برنامه گفت‌وگوی اخبار قرآنی باحضور منصور قصری‌زاده و رحیم خاكی، از قاریان بین‌المللی كشورمان به منظور بررسی نقش مسابقات قرآن در ارتقای سطح تلاوت قرآن كریم صبح جمعه،سوم تیرماه به روی آنتن شبكه قرآن سیما رفت و همزمان از رادیو قرآن نیز پخش شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو قرآن و به نقل از خبرگزاری قرآنی ایكنا؛ منصور قصری‌زاده و رحیم خاكی در برنامه گفت‌وگوی جمعه اخبار قرآنی با اجرا و كارشناسی مهدی قصری‌زاده به بیان دیدگاه‌های خود درباره مسابقات قرآن پرداختند.
در ابتدای این برنامه منصور قصری‌زاده، مدیر شبكه رادیویی قرآن با طرح این سوال كه برای مسابقات قرآن چه محورهایی را باید تعریف كنیم تا بتواند تأثیرگذار باشد، گفت: اگر اصل موضوع قرائت قرآن برای ما تبیین شود و اصالت قرائت قرآن از زاویه و منظر قرآن كریم و روایات مورد توجه قرار دهیم، صد در صد بحث مسابقات تأیید می‌شود و برگزاری آن نیز مورد تأكید قرار می‌گیرد.
مدیر شبكه رادیویی قرآن افزود: در قرآن كریم و روایات شریف ائمه معصومین(ع) آمده است كه قرائت قرآن داشته باشید، اما در روایات مورد تأكید قرار گرفته است كه قرآن را به صورت زیبا تلاوت كنید در این روایات تأكید شده است تا روش و منش و سنت ائمه در تلاوت قرآن رعایت شود، ولی در خود قرآن به صوت زیبا اشاره نشده است، هر جا در قرآن در مورد تلاوت سخن به میان آمده است، صرف قرائت قرآن است. اینجا هیچگونه قید صوت و لحنی و هنری ندارد.
قصری‌زاده بیان كرد: آنچه از لحاظ هنری و زیبایی صوت و لحن محل افتراق و مناقشه است این است كه اگر ما به قرائت قرآن به عنوان یك مزیت نگاه كنیم، باید به چه صورت شاخص‌بندی كرده و آن را رقابتی كنیم و انگیزه بدهیم و چگونه بتوانیم از این زیبایی استفاده كنیم تا جوانان را به سمت قرآن گرایش دهیم؛ مقام معظم رهبری در جلسات مختلف بحث قرائت قرآن را مورد تأكید قرار داده‌اند، از جمله اینكه فرموده‌اند؛ قرائت قرآن مانند سر در یك امارت مجلل و زیبا است، هر كسی آن را ببیند مجذوب آن می‌شود، این یعنی تلاوت، مقدمه بسیار خوبی برای ورود به این امارت است. حالا ما می خواهیم به ورودی این امارت در قالب مسابقات بپردازیم، سوال این است كه ما باید چگونه عمل كنیم كه تا به این هدف كه مردم وارد این امارت مجلل شوند، برسیم؟ آیا واقعاً مسابقات قرآن می‌تواند ما را از این وروی به داخل امارات هدایت كند؟
بر اساس این گزارش، در ادامه این برنامه رحیم خاكی نیز به بیان نكاتی پرداخت و گفت: در ابتدا باید بررسی كنیم كه مسابقات از كجا آغاز شده و سبك حال حاضر مسابقات از كجا آمده است؟ آیا این سبك خوب است یا خیر؟ این رویداد از حدود 50 یا 60 سال قبل، از كشور مالزی آغاز شد بعد هم كشورهایی همچون، ایران، مصر، عربستان و ... به آن پرداختند. نكته‌ای كه باید مورد اشاره قرار دهم، این است كه مسابقات ایران در سطح تنوع و تكثر سرآمد همه كشورهای دنیا است.
این فعال قرآنی افزود: اینكه این تنوع و تكثر خوب، متوسط یا ضعیف است، باید مورد بررسی قرار گیرد. اما اینكه در تاریخ غیر از این مسابقات قرآن، رقابت دیگری بوده است، چیزی ثبت نشده است، الا اینكه در برخی كتاب‌ها اشاراتی به آن شده است. با همه این تفاسیر برگزاری مسابقه برای انگیزه دادن به قشر كودك و نوجوان و به صورت جدی‌تر قشر جوان به موضوعات قرآنی اتفاق خیلی خوبی بوده و هست و هیچكس در اصل اجرای آن شك ندارد.
