قاری شهیر مصری طی عمر كوتاه خود سفرهای تأثیرگذار بسیار زیادی به كشورهای مختلف داشت كه تلاوتهای خیلی فاخری را نیز در این سفرها از خود به یادگار گذاشته است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو قرآن ؛ احمد فراهانی كارشناس مجری برنامه ی اكسیر در رابطه با تلاوت های قاری مصری استاد محمد صدیق منشاوی اظهار كرد: محمد صدیق منشاوی در 11سالگی حافظ كل قرآن شد و در 15سالگی تلاوت قرآن را به خوبی انجام میداد به طوریكه در كنار پدر و عموی خود در مجالس و محافل قرائت شركت میكرد.
شكری القاضی در رابطه با جذابیت سبك ادایی منشاوی معتقد است كه دورههای ترتیل و مجود او یكی از عظیمترین و بدیعترین نمونههای ادایی در تاریخ تلاوت قرآن است. محقق دیگری به نام ابراهیم خلیل ابراهیم نیز در رابطه با روش ادایی و اسلوب منشاوی میگوید: «روش ادایی و اسلوبش آمیخته از حسن قرائت، سلامت و قوت ادا است بهگونهای كه با تعدد و استواری در مقامات تزئین شده است.»
منشاوی در سال 1966 ترتیل خود را به زیبایی اجرا كرده است به طوریكه كه عامر سید عثمان كه یكی از افراد قوی در جریان قرائت قرآن مصر است و به عنوان كارشناس در جریان ضبط ترتیل منشاوی كار میكرد، میگوید: «در هنگام ضبط این ترتیل، خیلی از مواقع مشاهده كردم كه منشاوی در حین اجرای ترتیل خود، اشك میریخت.»
وی در ادامه گفت: او یك دوره كامل قرآن را به روش تحقیق برای رادیو مصر قرائت كرد كه متأسفانه بیتدبیری مسئولان وقت رادیو مصر باعث شد تا پنج جزء از این تلاوت ناقص باشد و هنگامی كه رادیو از منشاوی درخواست كرد تا این پنج جزء را مجددا تلاوت كند، او نپذیرفت. محمد صدیق منشاوی در زمان خود تلاوتهای بسیار فاخری را در صفحات گرامافون به مدت 45 دقیقه خواند و آثار خیلی زیبایی را برای جهان اسلام از خود باقی گذاشت.
منشاوی همچنین، یك دوره كامل، كل قرآن كریم را به روش ورش در ماه مبارك رمضان در مراكش تلاوت میكند. همچنین او سفری به لیبی داشته و تلاوتهای یك ساعته بسیار زیبایی را آنجا انجام داده است و در سفر به سوریه، سوریها نشان استحقاق خود را به وی اعطا میكنند. اولین سفر منشاوی در سال 1955 به اتفاق عبدالباسط به اندونزی صورت میگیرد كه این سفر به دعوت احمد سوكارنو، اولین رئیسجمهور كشور اندونزی انجام میشود. در زندگینامه منشاوی كه توسط پسرش نگاشته شده از زبان خود منشاوی گفته شده است كه «سفر به اندونزی، سفر بسیار عجیبی بود و اندونزیاییها تأثیر فراوانی بر من گذاشتند. ایشان ایستاده به تلاوت قرآن گوش میدادند و در هنگام تلاوت، اشك میریختند كه اشك ایشان باعث میشد كه من نیز اشك بریزم». در این سفر نشان درجه یك كشور اندونزی به منشاوی اهدا میشود.
فراهانی تصریح كرد: او در سال 1966 به بغداد سفر كرد و تلاوتهای او در آنجا نیز بسیار تأثیرگذار بود. منشاوی در آخرین سال عمر خود یعنی سال 1969 دوباره به لیبی سفر میكند كه در این سفر محمد خلیل الحصری نیز همراه با او بوده است. منشاوی در طول عمر خود سفرهای زیادی به كشورهای مختلف همچون عربستان، اردن، فلسطین، سودان، پاكستان، كویت و ... كرد و با وجود اینكه عمر كوتاهی داشت، ولی بسیار تأثیرگذار بود. منشاوی از آن دسته قاریانی است كه برای جهان اسلام اثرات خیلی خوبی را باقی گذاشته است.
در ادامه حسین اخواناقدم، مدرس و قاری قرآن كریم درباره این استاد شهیر مصری گفت: جایگاه تلاوت محمد صدیق منشاوی، جایگاه والا و بالایی است و كمتر قاری پیدا میشود كه در طول زندگی فنی خود یك دوره با منشاوی زندگی نكرده باشد و با لحنش آشنا نباشد. عموم قاریان چه در ایران و چه در سایر بلاد، منشاوی را تجربه كردهاند و دلیل آن نیز این است كه ردیفهای قرائت محمد صدیق منشاوی در روند یك تلاوت و قرائت جا افتاده و پختگی در تلاوت هم از جهت ردیفهای موسیقی قرآنی، هم از جهت وقار و طمأنینه، حزن در تلاوت و تجوید بسیار مناسب و متناسب، بسیار تأثیرگذار است. به هر حال تجربه كردن تلاوت و قرائت منشاوی در روند یك تلاوت جذاب و جا افتاده، لازم و ضروری است.
در این تلاوت مرحوم منشاوی كه مربوط به بخشهایی از سورههای مباركه حشر، طارق و فجر است، ورودش به مقام نهاوند احساس میشود كه این ورود بسیار زیبا و منحصر بهفرد بوده و درواقع خاص خاندان منشاوی است كه همگی در این زمینه تبحر داشتهاند و اوج پختگی و اجرای این ردیفها نیز متعلق به خود محمد صدیق منشاوی است.
هنگامی كه وی به این مقام ورود كرده و آن را در آیات پایانی سوره مباركه حشر اجرا میكند، به سوره مباركه طارق وارد میشود كه بار فرم و جذبه بسیار فوقالعاده و تركیبی كه در نهایت منتهی به مقام سهگاه میشود، دارد كه در نوع خود بسیار زیبا و دلانگیز بوده و جزء تلاوتها و تركیبهایی است كه بسیار گوشنواز است.
محمد صدیق منشاوی در اوج به رست بازگشت دارد و به مقام چهارگاه اشاره میكند كه میتوان گفت با حزنی شگفتانگیز همراه است. از جمله توصیههایی كه بنده در این زمینه میتوانم داشته باشم، این است كه علاقهمندان به ساحت مقدس قرائت قرآن، حتماً منشاوی را تجربه و با ردیفهای آهنگین این بزرگوار آشنایی پیدا كنند.
یادآور میشود، این تحلیل در برنامه «اكسیر» از شبكه رادیویی قرآن پخش شد. اكسیر پنجشنبههای هر هفته با مجریكارشناسی «احمد فراهانی»، مدیر گروه آموزش رادیو قرآن و با هدف بیان نكات آموزشی تلاوتهای شاخص قاریان مصری بهروی آنتن میرود و در هر برنامه دو تلاوت الگو از قاریان صاحبسبك و تأثیرگذار پخش میشود. پس از هر تلاوت نیز دو كارشناس در زمینه مباحثی همچون آموزش، تحلیل و بررسی تكنیكها و فنون تلاوت و ... مواردی را مطرح میكنند.