با دیگر شبكههای رادیویی و تلویزیونی همچون رادیو ایران و ... نیز به نفع قرآن و رسانه همكاری میكرد. او عالم به علوم مختلف نظیر تفسیر قرآن، ادبیات، اقتصاد و ... بود و حتی بسیاری از روحانیون كه با او مصاحبت داشتند، شخصیت او را تحسین میكردند.
خیررسان در ارتباطات انسانی
شاهید مظفری، از فعالان رسانهای و یكی از دوستان و همكاران مرحوم فتحیپور، نیز به تشریح ویژگیهای شخصیتی آن مرحوم پرداخت و اظهار كرد: مرحوم مهندس فتحیپور فردی بسیار توانمند در حوزههای متنوع، خلاق و باانگیزه بود كه توانمندیهای بسیاری در مطالعات میانرشتهای داشت. همچنین، در ارتباطات اجتماعی از نظر علمی خیررسان بود و همیشه سعی میكرد تا دیگران را از تواناییهای خود بهرهمند كند. تقریباً در تمامی دورانی كه با ایشان مأنوس بودم از جمله در برنامه به سوی ظهور، مركز مجازی مهدویت و ... از نزدیك شاهد فعالیت خالصانه و عاشقانه او بودم؛ هدف او نیز ارائه رویكردهای جدید در حوزه فعالیتی خود بود. مرحوم فتحیپور در ساحت مجری كارشناس تلویزیونی در حقیقت نقش كارشناس قرآنی را ایفا میكرد؛ او سعی فراوانی میكرد تا مطالب جدید و نو در آن حوزه تخصصی را به مخاطبان عرضه كند و به عبارتی وقت مخاطب را هدر ندهد.
این فعال رسانهای با بیان اینكه آن مرحوم هرگز در زندگی خود دچار ركود نشد و ساكن نماند، گفت: او دائم در حال تلاش، تكاپو، حركت، رشد و تعالی بود كه این حركت تا لحظات پایانی عمر كوتاه و با بركت او نیز ادامه داشت. حتی این اواخر كه رنج بیماری بر ایشان فراوان شده بود، روحیه برگرفته از ایمان قرآنی و معنوی خود را با قدرت حفظ كرد و به اطرافیان خود نیز روحیه میداد.
وی با اشاره به اینكه مرحوم فتحیپور از كودكی با قرآن مأنوس بود و قرآن در تمام وجود او رسوخ كرده بود، اظهار كرد: ایشان اگر هنری را آموخته بود و در بسیاری از ابعاد نیز هنرمند شده بود، به خاطر علاقهای بود كه به قرآن داشت و همیشه دوست داشت تا جوانان را به واسطه هنر به سمت قرآن جذب كند.
مظفری تصریح كرد: اگر آن مرحوم در بسیاری از علوم مختلف اطلاعات فراوانی داشت، به این دلیل بود كه برای تصاویر و تأویلهایی كه از آیات قرآن در ذهن داشت، دستمایه علمی داشته باشد تا به فهم بهتر خود و دیگران كمك كند. بنده ایشان را در مجموع شخصیتی چندبعدی و الگویی بسیار عالی برای جامعه قرآنی به ویژه جوانان عزیز ایران اسلامی میدانم.
روحش شاد و یادش گرامی باد
گزارش از مجتبی افشار