این قاری بین‌المللی كشورمان با طرح این سوال كه آیا فقط و فقط باید قاری تراز جمهوری اسلامی از دل مسابقات بیرون بیاید یا خیر، بیان كرد: پاسخ من به این سوال منفی است، چرا كه تلاوت فقط تجوید و كسب بالاترین امتیاز در بخش‌های فنی نیست و این نمی‌تواند ملاك باشد و حتماً باید در بحث اخلاقی، در بحث نوع تلاوت و اثر قرائت او در بین مردم نیز سرآمد باشد. قاری تراز آن قاری‌ای است كه در بین مردم دارای جایگاه باشد و نقش آفرینی او در جامعه یك نقش‌آفرینی موثر و در راستای بهبود شرایط جامعه باشد. یك قاری تراز باید در هنگام قرائت مردم را به یاد قرآن بیاندازد و با خشوع و خضوع او در زمان تلاوت، مردم را به عمق قرآن ببرد. اینكه تلاوت فقط در این حد باشد كه مردم از صدا و آهنگ لذت ببرند و شاهد ادا و اطوار مختلفی كه متاسفانه این روزها باب شده است، نمی‌تواند بیانگر یك قاری تراز باشد.
خاكی تصریح كرد: در بحث كیفیت مسابقات و اینكه این رقابت‌ها چند رشته داشته باشد، اینكه چه رشته‌هایی به صورت مازاد ایجاد شده و اصل انتخاب قاری خوب را به حاشیه برده است، همه می‌تواند در خروجی قاری تراز از مسابقات اثر داشته باشد. اینكه ملاك‌های انتخاب قاری در مسابقات چه هست؟ نیز اهمیت دارد، برخی ملاك‌ها خود باعث یك سری مشكلات شده است. فكر می‌كنم آیین‌نامه‌های تنظیم شده در دهه‌های هفتاد و شصت در جهت معناگرایی و آداب تلاوت بود الان مسیرهای دیگری را طی می‌كنیم. ما مخالف موسیقایی كردن تلاوت قرآن نیستم و شاید اولین آلبوم‌های آموزشی در این زمینه را داشته‌ایم.
در ادامه این گفت‌وگو منصور قصری‌زاده در پاسخ به این سوال كه آیا حتماً قاری تراز باید از مسیر مسابقات خارج شود به بیان نكاتی پرداخت و گفت: به هر حال من و سایر دوستانی كه در یك سطح هستیم همه به گونه‌ای به خاطر شركت در مسابقات از جریان مسابقات منتفع شده‌ایم، نكته دیگر اینكه ما مسابقات را به عنوان محملی می‌دانیم كه افراد با هم سنجیده شوند تا نقطه‌ای داشته باشد تا آنجا توانایی خود را نشان دهند و موقعیت فعلی خود را ارزیابی كنند.
این مدرس قرآن افزود: اگر ما مبانی درستی در این مسابقات تعریف نكنیم، نقض غرض ایجاد می‌شود. گاهی برای تربیت قاریان اینقدر بر روی مبانی فنی و تخصصی و یك سری مسائل كه شاید ارزشی در اصل قرائت نداشته باشد، تمركز می‌كنیم كه تمام فكر و ذكر قاری در زمان تلاوت تنها رعایت همین موارد می‌شود و همین می‌شود كه خواندن‌ها چارچوب‌بندی می‌شود و حس خواندن و انتقال حس به سختی صورت می‌گیرد. شاید با ذكر یك مثال بتوان بهتر منظور را منتقل كرد، قاری بیش از آنكه خود از تلاوت لذت ببرد باید مخاطب او از آن تلاوت لذت ببرد. آشپزی كه درگیر فراهم كردن مقدمات یك غذای لذیذ است، در نظر بگیرید، این آشپز برای تهیه این غذاب لذیذ چقدر درگیر می‌شود، از صبح تا ظهر باید مقدمات را فراهم كند. چه كسانی بیشترین لذت را از این غذا می‌برند، كسانی كه سر سفره نشسته‌اند.
قصری‌زاده با اشاره به اینكه عوامل دیگر هم در تلاوت تراز موثر است، بیان كرد: متأسفانه فكر اشتباهی ایجاد شده كه همه چیز باید نو و جدید شود و تغییری در آن ایجاد شود، اما شما وقتی یك اثر قدیمی را پیدا می‌كنید چه تحولی می‌توانید در آن ایجاد كنید، جز اینكه خود آن شی اصل تحول است. ما وقتی می خواهیم قرائت كنیم، می‌گوییم این تكراری شده و باید چیزی به آن اضافه كنیم، این می‌شود نقطه آغاز دور شدن از اصالت. چرا قاریان عصر طلایی مصر وقتی تلاوت می‌كردند مخاطب را تحت تأثیر قرار می‌دادند، یكی از دلایل می‌تواند این باشد كه فرهنگ تلاوت مربوط به خود آنها بوده و برای آنها اصالت داشته و به این اصالت دست نزده‌اند، یعنی بیش از حاشیه به اصالت فكر كرده‌اند. چون ما با فرهنگ و اصالت مصری آشنایی نداریم ناچار تقلید می‌كنیم، وقتی تقلید می‌كنیم ناخواسته كارهایی می‌كنیم كه قاری عرب‌زبان و مصری آن را انجام نمی‌دهد.
بر اساس این گزارش، در بخش دیگری از این برنامه رحیم خاكی، قاری بین‌المللی كشورمان به طرح این سوال كه چرا باید تلاوت قرآن داشته باشیم، قرائت قرآن برای چه هست و چرا باید نقشی ایجاد كنیم به نام قاری قرآن تا آیات قرآن را برای دیگران بخواند؟ گفت: در سنت پیامبر(ص) و در دستوری كه در متن خود قرآن است بر خواندن قرآن تأكید شده است. حالا اینكه این خواندن با چه كیفیتی باشد در روایات به صورت مفصل گفته شده و در این گفت‌وگو هم اشاراتی به آن شد. چرا قرائت استاد منشاوی به جان ما می‌نشیند؟ چرا قرائت‌های استاد عبدالباسط در تمام دنیا نفوذ دارد؟ جواب ساده است برای اینكه قرآن می‌خوانند. برای اینكه بازی در نمی‌آورند و خودشان را در مسیر تلاوت قرآن قرار می‌دهند، البته همه تكنیك‌ها و همه ملاحظات تخصصی را در اوج هم دارند و رعایت هم می‌كنند، دلیل اینكه تلاوت استاد عبدالباسط از سوره مریم در مسجد اموی دمشق آن حجم از تشویق را دریافت می‌كند و در تاریخ ثبت می‌شود، فقط معنویت نیست، تكنیك، تخصص، كیفیت صدای بی‌نظیر و تكنیك‌هایی كه باید سال‌ها در مورد آن كار شود نیز هست.
خاكی اظهار كرد: نكته این است كه حاكمیت چه طراحی و چه نگاهی به قاری تراز در جمهوری اسلامی دارد تا بتواند از این سرمایه ایجاد شده به بهترین نحو استفاده كند. الان مسابقات 10 برابر وضعیت فعلی هم باشد، اشكالی ندارد و اگر مشكلی ایجاد نكند، اجازه دهیم توسعه پیدا كند، اما خروجی این مسابقات چه چیزی باید باشد و چه تأثیری در روند توسعه فرهنگ دینی كشور دارد. اصلاً چرا ما باید هزار قاری بین‌المللی داشته باشیم یا چرا نباید هزار قاری بین‌المللی داشته باشیم؟ از این قاریان چگونه می‌خواهیم استفاده كنیم. تراز حاكمیت این است كه بتواند از این داشته‌ها به بهترین نحو استفاده كند. اینكه مقام معظم رهبری می‌فرمایند محافل انس با قرآن تشكیل دهید به خاطر اثرگذار بودن این محافل روی روان مردم و توسعه فرهنگ دینی مردم است.
بر اساس این گزارش، در بخش دیگری از این گفت‌وگو و پس از پخش گفت‌وگوی كوتاهی از استاد شحات انور، كه مربوط به سال 1386 بود، منصور قصری‌زاده به بیان نكات دیگری در مورد تلاوت و مسابقات قرآن پرداخت و گفت: فرض كنید در كشور ما معیار انتخاب قاری برتر مسابقات نباشد و یك جمع یا گروه این كار را انجام دهد، مهم این است كه ملاك‌های تعریف شده برای این انتخاب دقیق‌تر، شفاف‌تر و بازتر باشد و الا نَفس اینكه یك صافی وجود داشته باشد تا این افراد انتخاب باشد، كافی نیست. این نفی مسابقات نیست، الان در كشور ما بخشی از قاریان مصوب هستند كه رتبه بین‌المللی و ملی دارند و یك عده هم جوان هستند، این دایره باید گسترده شود و ما نیز در رادیو قرآن تلاش می‌كنیم، این فضا را ایجاد كنیم.
وی افزود: نكته دیگر این است چون كار ما صرفاً تقلید است و همه شرایط آن طرف كه از او تقلید می‌كنیم، نمی‌دانیم دچار مشكلاتی در اجرا می‌شویم، مانند اینكه صنعت خودرو وارد كشور شود، اما فرهنگ آن وارد نشود. مبنای تلاوت ابتدا، روح، حس و آمادگی قاری است و بعد تلاوت می‌آید بر روی آن سوار می‌شود. یعنی ابتدا باید یك خودسازی صورت گرفته و مقدماتی از لحاظ روحی به دست آمده باشد. تلاوتی كه نتواند منتج به تغییر رفتار فردی و اجتماعی شود تلاوت اثرگذاری نیست و خیلی ناقص عمل كرده است. اگر من قاری قرآن باشم و تلاوتی در سطح عالی هم داشته باشد، اما رفتار من با آن آیات انطباق نداشته باشد، نه تنها آن تلاوت اثرگذار نخواهد بود، بلكه می‌تواند اثر منفی هم داشته باشد.
قصری‌زاده در ادامه اظهار كرد: حضرت امام(ره) فرمودند: جنگ نعمت است، بهترین قاریان ما كه اصالت در خواندن آنها بود، قاریانی بودند كه در دهه 60 و 70 ظهور كردند بعد رفته رفته آن شیبی كه درست كنترل نشد از آن دهه به بعد ایجاد شد. دلیل این موضوع هم حاكم بودن فرهنگ جهاد و حماسه و ایثار و شهادت در جامعه بود، یعنی ناخواسته هر قاری تحت تأثیر بود. به عنوان یك طرح جامع به این موضوع نگاه شود.
رحیم خاكی در بخش پایانی این گفت‌وگو با اشاره به اینكه ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن كشور باید بر روی این مسائل كار كند، گفت: از زمان تشكیل آخرین جلسه این ستاد زمانی زیادی گذشته است كه البته به خاطر شرایط كرونایی كشور بوده است.
این قاری بین‌المللی افزود: نكته این است كه ما از مسابقات خروجی‌های لازم را در حد خود گرفته‌ایم، ما همه محصول مسابقات هستیم، شاید مسابقات نبود خیلی از ما برای مردم شناخته شده نبودیم، این بركات بسیار با ارزش است و این روند، روند درستی است، اما اینكه قاری برتر و تراز صرفاً از دل مسابقات بیرون بیاید، درست نیست. الان در سینما، در ورزش و ... رقابت می‌گذارند و این باعث می‌شود حركتی در آن رشته‌ها ایجاد شود، در حوزه قرآن هم این مسیر در حال طی شدن است و درست است برای اینكه حركت و انگیزه ایجاد كنیم، باید مسابقات داشته باشیم. اما سؤال این است كه آیا قاریان دوره طلایی مصر از دل مسابقات بیرون آمده‌اند، چه اتفاقی باعث ظهور این قاریان شد؟ یك اتفاقاتی در دوره‌هایی می‌افتد كه نیاز به بررسی و بحث بیشتر دارد.
📻 fm 100 mhz
آدرس صفحات رادیو قرآن در فضای مجازی:
🌐 www.radioquran.ir
instagram.com/radioquran_ir 🆔
instagram.com/tasnim.quran.ir🆔
instagram.com/jashnvareh100🆔
http://sapp.ir/radioquran 🆔
https://www.aparat.com/radioquran.ir 🆔
راه های ارتباطی ما:
📩 30000100
☎️ 02122051632_02122043017
تلفن گویا:
☎️ 02127860100
